Президент 21 октябрь куни «Фарзандликка олиш тартибининг ҳуқуқий асослари такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонунни имзолади. Бу ҳақда Адлия вазирлиги хабар берди.
Оила кодекси ва «Васийлик ва ҳомийлик тўғрисида»ги қонунга киритилган ўзгартишларга кўра, фарзандликка олишни истисно қилувчи жиноятлар аниқ белгиланди.
Хусусан, ҳаётга, соғлиққа, жинсий эркинликка, оилага, шахснинг озодлиги, шаъни ва қадр-қимматига қарши (бундан туҳмат, ҳақорат қилиш мустасно), ўзганинг мол-мулкини талон-тарож қилиш, гиёҳвандлик воситалари билан боғлиқ, тижоратда пора эвазига оғдириб олиш, Ўзбекистон Республикасига ва жамоат тартибига қарши ҳамда бошқа бир қатор жиноятларни қасддан содир этган шахслар фарзандликка олувчилар бўлиши мумкин эмас.
Илгари қасддан ҳар қандай жиноятни содир этганлар фарзандликка олувчи бўлиши тақиқланган эди.
Қолаверса, қонун билан ижтимоий аҳамияти катта бўлмаган, унча оғир бўлмаган ҳамда фарзандликка олишга тўсқинлик қилмайдиган жиноят турларини содир этиб, жазо муддатини ўтаганларга нисбатан фарзандликка ва васийликка олиш имконияти яратилмоқда.
Яна бир жиҳат, фарзандликка олувчилар ва олинувчилар ёшидаги фарқ 15 ёшдан кам бўлмаслиги шарт. Бундан ўгай ота ва ўгай она ёҳуд фарзандликка олинувчининг яқин қариндошлари томонидан фарзандликка олиш ҳолатлари мустасно.
Бундан ташқари, Ҳукумат томонидан тасдиқланадиган айрим касалликларга чалинганлар ҳам фарзандликка олувчи бўлиши мумкин эмаслиги белгиланмоқда.
Эслатиб ўтамиз, йил бошидаёқ Ўзбекистонда фарзанд асраб олиши мумкин бўлган шахслар рўйхатини ўзгартиришга оид ҳужжат ишлаб чиқилганди. Ўшанда муқаддам қасддан жиноят содир этган шахслар томонидан фарзандликка олишни тақиқлаш тизимини ижтимоий хавфлилигига қараб белгилаш кўзда тутилганди.
Ушбу ҳужжат кейинроқ, сентябрнинг сўнггида бўлиб ўтган Сенатнинг 19-ялпи мажлисида маъқулланган эди.
Ўшанда қонунга изоҳ берар экан Танзила Нарбаева: «Бола меҳр кўриб, меҳр беришни ўрганади. Бироқ бу фарзандларимизни дуч келган оилага ёки одамга бериш керак дегани эмас. Фарзандликка олувчилар ҳар томонлама, айниқса, маънавий-ахлоқий жиҳатдан етук бўлишлари шарт. Қонуннинг мақсади шу, аслида», — деган эди.
20 октябрь куни ўтказилган Сенатнинг 20-ялпи мажлисида Миллий гвардия қўмондони Рустам Жўраев фарзанд асраб олиш учун йиллаб навбатда туриш фуқароларни бола сотиб олишга мажбур қилаётганини таъкидлаган эди.
Қолаверса, шу куни Рустам Жўраев бола асраб олаётган оилаларга бир қатор имтиёзлар бериш ва солиқлардан озод этишни таклиф қилганди. «Нимага фарзандликка олиш кам деган масалани ўрганаётганимизда муаммо — тўловлар, имтиёзлар, квартиралар фарзандликка олинганидан кейин бунинг ҳаммаси тўхтатилади. Болага пул ҳам берилмайди, келажакда ҳаттоки квартира бериш ҳам йўқ», — деган эди у.
