Йил бошидан буён Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти Европа минтақасининг 17 та давлатида қизамиқ билан касалланиш ҳолатлари қайд этилган, деб хабар қилди БМТ матбуот хизмати ЖССТ маълумотларига таяниб.
Февраль ойининг охирига келиб, 900 та ҳолат расман қайд этилган, бу бутун 2022 йилдаги кўрсаткичлардан кўп. ЖССТнинг таъкидлашича, барча мамлакатлар, шу жумладан қизамиқнинг эндемик юқиши бартараф этилгани тасдиқланган давлатлар ҳукуматлари ушбу ўта юқумли касалликдан ҳушёр бўлишлари керак.
Охирги 12 ой давомида энг кўп қизамиқ билан касалланганлар Тожикистон (610), Туркия (466) ва Россияда (414) қайд этилган. Австрия, Сербия, Буюк Британия ва Ўзбекистонда 2023 йил бошидан буён касалланиш кўпайган.
ЖССТ сайтидаги статистик маълумотларида келтирилишича, 11 апрель ҳолатига кўра, Ўзбекистонда қизамиқ касаллигига шубҳа қилинган 34 та ҳолат қайд этилган, шундан 26 таси тасдиқланган. Таққослаш учун, ўтган йили атиги 8 та ҳолат қайд этилган.
2017 йилда ЖССТ Ўзбекистонни расман қизамиқ ва қизилча касаллигидан холи давлат деб тан олган эди. Бироқ 2018 йилдаёқ мамлакатда қизамиқ билан касалланиш ҳолатлари яна аниқланган. 2019 йилда Соғлиқни сақлаш вазирлиги ушбу ҳолатлар четдан олиб келинганини маълум қилди.
«Кескин авж олиш тасдиқланиши билан ЖССТ бир қатор тезкор чоралар кўриш, жумладан, инфекция ҳолатларини ўрганиш, касалланганлар билан алоқада бўлган ва касалликка мойилларни аниқлаш ҳамда эмлаш, соғлиқни сақлаш муассасаларида инфекцияни назорат қилиш ва хабардорликни ошириш учун жабрланган жамоалар ёки аҳоли билан ишлаш кабиларни тавсия қилади», — деди ЖССТ вакили Хосе Аган.
Ўтган йил давомида минтақа мамлакатлари қўшимча эмлаш кампанияларини ўтказди, улар орасида COVID-19 пандемияси бошланганидан бери қизамиқга қарши мунтазам эмлашни ўтказиб юборган болалар аниқланди.
Қизамиққа қарши кураш чоралари
Тожикистонда ўтган йил давомида қизамиқ эпидемиясини тўхтатиш бўйича кенг қамровли чора-тадбирлар, жумладан, касалланган ҳудудларни аниқлаш ва бу ҳудудларда яшовчи 6 ойликдан 15 ёшгача бўлган болаларни эмлаш чоралари кўрилди.
«Мақсадли ҳудудларда Тожикистон ҳукумати эмланмаган ёки барча эмлаш дозаларини олмаган болаларнинг 99 фоизини эмлашга эришди», — деди Хосе Аган.
Унинг таъкидлашича, ушбу мақсадли ҳудудларда қизамиқ билан касалланганлар сони ЖССТ ва ЮНИСEФ кўмаги туфайли сезиларли даражада камайган бўлсада, эмлашдаги камчиликларни бартараф этиш ҳамда мамлакат ичида ва ташқарисида кейинги юқиш ҳолатларининг олдини олиш учун кўпроқ ҳаракат қилиш керак.
Сербия расмийлари қизамиқ эпидемиясини аниқлаб, 2023 йилда жавоб чораларини кўришни бошладилар. Дастлабки босқичларда назорат чоралари кучайтирилиб, қўшимча эмлашлар ўтказилди. Сербия, шунингдек, ахборот кампаниясини бошлади, эҳтимолий манбалар ва узатиш занжирларини аниқлаш учун лаборатория генотипини бошлади.
Қизамиқга қарши эмлаш ва пандемия
2021 йилда COVID-19 пандемияси туфайли дунёда рекорд даражадаги 40 млн бола қизамиққа қарши режали эмланмади. 25 млн бола биринчи, 14,7 млн бола эса иккинчи дозани ўтказиб юборган.
Европа минтақасида COVID-19 пандемиясининг эмлаш ставкаларига таъсири мамлакатлар ўртасида ва мамлакатлар ичида турлича бўлган. Баъзи штатлар COVID-19 тўлқинлари орасидан ўтиб кетишга ва иммунизациянинг керакли даражасини сақлаб қолишга муваффақ бўлишди. Бошқа мамлакатларда мунтазам эмлаш тўхтатилган ёки сезиларли вақтга кечиктирилган.
ЖССТ Европа ва ундан ташқаридаги ҳамкорлар билан Европа эмлаш ҳафталиги (2023 йил 23−29 апрель) давомида ва ундан кейин мамлакатларни қўллаб-қувватлаш ҳамда уларга кўпроқ одамларни вакцина ёрдамида олдини олиш мумкин бўлган касалликлардан ҳимояланишига ёрдам бериш учун иш олиб бормоқда.
