Тошкентда тўхташ жойлари билан боғлиқ ҳолат кундан-кунга оғирлашиб бормоқда, лекин мутасаддилар муаммони сезмаётганга ўхшайди. Автомобиллар жамоат жойларини эгаллаб, тротуарларда пиёдаларнинг йўлларини тўсиб қўймоқда, жамоат транспорти ҳаракатига халал беряпти, бекатларга кириш ва ажратилган йўлакларни тўсиб қўймоқда.
Ҳайдовчилар йўл ҳаракатининг бошқа иштирокчиларига нисбатан масъулият ва ҳурматни ҳис қилмаган ҳолда тартибсиз ва Йўл ҳаракати қоидаларини бузган ҳолда машина қўйишади. Ҳали ҳам асосан қўл режимида ишлаётган ЙҲХББ ходимлари вазиятни бошқаришга қодир эмас. Кўп ҳолларда улар алоҳида ҳайдовчиларга эътибор қаратиб, оммавий қоидабузарликларга шунчаки кўз юмишмоқда.
Ҳукуматнинг кўча майдонини тўғри режалаштиришга қодир эмаслиги туфайли ҳайдовчилар йўл ҳаракати қоидаларини оммавий равишда бузишмоқда. Суратда бир вақтнинг ўзида олти нафар ҳуқуқбузар тасвирланган. Фото: «Газета.uz».
2022 йил апрель ойида Ўзбекистон Транспорт вазирлиги ҳузуридаги «Тошкент транспорт тизимини комплекс ривожлантириш лойиҳалари бошқармаси» директори Мурод Обидов 1 ноябргача Тошкентдаги 10 та кўчада тажриба тариқасида пулли автотураргоҳларни жорий этиш режаси тўғрисида маълум қилган эди.
Ноябрь ойида ислоҳотларни амалга ошириш йил охиригача қолдирилди. Ўшанда пойтахт транспорт бошқармаси биринчи пулли автотураргоҳлар макетини эълон қилди. 2251 та тўхташ жойига хизмат кўрсатиш учун 57 та паркомат ўрнатиш, 2 та эвакуатор ва 2 та тўхташ жойи ҳамда йўл ҳаракати қоидалари бузилишини назорат қилувчи электрон тизим (паркон) харид қилиш режалаштирилган эди.
2022 йил декабрида Тошкент ҳокими ўз қарори билан Транспорт бошқармасининг аввал эълон қилинган схема бўйича илк йўл бўйидаги автотураргоҳларни ташкил этишни тасдиқлади. Kasy Park компанияси тажриба ўтказиладиган кўчаларда паркоматлар ўрнатиш орқали тизимни давлат-хусусий шериклик асосида ташкил этиши керак эди.
2023 йил февраль ойида Ўзбекистон президенти шаҳарнинг 20 та кўчасида 10 мингта автомобиль учун пулли тўхташ жойлари жорий этилишини маълум қилди. Орадан шунча вақт ўтганига қарамасдан, пойтахт кўчаларида пулли автотураргоҳлар пайдо бўлгани йўқ.
Фото: Евгений Сорочин / «Газета.uz».
Мурод Обидов юқорида тилга олинган «Газета.uz»га берган интервьюсида тартибга солинадиган автотураргоҳлар жорий қилинмасдан туриб, шаҳар жамоат транспортининг нормал ишлашини таъминлай олмаслигини таъкидлаган эди.
Шаҳар автобус паркининг ҳаракат таркибини тўлдиришга 270 млн доллардан ортиқ маблағ сарфланган бўлиб, унинг асосий қисми халқаро молия институтларидан олинган. Пулли автотураргоҳларни жорий этиш масаласи мунтазам кечиктириладиган бўлса, бу маблағлар беҳуда сарфланмайдими?
Тошкент ишни пайсалга солаётган бир пайтда, Москва ва Олмаота аллақачон паркоматлардан воз кечишни бошлаган. Москвада машиналар паркоматлар 2012 йилда пайдо бўлган. Замонавий тўлов усулларининг ривожланиши билан паркоматлар оммавийлигини йўқотмоқда — паркинг фойдаланувчилари тўлаётган тўловларнинг 1% дан камроғи улар ҳиссасига тўғри келмоқда. Тўлов трафигининг 95% мобил илова орқали ўтади. Олмаота ҳам (бу ерда пулли автотураргоҳ 2016 йилдан бери мавжуд) QR-код ёки тўлов терминаллари орқали тўлашга ўтмоқда.
«Газета.uz»нинг Транспорт вазирлигидаги манбаси пулли автотураргоҳларни жорий этиш учун норматив-ҳуқуқий база тайёр эмаслигини қуйидагича тушунтирди:
«Ҳозирда парковка қоидаларини бузганлик учун маъмурий чоралар мавжуд эмас. Ҳатто йўл бўйидаги тўхташ жойига пул тўламаган ҳайдовчи кетавериши мумкин. Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга тегишли қўшимча киритиш чоралари кўрилмоқда», — деди у.
Kasy Park вакили телефон орқали вазиятга изоҳ беришдан бош тортди. «Газета.uz» Тошкент шаҳар транспорт бошқармасидан тушунтириш сўради.
Яқинда «Тротуарлар кимга тегишли» деб номланган видеорепортажни эълон қилган эдик. Уни қуйида кўришингиз мумкин.
