Prezident Shavkat Mirziyoyev 27 aprel kuni «Raqamli texnologiyalarni rivojlantirish» hamda «Tadbirkorlik subyektlari uchun qulay shart-sharoitlar yaratish» maqsadida davlat rahbarining bir qator hujjatlariga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risidagi qarorni imzoladi.
«Gazeta.uz» avvalroq prezident huzuridagi prezident huzuridagi Loyiha boshqaruvi milliy agentligi prezident huzuridagi O‘zbekiston Istiqbolli loyihalar milliy agentligi etib qayta tashkil etilgani haqida yozgan edi. Uning asosiy vazifasi kripto-aktivlar aylanmasi sohasida yagona davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirishdan iboratdir. Kripto-valyuta texnologiyalarini joriy qiluvchi kompaniyalar soliqlardan butunlay ozod qilinadi.
Farmon bilan kripto-aktivlar aylanmasi sohasida tartibga solish maxsus rejimi («tartibga solish qumdoni» maxsus rejimi) to‘g‘risidagi nizom tasdiqlandi. Maxsus rejim ishtirokchilari ro‘yxatga olinganidan keyin uch yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga litsenziya va ruxsatnomalarsiz tajriba loyihalarini amalga oshirishlari mumkin.
Mayning Istiqbolli loyihalar milliy agentligida majburiy ro‘yxatdan o‘tkazilishi kerak va litsenziyalangan faoliyat turi hisoblanmaydi. Maynerlarni ro‘yxatga olish faqat Internet orqali elektron shaklda amalga oshiriladi. Ular faqat ro‘yxatga olish paytida ko‘rsatilgan manzilda, yong‘in xavfsizligi choralari va sanitariya me’yorlari va qoidalariga rioya qilgan holda ishlashlari mumkin.
Quyosh fotoelektr stansiyasida ishlab chiqarilgan elektr energiyasidan foydalangan holda faqat yuridik shaxslar mayning bilan shug‘ullanishi mumkin. Bunday holatda ular qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish sohasidagi soliq, bojxona va boshqa imtiyoz va preferensiyalardan foydalanish huquqiga ega.
Mayning uchun yagona elektr energetika tizimiga ulangan holda energiyadan foydalanilgan taqdirda, to‘lovlar belgilangan tarifga nisbatan 2 baravar o‘suvchi коэффициентга muvofiq to‘lanadi. Tarmoqqa noqonuniy ulanishda esa 5 baravar o‘suvchi tarif bo‘yicha to‘lash talab qilinadi.
Tig‘iz davrda iste’mol qilingan elektr energiyasi uchun tegishli tariflarga Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan ustamalar qo‘llaniladi.
Iste’mol qilingan elektr energiyasini hisobi alohida o‘lchash moslamasini o‘rnatish orqali amalga oshiriladi.
Xizmatlar provayderlari jismoniy yoki yuridik shaxslarga, shu jumladan, ularning nomidan kripto-aktivlarni sotib olish, sotish va (yoki) almashish, saqlash, chiqarish, joylashtirish va boshqarish bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatadi. Xizmat ko‘rsatuvchi provayderlar ham faqat yuridik shaxslar — O‘zbekiston rezidentlari bo‘lishi mumkin.
Xizmatlar provayderlari turlariga:
- kripto-birja — kripto-aktivlarni sotib olish, sotish va (yoki) ayirboshlash uchun elektron platformani taqdim etuvchi tashkilot;
- mayning-pul — mayning jarayonini ta’minlash maqsadida hisoblash quvvatlarini birlashtiruvchi elektron platformani taqdim etuvchi tashkilot;
- kripto-depozitariy — kripto-aktivlarni sotib olish va (yoki) sotish yuzasidan xizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha elektron platforma va (yoki) texnik va dasturiy vositalar majmuini taqdim etuvchi tashkilot;
- kripto-do‘kon — kripto-aktivlarini sotib olish va (yoki) sotish yuzasidan xizmatlar ko‘rsatish bo‘yicha elektron platforma va (yoki) texnik va dasturiy vositalar majmuini taqdim etuvchi tashkilot kiradi.
2023 yil 1 yanvardan O‘zbekiston fuqarolari va yuridik shaxslari kriptoaktivlarni faqat milliy provayderlar orqali sotib olishlari, sotishlari va (yoki) almashishlari mumkin bo‘ladi.
Litsenziyalash talablari va shartlari doirasida xizmatlar provayderlari platforma va boshqa dasturiy ta’minotni O‘zbekistondagi serverlarga joylashtirishi, kripto-aktivlar bilan bog‘liq barcha operatsiyalar bo‘yicha ma’lumotlarni, platforma ishtirokchilarining identifikatsiya ma’lumotlarini, xizmatlar provayderining platforma ishtirokchilari bilan munosabatlariga oid materiallarni (shu jumladan platforma ishtirokchilari o‘rtasida), shu jumladan ish yozishmalarini besh yil davomida saqlashi shart.
Bundan tashqari, kriptovalyutadan to‘lov va to‘lovlarni qabul qilish vositasi sifatida foydalanish, shuningdek, reklamaning bir qismi sifatida kriptovalyuta bilan bog‘liq faoliyatning rentabelligini va’da qilish, bunday operatsiyalarni boyishning yengil usuli sifatida reklama qilish taqiqlanadi.
Ro‘yxatdan o‘tish chog‘ida xizmatlar provayderlari kamida 5000 ta bazaviy hisob-kitob birliklari (1,35 mlrd so‘m) bo‘lgan ustav kapitaliga ega bo‘lishi kerak, shundan 3000 BHKB O‘zbekiston banklaridagi alohida hisobvaraqda saqlanadi.
Jismoniy va yuridik shaxslarning kriptoaktivlar bilan O‘zbekiston hududidagi operatsiyalari soliqqa tortilmaydi, daromadlari esa soliq solinadigan bazaga kiritilmaydi. Kriptovalyutalar bilan bog‘liq valyuta operatsiyalari valyutani tartibga solish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari bilan tartibga solinmaydi.
