«O‘zavtosanoat» kompaniyasi boshqaruvi raisining Transformatsiya va moliya bo‘yicha birinchi o‘rinbosari Azizbek Shukurov 4 noyabr kuni Samarqandda bo‘lib o‘tgan II Xalqaro iqtisodiy forumda UzAuto Motors`ning O‘zbekistondagi monopol mavqei va kompaniyaning raqobatdosh ustunliklari haqida gapirdi.
Undan UzAuto Motors`ni raqobatdan himoya qiluvchi va O‘zbekiston bozorida monopol mavqeini saqlab qolish imkonini beruvchi yuqori bojxona to‘lovlari haqida so‘raldi.
«Vazifalarga kelsak, bu mening yoki kompaniyamning qarori emas. Shuning uchun men hukumat nomidan gapirishga haqqim yo‘q, deb o‘ylayman. Lekin shuni aytishim mumkinki, ko‘p yillar davomida bozor rus avtomobillari uchun ochiq edi. Shunday qilib, Rossiyada ishlab chiqarilgan avtomobillar bojdan ozod qilindi, lekin hech qachon kelib biz bilan raqobatlasha olmadi. Ularning ulushi har doim juda kam bo‘lgan», — dedi u.
Azizbek Shukurov, shuningdek, hozirda elektromobillar importi bojxona to‘lovlari va boshqa to‘lovlardan ozod qilinganini eslatdi.
«Uchinchidan, o‘ylaymanki, bizda mamlakatda yetarlicha kuchli sanoatlashuv mavjud. Demak, bozor ochilsa ham, bu biz yo‘q bo‘lib ketamiz degani emas. Albatta, hozir o‘zimizda mavjud bo‘lgan bozorning 95 foizini saqlab qola olmaymiz. [Ulush] kamayishi mumkin, lekin keskin tushib ketmaydi. Bu bozor ulushi keskin kamayishi uchun hech qanday sabab ko‘rmayapmiz», — dedi u.
«O‘zavtosanoat» rahbarining birinchi o‘rinbosari buni kompaniya O‘zbekistonda to‘liq avtomobil ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yilgani, bu yerda «vertikal integratsiyalashgan» 100 dan ortiq mahalliy yetkazib beruvchilar borligi bilan izohladi. «Bu yetkazib beruvchilar o‘zimizniki va ular bizni avtomobil dvigatellari, radiatorlar, old oynalar, intererlar, tashqi qismlar, elektr qismlari va boshqa qismlarni ishlab chiqaradi va yetkazib beradi», — dedi u.
UzAuto Motors esa «logistikadan katta mablag‘ tejamoqda».
«Shunday qilib, xarajat nuqtai nazaridan, Damas va Cobalt kabi asosiy mahsulotlarimiz 10−11 ming dollardan pastroq, deb o‘ylayman. Shu bois bozorimizda bunday chakana narxlarni boshqa biron bir kompaniya taklif qila olmaydi, deb o‘ylayman», — dedi Azizbek Shukurov.
Uning so‘zlariga ko‘ra, UzAuto Motors «raqobatdan qochmaydi va uni olqishlaydi».
«Ehtimol, o‘tgan yili prezident bojxona to‘lovlarini [xorijiy avtomobillarni olib kirishda], adashmasm, 30 foizga yoki 40 foizga kamaytirish to‘g‘risidagi farmoni chiqqanini bilsangiz kerak. Keyin o‘sha farmonda 2023 yil yanvar oyidan boshlab bojxona to‘lovlari yana kamayishi aytilgan edi. Shunday qilib, umuman olganda, bojxona to‘lovlari ikki baravardan ko‘proq kamayadi», — deb esladi u.
Azizbek Shukurov, shuningdek, kompaniyaning O‘zbekistonda 100 dan ortiq dilerlik markazlari va 200 dan ortiq xizmat ko‘rsatish shoxobchalarini o‘z ichiga olgan ancha keng dilerlik tarmog‘i mavjudligini ta’kidladi.
«Shunday ekan, biz o‘zimizga juda ishonamiz, deyman. Har qanday kichik shaharcha yoki qishloqda, qayerga bormang, biz avtomobillaringizni osonlik bilan ta’mirlashimiz mumkin bo‘lgan Chevrolet texnik xizmat ko‘rsatish shoxobchasini topishingiz mumkin. O‘ylaymanki, bizda mamlakatda yetarlicha raqobatdosh ustunliklar bor», — dedi u.
«O‘zavtosanoat» rahbarining birinchi o‘rinbosari UzAuto Motors raqobatbardoshligining yana bir ko‘rsatkichi Qozog‘iston bozori ekanligini ta’kidladi.
«Masalan, Qozog‘iston bozori ochiq bozor, biz u yerga borib, uni zabt etdik. Hozir biz bu mamlakatda bozorning 40 foiziga egamiz, demak, bizda juda yaxshi mahsulot bor, bizda juda yaxshi xarajat bor va bizda juda yaxshi savdo tuzilmasi bor», — dedi u.
UzAuto Motors 2023 yilda 500 ming dona avtomobil ishlab chiqarishni rejalashtirmoqda, kelajakda esa yiliga 1 mln dona avtomobil ishlab chiqarishni rejalashtirmoqda. «O‘zavtosanoat», UzAuto Motors va General Motors o‘rtasida ishlab chiqarishni kengaytirish bo‘yicha kelishuv imzolandi.
Avvalroq «Gazeta.uz» General Motors 2021 yilning olti oyida 1,9 trln so‘m (177,6 mln dollar) miqdorida bojxona imtiyozlari va preferensiyalari olgani haqida xabar bergan edi. Bu prezident va Vazirlar Mahkamasining hujjatlarida nazarda tutilgan bojxona to‘lovlari, aksiz solig‘i va QQS bo‘yicha imtiyozlardir.
