22 июнь куни Олий Мажлис Сенатининг қирқ иккинчи ялпи мажлиси ўз ишини бошлади. Унда «Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ва улар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизаси тўғрисида»ги қонун сенаторлар томонидан кўриб чиқилди.
«Мамлакатимизда коррупцияга қарши курашиш сифат ва мазмун жиҳатда бутунлай янги босқичга кўтарилди. Ташкилий-ҳуқуқий ва институционал асослар мастаҳкамланди. Таъсирчан чоралар, самарали механизмлар белгиланди. Шулардан бири норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни коррупцияга қарши алоҳида экспертизадан ўтказишдир. Масалан, 2021 йилнинг ўзида 800 дан ортиқ амалдаги қонунчилик ҳужжати коррупцияга қарши экспертизадан ўтказилган бўлса, уларнинг 224 тасида, яъни 28 фоизида 650 дан ортиқ коррупциявий омил аниқланган», — дейди Сенат раиси Танзила Нарбаева.
«Мана шу рақамларнинг ўзи коррупцияга қарши экспертизанинг қанчалик муҳимлиги ҳақида далолат беради. Коррупцияга қарши экспертиза шунчаки бюрократик процедура эмас, балки ҳар томонлама пухта ўйланган ва ташкил қилинган, аниқ мақсадли, кенг қамровли, тизимли ва мунтазам амалиёт бўлмоғи зарур», — деди раис.
Ҳужжат Коррупцияга қарши курашиш агентлиги томонидан манфаатдор идоралар билан биргаликда ишлаб чиқилган. Қонун билан Коррупцияга қарши курашиш агентлиги норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ва улар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказувчи ваколатли орган сифатида белгиланмоқда. Унда қуйидагилар белгиланмоқда:
Коррупцияга қарши экспертиза ўтказадиган органлар ва уларнинг ваколатлари:
- Коррупцияга қарши курашиш агентлиги;
- адлия органлари;
- вазирлик, идора ва ташкилотларнинг юридик хизматлари.
Нодавлат нотижорат ташкилотлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари ва оммавий ахборот воситалари норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг жамоатчилик экспертизасини қонунчиликда белгиланган тартибда ўтказишга ҳақли.
Ушбу экспертиза доирасида коррупцияни келтириб чиқарувчи омилларни бартараф этишга доир таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилиши мумкин.
Ўзбекистон фуқаролари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, ННТ, ОАВ давлат органлари ҳамда ташкилотлари томонидан ўтказиладиган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг ва улар лойиҳаларининг коррупцияга қарши экспертизасини ўтказиш жараёнида иштирок этиши мумкин.
Бунда ишлаб чиқилган таклиф ва тавсиялар тааллуқлилиги бўйича давлат органлари ва ташкилотлари томонидан кўриб чиқилиши мажбурий.
Коррупцияга қарши экспертизани ўтказишга оид фаолиятни услубий жиҳатдан таъминлаш ҳамда мониторинг қилиш Адлия вазирлигига юклатилмоқда.
Муҳокама якунида қонун сенаторлар томонидан маъқулланди.
