Европа Иттифоқи давлатларининг доимий вакиллари Россияга қарши санкцияларнинг 11-пакети бўйича келишиб олди. Бу ҳақда Швециянинг Европа Иттифоқи кенгашидаги ваколатхонаси ўзининг Twitter`даги саҳифасида маълум қилди.
Пакет 2022 йил февралидан кейин киритилган чекловларни четлаб ўтишга қарши чора-тадбирларни ва яна бир қатор шахслар рўйхатини ўз ичига олади. Euronews`нинг ёзишича, Иттифоқ ўз маҳсулотларининг Арманистон, Ўзбекистон ва Қозоғистон каби постсовет мамлакатларига етказиб берилиши кескин ортиб, кейинчалик параллель импорт орқали Россияга тушиб қолаётганидан хавотирда.
«РИА Новости»нинг ёзишича, Польшанинг Европа Иттифоқидаги элчиси Анжей Садос янги чекловлар «болалар ноқонуний депортацияси учун жавобгар бўлган» 70 кишини ҳам ўз ичига олишини маълум қилган.
Рўйхатга «санкцияларни четлаб ўтиб, Россия ҳарбий ҳаракатларини қўллаб-қувватлаётган» 30 та тадбиркорлик субъекти киритилган. Польша дипломатининг сўзларига кўра, Евроиттифоқ «Дружба» қувурининг жанубий тармоғи орқали нефть ташишни ҳам тўсиб қўйишни режалаштирган, Россия юк тиркамаларининг Европа Иттифоқи билан чегарадан ўтишини тақиқлаш ҳам таклиф қилинган.
Янги санкциялар экспорт назоратини кучайтиради ва аввалги санкцияларни четлаб ўтишда иштирок этганликда гумон қилинаётган россиялик бўлмаган компанияларга таъсир ўтказишнинг янги механизмини жорий қилади.
Еврокомиссия президенти Урсула фон дер Ляйен бу санкциялар пакети Путиннинг уруш машинасига яна бир зарба беришини таъкидлади.
«Мен 11-санкция пакетимиз бўйича сиёсий келишувни олқишлайман. Кремлни қўллаб-қувватлаётган ташкилотларга қаратилган қатъий экспорт чекловлари Путиннинг уруш машинасига яна бир зарба беради. Бизнинг санкцияларни четлаб ўтишга қарши воситамиз Россияга ушбу рўйхатдаги товарларни олишга имкон бермайди», — деган Урсула фон дер Ляйен.
Қайд этилишича, келишувга Украина ҳукумати Грециянинг бешта юк ташиш компаниясини «урушнинг халқаро ҳомийлари» рўйхатидан вақтинчалик олиб ташлашга қарор қилганидан бир неча соат ўтиб эришилган. Бироқ Киев бу рўйхатдан Венгриядаги энг йирик тижорат банки OTP Bank`ни олиб ташламаган. Эслатиб ўтамиз, 13 июнь куни «Ипотекабанк»нинг Ўзбекистон Иқтисодиёт ва молия вазирлигига тегишли акциялардан 75 фоизи Венгрия компанияси ҳисобланган OTP Bank`га сотилганди.
Бунгача Афина ва Будапешт бир неча ҳафта давомида янги санкциялар бўйича келишувга тўсқинлик қилиб келаётганди.
Аввалроқ Европа Иттифоқи давлатлари Россиянинг Украинадаги уруши муносабати билан янги санкцияларни муҳокама қилаётгани, Россияга киритилган санкцияларни четлаб ўтишга ёрдам берадиган Хитой, Эрон, Қозоғистон ва Ўзбекистон компаниялари «қора рўйхат»га киритилиши мумкинлиги хабар қилинган.
Шунингдек, Европа Кенгаши раҳбари Шарль Мишель Марказий Осиёнинг бешта давлати етакчиларини уларнинг мамлакатлари Россияга қарши жорий этилган чекловларни бузса, Европа Иттифоқи санкциялар қўлламаслигига ишонтирганди. Шарль Мишель санкциялар фақат «Россия уруш машинасини қўллаб-қувватлаганларга» нисбатан қўлланилишини қайд этган.
Иқтисодчи Сергей Гуриев эса Россияга санкцияларни четлаб ўтишда ёрдам бераётган савдо йўллари ёпилиши Марказий Осиё иқтисодий ўсиши учун жиддий таҳдидга айланиши мумкинлигини таъкидлаган.
«Ҳозир ЕТТБ Марказий Осиё ва Кавказда иқтисодий ўсишга нисбатан бир йил олдингига қараганда анча оптимистик ёндашмоқда. Бу қисман 2022 йилда ушбу иқтисодиётларнинг барқарорлигига гувоҳ бўлганимиз, шунингдек, Россия ўзининг энг йирик савдо ҳамкори бўлган Европа билан тўғридан-тўғри савдодан учинчи давлатлар, жумладан, Марказий Осиё, Кавказ ва Туркия орқали савдо қилишга ўтгани сабабли улар савдо тузилмаларидаги ўзгаришлардан фойда кўрганлиги билан боғлиқ», — деган иқтисодчи.
Унинг қайд этишича, бу тенденция Марказий Осиё ва Кавказ мамлакатлари иқтисодий ўсишига катта ҳисса қўшди.
«Энди Европа санкцияларни четлаб ўтишда Россияга ёрдам бераётган йўлларни ёпишга уринмоқда. Ва бу ўзгаришлардан фойда кўрган мамлакатлардаги иқтисодий ўсиш учун асосий таҳдиддир. Европа бунга етарлича жиддий ёндашади. Ўтган йили санкциялар бўйича махсус вакил тайинланган эди. 11-санкциялар пакети ушбу йўлларнинг бир қисмини нишонга олади. Европа аллақачон эълон қилган иккиламчи санкциялар мавжуд ва улар санкцияларни четлаб ўтишда Россияга ёрдам бераётган компанияларни жазолайди. Шундай экан, бу Россиянинг қўшнилари, хусусан, Туркия, Кавказ ва Марказий Осиёнинг иқтисодий ўсиши учун жуда жиддий таҳдиддир», — деганди Сергей Гуриев.
