3 май куни Тошкент шаҳри Чилонзор туманлараро хўжалик судида Истиқболли лойиҳалар миллий агентлиги (ИЛМА)нинг дунёдаги энг йирик криптовалюта биржаси бўлган Binance`га қарши даъвоси бўйича учинчи суд мажлиси бўлиб ўтди. Криптоактивлар соҳаси регулятори ИЛМА Ўзбекистон фуқароларига лицензиясиз хизматлар кўрсатгани учун Binance`га қарши даъво аризаси киритган.

Январь ойида текширув натижаларига кўра ИЛМА Binance`га аниқланган қонунбузарликларни бартараф этиш бўйича баённома юборгани хабар қилинганди. Криптобиржа зарур чораларни кўрмагани ва Ўзбекистонда хизмат кўрсатувчи провайдер лицензиясини олмагани учун агентлик унга БҲМнинг 300 баравари миқдорида жарима солган.

Компания жаримани тўламади, ИЛМА эса февраль ойида суммани суд орқали ундиришга қарор қилди. ИЛМА суд қарорларини расмий каналлар орқали криптобиржа рўйхатдан ўтган юрисдикцияга ижро этиш учун юборишини маълум қилганди.

Иш бўйича суд мажлиси 26 март куни бошланган, бироқ судланувчи суд мажлисига келмаган. 22 апрель куни бўлиб ўтган иккинчи йиғилишда криптобиржа вакили жараённи кечиктиришни сўраган. Ишни судья Беҳзод Абдураҳимов кўрмоқда.

Binance`дан жарима ундириш бўйича даъвога қўшимча равишда, ИЛМА суддан 50 дан ортиқ хорижий компанияларни ҳам жавобгар сифатида киритишни сўради. Агентлик вакилининг сўзларига кўра, ИЛМА айбланувчиларни жалб қилишни сўрайди, чунки Binance ўзини глобал платформа сифатида кўрсатади, лекин регуляторга Ўзбекистон фуқароларига хизмат кўрсатадиган компаниялар тўғрисидаги маълумотларни тақдим этмайди. Шу муносабат билан агентлик суддан Binance билан у ёки бу тарзда боғлиқ бўлган барча юридик шахсларни ҳам жавобгар сифатида киритишни сўради.

«Жаримани қайси компания тўлаши кераклиги Binance`нинг ўзига ҳавола», — деб тушунтирди ИЛМА «Газета.uz»га.

Binance вакили судьядан судланувчиларнинг иштироки ҳақидаги қўшимча билан танишиш учун вақт беришни сўради, шунингдек, кейинги суд мажлисида компаниянинг позициясини ёзма равишда судга тақдим этишга ваъда берди.

ИЛМА ходими Binance вакилидан у криптобиржанинг ёки барча 50 та хорижий компанияларнинг вакили экани ҳақида сўради. Айбланувчининг вакили у Британиянинг Виржиния оролларида рўйхатдан ўтган Binance Capital Management компанияси адвокати эканини, лекин айнан криптобиржанинг вакили эмаслигини айтди. Ундан компаниясининг криптобиржага муносабати ҳақида сўралганда вакил 17 майга режалаштирилган навбатдаги йиғилишгача жавоб беришга ваъда берди.

Ўзбекистонда 2022 йил август ойида саккизта криптобиржа, жумладан, энг машҳур — Binance, Kraken, FTX ва Huobi Global веб-сайтларига кириш блокланган.

Мамлакатда криптовалюта сотиш фақат ИЛМА лицензиясига эга ихтисослаштирилган криптобиржалар орқали амалга оширилиши мумкин. Шу билан бирга, криптовалюта алмашинувининг электрон тизимлари мамлакат ичидаги серверларда жойлаштирилиши керак. 2023 йил 1 январдан бошлаб Ўзбекистонда фуқаролар ва юридик шахслар криптоактивларни сотиб олиш, сотиш ва алмашиш бўйича операцияларни фақат миллий провайдерлар орқали амалга оширишлари мумкин.

Эслатиб ўтамиз, яқинда АҚШ суди Binance асосчиси Чанпэн Чжаони тўрт ойлик қамоқ жазосига ҳукм қилганди. У АҚШнинг пул ювишга қарши қонунларини бузганликда айбдор деб топилган.