«Ўзбекистон 24» каналида эфирга узатилган «Менимча» кўрсатувида ИИВ Киберхавфсизлик маркази бошлиғи Беҳзод Мамажонов ҳамда Диёр Имомхўжаев Ўзбекистонда букмекерлик фаолияти масалалари ҳақида гапирди.
Шавкат Мирзиёев 2019 йил декабрида мамлакатда 2021 йилдан бекмекерлик идораларини очишга рухсат берувчи фармонни имзолаган эди. 2022 йилнинг 28 апрель куни эса президент Ўзбекистонда букмекерлик фаолиятини қонунийлаштириш тўғрисидаги қарорни бекор қилгани ҳақида хабар берилди.
Беҳзод Мамажонов Ўзбекистонда букмекерлик хизматидан фойдаланишга руҳсат берилмаганлигини таъкидлади.
«Ўзбекистонда букмекерлик хизматини кўриб чиқиш тўғрисида топшириқ бўлган, лекин рухсат берилмаган. Дунё статистикасида ҳозирги кунда айнан мана шу таваккалчиликка асосланган онлайн қимор ўйинларидан бир йилдаги даромад 54 млрд долларгача етиб боради. Бу 3−4−5 йилдан кейин 134 млрд долларгача етиши кутилмоқда», — деди Беҳзод Мамажонов.
ИИВ Киберхавфсизлик маркази бошлиғи вазирлик раҳбариятининг топшириғи билан уларга алоҳида тарғибот дастурини ишлаб чиқиш вазифаси берилганини айтди. Яқинда тасдиқланган дастурга кўра, ишчи гуруҳ водий вилоятлари (Андижон, Наманган, Фарғона) да ўз фаолиятини бошлаган. Бунда мактаб, ОТМ, маҳаллалар, давлат ташкилотларида йиғилиш ўтказиш ва тушунтириш ишлари олиб борилиши белгиланган.
Ўзбекистон профессионал футбол лигаси (ЎзПФЛ) директори Диёр Имомхўжаев ҳам жаҳонда спорт клубларини молиялаштиришда букмекерлик фаолиятидан кенг фойдаланилишини, бироқ, бу Ўзбекистонда ўз йўлини топмаганини айтиб ўтди.
У биринчидан буни жамоатчилик илиқ қарши олмаганлигини қайд этди. Иккинчидан, ОАВ ҳам бунда букмекерликнинг зарари, оқибатлари, Ўзбекистонда мавжуд вазият ҳақида мақолалар бериб бориб, ундан фойдаланилмаслигида катта роль ўйнади. Охир-оқибат, «бу бизга ортиқча» деган қарорга келинди, деди Имомхўжаев.
«Аммо, бу билан мавзу ёпилмайди. Интернет, телефон бор. Мавзу давом этади. Энди буни назоратга олиш бўйича таклифлар бўлиши керак. Чунки, Ўзбекистонда букмекерлик фаолиятчилари бўлмагани билан, биз ЎФА, ЎзПФЛ бу мавзуга кўп дуч келамиз… Чет элда бу ўйинга нормал қаралади. Ютса, ютди. Ютмаса, ютмади, масалан. Энди бу битта ҳаром нарсани иккинчи ҳаром билан аралаштириш ҳолати бор бу ерда. Яъни бу пулни топиш учун сценарий ҳам тузилади, театр каби», — дея таъкидлади у.
Унинг айтишича, бунда онлайн қимор режадагидек кетиши учун мухлисларни алдаб, жамоалар билан олдиндан келишиб олинади.
«2010−2020 йилларда одамлар нега футболдан ариб кетди? Ўзимча айтяпман, келишилган ўйинлардан сўнг. Футболчилар футбол эмас, роль ўйнаётганини одамлар сезгандан сўнг, футболдан совиб кетди», — дея қўшимча қилди шарҳловчи.
Кўрсатув давомида букмекерликка қарши курашишда букмекерлик хизматларини блоклаш муаммога ечим бўлмаслигини таъкидлашди.
«Блоклаш ҳаммамизга сир эмаски, бу — чора эмас. Биз таъқиқлаганимиз билан бошқа йўллар жуда кўп. Аксарият рекламалар билан шуғулланаётган ташкилотлар (уларни домен деймиз) чет эл серверларида ўтирибди…», — деди ИИВ Киберхавфсизлик маркази бошлиғи Беҳзод Мамажонов.
«Блоклаш ва чеклаш ҳеч қачон ечим бўлмайди. Биз бутун дунёга очиқ мамлакатмиз. Ривожланиш учун ўз йўналишларимизни белгилаб олганмиз. Тақиқ билан ҳеч нимага эришилмайди, фан, илм билан эришилади», — деди ЎзПФЛ раҳбари Диёр Имомхўжаев.
Киберхавфсизлик маркази бошлиғи қимор ўйинларини ташкил қилиш, ўтказиш, ўтказишда ёрдамлашиш учун Жиноят кодексининг 278-моддасида жавобгарлик белгиланганлигини эслатди. Бундан ташқари, бу ўйинларда иштирок этиш ҳам маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 191-моддасига кўра жаримага тортишга сабаб бўлишини қайд этди.
Ўзбекистонда 2021 йилнинг август ойидан 2022 йилнинг апрелигача сайтлар ва ижтимоий тармоқларда тотализатор ва букмекерлик фаолияти билан боғлиқ 80 мингдан зиёд материаллар жойлаштирилгани маълум бўлди. Шунингдек, ўтган йили Истеъмолчиларни ҳимоя қилиш агентлиги ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги билан биргаликда 10 дан зиёд сайтларга киришни чеклаб қўйди.
