Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев лицензия ва рухсатномалар сонини икки-уч мартага қисқартиришни топширди. Адлия вазири Русланбек Давлетов душанба куни бўлиб ўтган йиғилишдан сўнг «Ўзбекистон 24» телеканалига берган интервьюсида бу ҳақда маълум қилди.
Ҳозирги кунда Ўзбекистонда лицензияланиши керак бўлган 266 турдаги фаолият ва 138 турдаги рухсат бериш тартиб-таомиллари мавжуд. Уларнинг рўйхати қайта кўриб чиқилгандан сўнг, жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқ ва манфаатларига, шунингдек жамоат хавфсизлигига путур етказадиган соҳалардагина лицензия берилади, дея қайд этди вазир.
«Давлат ҳар бир соҳада ўзининг иштирок этиш чегараларини белгилаб олиши керак. Ушбу фаолиятни тартибга солувчи қонун 20 йил олдин қабул қилинган. Шунинг учун биз ягона ҳужжат — лицензиялаш ва рухсат бериш тизимини комплекс тартибга солиш бўйича алоҳида кодексни ишлаб чиқиш топширилди», — дея хабар қилди Русланбек Давлетов.
Фото: Президент матбуот хизмати.
Шавкат Мирзиёев йиғилишда 33 давлат органи лицензия бераётганини таъкидлади. Масалан, Қурилиш вазирлиги 35 тадан ортиқ, Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги — 34 та, Таълим сифатини назорат қилиш давлат инспекцияси — 438 та, Соғлиқни сақлаш вазирлиги — 80 га яқин лицензиялар беради.
«Кимга керак? Эртага коррупция бўлмаслигига ким кафолат беради?» — деб сўради давлат раҳбари.
Президентнинг таъкидлашича, лицензиялаш тартиб-таомиллари сонини қисқартириш ва лицензиялаш тизимини тубдан қайта кўриб чиқиш вақти келди, акс ҳолда «барча соҳалар ривожланишда орқада қолади».
Шавкат Мирзиёев адвокат мақомини олиш тартибини танқид қилди. У адвокатура тўғрисида қонун 2009 йилда қабул қилинганини эслади. Ҳужжатда лицензия олиш учун адвокатлик мақомини олиш учун даъвогар камида икки йиллик юридик мутахассис тажрибасига эга бўлиши, шу жумладан камида уч ой юристлик фирмасида амалиёт ўташи ва малака имтиҳонидан ўтиши шартлиги белгилаб қўйилган.
«Бир адвокатга 33 минг киши тўғри келади. Адолат қаерда? 2009 йилда қарор қабул қилинди: унда адвокат бўлиш учун сиз икки йил юрист бўлиб ишлашингиз кераклиги айтилган. Юристларнинг ўзлари йўқ. Аслида уларга лицензия олишларига йўл қўйиб берилмаган», — деди у.
Қайд этиш жоизки, президентнинг 2020 йилги Давлат дастурини тасдиқлаш тўғрисидаги фармони лойиҳасида 2020 йил 1 октябрдан Адлия вазирлиги томонидан адвокатлик фаолиятини лицензиялаш тартибларини бекор қилиш кўзда тутилган. Ундан кейин адвокатлик мақоми Адвокатлар палатаси томонидан тақдим этилади.
Аввалроқ биз йиғилишда хорижий тажрибада лицензиялаш ўрнига хабардор қилиш, мажбуриятни суғурталаш, ўзини-ўзи бошқариш, техник тартибга солиш каби муқобил усуллар мавжудлиги таъкидлаб ўтилганини хабар қилган эдик. Хусусан, риэлторлик, аудиторлик, суд бошқарувчилиги каби фаолият турлари билан шуғулланувчиларнинг жавобгарлигини суғурталаш ёки ўз-ўзини бошқариш тизимларига ўтказиш мумкин.
Лицензияларнинг 79 фоизи, рухсат берувчи ҳужжатларнинг 80 фоизи ҳанузгача қоғоз шаклида берилмоқда. «Лицензия» ахборот тизимлари комплекси 2014 йилда ташкил этилганига қарамай, бугунги кунда бу портал деярли фаолият юритмаяпти. Ўтган йили 4 мингдан ортиқ лицензия «бир дарча» тамойилига риоя қилинмасдан берилган. 1 августга қадар лицензия бериш билан боғлиқ барча жараёнларни тўлиқ автоматлашган ягона электрон тизимини ишга тушириш вазифаси қўйилди.
