Тошкентда 29 март куни ўтказилган «Автомобилсиз кун» акцияси доирасида транспорт вазири Илҳом Маҳкамов унга ҳамроҳлик қилган «Газета.uz» мухбири Шуҳрат Латиповга Тошкент шаҳрида трамвайлар ҳаракатини тиклаш билан боғлиқ жараён қандай кетаётганини айтиб берди.
Мавзу аввалида вазирдан пойтахтда ҳаракати 2016 йил 2 майда батамом тўхтатилган трамвайларга эндиликда қандай эҳтиёж борлиги, умуман, айни ҳукуматда ўша даврда трамвай ҳаракатини тўхтатиш хато бўлган, деган қараш бор-йўқлиги сўралди.
«У пайтда мен бошқа соҳада ишлардим. Ҳозир эса соҳа вакили сифатида айтаманки, трамвай — Тошкент шаҳри учун ниҳоятда керакли инфраструктура. Мавжуд бўлган трамвайни бекор қилиш… балки, менимча, у пайтларда у қадар тирбандликлар бўлмаган, жозибадорлик, муҳтожлик сезилмаган. У пайтларда ўзига яраша сабаблари бўлган бўлса керак. Қолганида ҳам, барибир уни модернизация қилиш, янгилаш талаб этиларди. Трамвайларнинг ўзи ҳам, йўли ҳам эскича усулда қурилган. Бу инфратузилма, албатта, бизга керак», — дея жавоб қайтарди Илҳом Маҳкамов.
Шундан сўнг трамвайларни қайтариш ишлари қайси босқичда кетаётгани ҳақида сўз борди.
«Франциянинг Alstom компанияси билан ишлаб турибмиз. Alstom кўпроқ ўз маҳсулотини ўтказиш учун таклифини берган. Грант бериб, сизларга техник-иқтисодий асосларини қилиб берамиз деган. Тўғри, ҳозирда ишлаяпмиз. Лекин бир нарсани тўғри тушуниш керакки, биргина грант маблағлари туфайли бизга техник-иқтисодий асосларини ишлаб чиқди-ку, энди биз Alstom`ни олдик дегани эмас. Барибир конкурс бўлади. Бунда трамвайнинг қуриши жиҳатдан қимматлашиб кетиши бор. Шунинг учун конкурс бўлади», — деди вазир.
Унинг сўзларига кўра, биринчи навбатда трамвай орқали «эски» Тошкент билан Янги Тошкентни боғлаш, Янги Тошкентда бу инфраструктурани яратиш масаласи кўриб чиқилмоқда.
«Мавжуд бўлган Тошкент шаҳрида ўзимиз учун маршрутларни кўриб чиқяпмиз. Лекин, ўйлайманки, биринчи босқичда „эски“ Тошкент билан Янги Тошкентни боғлаш масаласи [турибди]. „Машинасозлар“ бекати бор, ёки ундан, ёки „Дўстлик“ метро бекатидан боғлаб юбориб, Янги Тошкентга олиб чиқадиган режа қиляпмиз», — деди у.
Вазирнинг сўзларидан хулоса қилиб, Тошкент шаҳри ичида яқин орада трамвай қуриш ишлари режа қилинмагани ҳақидаги саволга у қуйидагича жавоб берди:
«Биласизми, биз ҳозир биринчи жараёндаги транспорт мастер моделини қилганмиз, яъни мавжуд бўлган тармоқларни ривожлантириш билан: метрополитен ва автобуслар. Бир-бирига ҳамоҳанг ривожлантириш, эксресс маршрутлар ва ТПУ (транспорт ўтказиш хаби — таҳр.)ларни қуриш. Кейингиси — ривожлантириш концепцияси. Бу бўйича бизда мутахассислар иш бошлашди. Улар мавжудларини тугатганидан кейин параллель равишда яна қайси тармоқларни ривожлантирсак бўлади, улар шу бўйича таклиф беради, яъни метронинг қайси жойларини узайтириш мумкин ва трамвайларни қайси жойларга жойлаштириш мумкинлиги бўйича».
«Албатта, ҳеч кимда Тошкент шаҳрида трамвай бўлмайди, бу нарсани тўхтатдик деган фикр йўқ, бу аниқ, бундан йироқмиз. Трамвайни қайси йўналишларга қўйиш масаласи устида ишлаяпмиз. Бунда мавжуд инфраструктурадан келиб чиқишимиз керак», — дея таъкидлади Илҳом Маҳкамов.
Ўтган йилнинг апрель ойида Илҳом Маҳкамов «Трамвай қачон Тошкентга қайтарилади?» саволига жавоб бераркан, бу ҳам эскирган дренаж тизими, метрополитенда тиқилинчни ҳаддан ташқари кўплиги, кўчалардаги тирбандлик муаммоларини ҳал қилиш каби кўп вақт талаб этишини айтганди.
«Энди мутахассислар бизга „эски“ ва Янги Тошкентни боғлайдиган линия қуришдан бошлаш кераклигини айтишмоқда. Агар ҳозир шаҳар ичида трамвай қуришни бошласак, тирбандликларга ҳам дуч келамиз, дейишяпти. Трамвай ишга туширилгандан кейин эмас, балки қурилиш вақтида. Бу жуда узоқ вақт талаб этади», — деганди вазир бир йил муқаддам.
«Газета.uz» 2022 йилнинг йилнинг ноябрь ойида Alstom Тошкентда трамвай линияларини қуриши ҳақида ёзганди. Ўшанда 9,1 км узунликдаги линияларнинг нархи 167,4 миллион еврога баҳоланган. Битим Парижда Ўзбекистон президентининг ташрифи доирасида имзоланган.
Маълумот учун, 2024 йил январь ойида Хитойнинг CRRC корпорацияси вакиллари Тошкент ҳокимлигига ғилдиракли трамвайларни намойиш этган. Уларни Шота Руставели кўчаси бўйлаб «яшил транспорт йўлаги» лойиҳаси доирасида пойтахт транспорт тизимига бирлаштириш таклиф қилинмоқда.
