Ўтган йил ёз ойининг охирлари — 29 август куни Тошкент метросининг ер усти Ҳалқа йўли ҳамда Юнусобод йўналишига қўшилган икки бекат иш фаолиятини бошлади. Шунингдек, 26 декабрь куни метронинг Сергели йўналиши ҳам ишга туширилди. Маълумотларга кўра, метрода душанба-жума кунлари метродан бир кунда 330 минг, шанба-якшанба кунларида эса 150 минг нафар инсон ташилади. Метродан фойдаланадиган кишиларнинг барчаси ҳам бекатларнинг номи-ю, уларнинг йўналишларидан тўлиқ хабардор бўлмаслиги мумкин. «Газета.uz» мухбирлари бугунги кунда метро бекатларидаги йўл кўрсаткичларнинг ҳолати қай даражада эканлигини ўрганишди.
Ер усти Ҳалқа йўлидаги метро бекатлари номи қандай?
Метро йўналиши ўтган йилнинг 29 август куни очилганида унинг бекатларининг номи рақамлар билан ифодаланган эди (2-, 3-, 4-, 5-, 6-, 7-бекат). Фақатгина битта бекатг «1-бекат» деб эмас, балки «Дўстлик-2» дея ном берилган. Ўзбекистон темир йўлларининг 2019 йил 23 август куни берган маълумотига эътибор қаратадиган бўлсак, бекатлар номи «Дўстлик», «Оҳангарон», «Тузел», «Илтифот», «Роҳат», «Янгиобод» ҳамда «Қўйлиқ» дея номланганини кўришимиз мумкин.
Мазкур метро йўналиши очилган вақти ҳам, ҳозир ҳам поездларнинг олдида «Қўйлиқ» деган ёзув бор, бироқ Қўйлиқдаги бекат пештоқида «7-бекат» дея ёзиб қўйилганлиги эътиборга молик жиҳат.
Биз аввалроқ бу ҳолат вақтинчалик эканлиги, Тошкент шаҳар ҳокимлиги ҳузуридаги топонимик комиссия уларни номлаши кераклиги ҳақида ёзган эдик.
Фото: Президент матбуот хизмати.
Аввалроқ, Сергели йўналишидаги метро бекатларни дастлаб «Чоштепа», «Тошкент ҳалка йўли», «Сергели», «Афросиёб», «Қипчоқ» ва «Чинор» деб номлаш режалаштирилгани, аммо кутилганидан фарқли ўлароқ, Сергели йўналишининг бекатларига Қўйлиқ йўналиши каби «Бекат-1», «Бекат-2» ва ҳ.к. деб ном берилгани ҳақида ҳам ёзганмиз.
Сўзни ер усти Ҳалқа йўлидан бошладик ва энди шундан давом эттирамиз. Мазкур метро бекатларига (шунингдек, Сергели йўналишидаги метро бекатларига) куннинг совуқ вақтида чиқсангиз совуқни, иссиқ вақтида чиқсангиз эса иссиқни ҳис қиласиз. Очилганига яқинда 1 йил тўладиган ушбу бекатларига совутгичлар ўрнатилиш режаси бор ёки йўқлиги бизни қизиқтирди. Ер усти Ҳалқа йўлида поездларни кутиб олувчи ва жўнатувчи Нигора Соатова яқин орада совутгичлар қўйилиши ҳақида айтиб ўтди.
Ҳалқа йўли бекатларига чиқиш ва бекат ичига кириш оралиғида бўлган жойда ўрнатилган совутгичларнинг (кондиционер) олдида инсонлар поезд келгунча кутиб туриши эса эътиборимизни тортди.
Ҳалқа йўлининг 3-бекатидан тушиб кўрганмисиз? Чиқиш эшигидан кўча томонга чиқадиган киши йўлнинг пиёдалар учун мўлжалланган жойига ўтиши учун «зебра» йўлаклари ҳам, чорраҳа ҳам ўрнатилмаган. Кунига минглаб инсонлар ўтадиган жой ва автомобиль йўли оралиғида йўловчилар ўтиши учун йўлаклар бўлмаслиги ажабланарли, шундай эмасми? Бу ҳолатни шаҳар ҳокимлиги назорат қилиши керак.
Аввал ҳам, Тошкент метросининг Сергели ва Ҳалқа йўли йўналишларининг баъзи бекатларига олиб борадиган пиёдалар ўтиш жойлари йўқлиги, чорраҳаларда светофорлар йўқлиги, пиёдалар инфратузилмаси ва ҳаракатланиш имконияти чекланган одамлар учун шароитлар талабга жавоб бермаслиги ҳақида ёзган эдик.
Ҳалқа йўлида поездга минар экансиз эътиборингиз бевосита поезд ичига ўрнатилган замонавий йўл кўрсаткичларига тушади. Сиз у ердан бекатлар номини ҳам излашингиз мумкин. Қизиқ томони шундаки, унда фақат ер усти метро бекатларининг номлари кўрсатилган. Эътиборимизни тортган жиҳат эса Юнусобод йўналиши бўлди. Экранда мазкур йўналишнинг энг охирги бекати «Шаҳристон» этиб кўрсатилган. Ваҳоланки, Ҳалқа йўли билан бир кунда Юнусобод йўналишининг янги икки бекати — «Юнусобод» ва «Туркистон» бекатлари ўз ишини бошлаган. Бироқ бу йўналишларнинг экранга киритилмагани бизни ҳайрон қолдирди. Сергели йўналишида янги ишга туширилган 5 та бекатнинг ушбу харитага киритилмаганини эса бироз кечроқ ишга тушгани билан изоҳлаш мумкиндир балки.
Ҳалқа йўлидаги сафаримизни Юнусобод йўналишида қурилган янги бекатларда давом эттиришга қарор қилдик.
«Туркистон» бекатида йўл кўрсаткичлари қандай?
Юнусобод метро йўналишининг давоми қурилиши Ўзбекистон президентининг 2016 йил 7 ноябрдаги фармонига асосан бошланди. Йўналишнинг дастлабки олтита бекати 2001 йилда фойдаланишга топширилган эди, аммо у ҳудуднинг аҳолиси нисбатан зичроқ жойлашган жойларга туташган эмас эди. «Юнусобод» ва «Туркистон» бекатларининг очилиши билан йўналиш 3 кмга узайтирилди. Йўналишнинг узайтирилиши 103,8 миллион долларга баҳоланди. Бу ердаги йўл кўрсаткичлари борасида муаммо йўқ. Бироқ юқорироқда таъкидланган бир жиҳатни яна такрорлашга мажбурмиз: бу ерда ҳам Сергели йўналишидаги 5 та бекат кўрсатилмаган. Чилонзор йўналишидаги охирги бекат кўрсаткичлар бўйича «Олмазор» бекати бўлиб турибди.
«Минг ўрик»даги йўл кўрсаткичлар — бир бекатда икки хил
«Туркистон» йўналишидан тўғри «Минг ўрик» бекати томон йўл олганимизда эътиборимизни бир жиҳат тортди ва аввалгиларидан ҳам ажаблантирди десак муболаға бўлмайди. «Минг ўрик» бекатидан «Туркистон»га қараб кўрсатилган йўналиш кўрсаткичлари бир бекатда икки хил берилган. Бекатга оддий зина ва эскалатор орқали тушишингиз мумкин. Агар эскалатор орқали тушилса ва Юнусобод йўналишидаги кўрсаткичларга қаралса бунда барчаси жойида — охирги бекат «Туркистон» этиб кўрсатилган.
Аммо сиз оддий зина томондан тушсангиз ёки юқорида кўрсатилган жойдан юрганингизда кўрсатилган бекат кўрсаткичлари «Туркистон»ни эмас, балки сўнгги бекат сифатида «Шаҳристон»ни кўрсатади. Мақола аввалида айтилганидек метро йўналишларини яхши билмайдиган инсонда ушбу ҳолатда савол туғилиши табиий — «бу ердан «Туркистон»га борса бўладими ёки йўқми?», деган.
Дарвоқе, «Минг ўрик» бекатига тушишда экранларда кўрсатилган йўналишларда ҳам сўнгги бекат — «Шаҳристон». Бу нарса исталган инсонни ажаблантириши, савол туғдириши табиий, албатта.
«Олмазор»да барчаси жойида
«Олмазор» бекатидаги йўл кўрсаткичлари борасида муаммо йўқ. Барча йўналишлар тўғри кўрсатилган. Туркистон йўналиши ҳам, Ҳалқа йўли ҳам аниқ берилган. Сиз қайси бекатдан алмашишингиз борасида ҳам кўрсаткичлар тўғри.
Сергели йўналиши айнан «Олмазор»да кўрсатилган.
«Юнус Ражабий» бекатида Юнусобод йўналиши қандай кўрсатилган?
Юқорида «Олмазор» бекатида барчаси аниқлиги ҳақида айтиб ўтдик. У ерда Юнусобод йўналишига «Амир Темур хиёбони» бекатидан «Юнус Ражабий» бекатига ўтиш кераклиги белгилаб қўйилган. Бироқ «Юнус Ражабий»даги йўл кўрсаткичлари ажабланарли. У ерда кўрсатилган бекатлар орасида «Юнусобод» ва «Туркистон» йўқ.
Барча фотолар: Евгений Сорочин / «Газета.uz»
Дейлик, метро йўналишини яхши билмайдиган киши «Олмазор»дан «Туркистон»га бормоқчи. У «Амир Темур хиёбони»дан «Юнус Ражабий» бекатига ўтиб қайси томондан «Туркистон»га бориш учун йўл кўрсаткичларига қараганида тушунарсиз ҳолатга дуч келиши табиий. Унда «хўш, бу йўналиш мени «Туркистон»га олиб борадими, йўқми?», деган саволнинг юзага келиши бор гап.
Балки бу каби ҳолатлар бошқа бекатларда ҳам бордир. Биз шунчаки ўзимиз кўрган ва ажабланган жиҳатларни сизга намойиш этдик. Тошкент метрополитенидан ушбу вазиятнинг тўғриланишини, метро йўловчиларидан эса турли саволлар туғилганда бошқа йўловчилардан бекатларни сўраб, ҳаракатланишларини сўраб қоламиз.
Оғабек Самисов ва Евгений Сорочин тайёрлади
