Ўзбекистоннинг Жаҳон савдо ташкилотига аъзо бўлиши бўйича музокаралар гуруҳи 26−29 февралда Абу Дабида бўлиб ўтган ЖСТ вазирларининг 13-конференцияси доирасида уч давлат — Япония, Исроил ва Доминикан Республикаси билан бозорга кириш протоколлари имзолангани ҳамда Таиланд билан музокаралар якунлангани ҳақида эълон қилди.
Бу ҳақда «Газета.uz»га бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаев матбуот хизмати хабар берди.
26 февраль куни президентнинг ЖСТ масалалари бўйича махсус вакили Азизбек Ўрунов Япония ташқи ишлар давлат вазири Тсужи Киото ва Доминикан Республикасининг ЖСТ ва ЮНКТАД даги доимий вакили Хосе Санчес Фанг билан протоколларни имзолади.
27 февраль куни Бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаев ва Исроил иқтисодиёт ва саноат вазири Нир Баркат Исроилнинг бозорга кириш шартларини тасдиқловчи протоколни имзолади.
Шу тариқа Ўзбекистон ЖСТга аъзо 11 давлат билан музокараларни якунлади. Ушбу 11 давлатдан 9 таси билан бозорга чиқиш бўйича икки томонлама музокараларни якунлаш бўйича протоколлар имзоланган, 2 та давлат (Шри-Ланка ва Таиланд) билан протокол лойиҳасини келишиш жараёнлари бошланган.
Ўзбекистон билан бу борадаги музокараларни биринчи бўлиб ўтган йилнинг апрель ойида Грузия якунлаган. Ноябрь ойида уч давлат — Туркия, Мўғулистон ва Саудия Арабистони билан протоколлар имзолангани хабар қилинган эди.
Ўзбекистон президентининг ЖСТ масалалари бўйича махсус вакили Азизбек Ўрунов «Газета.uz»га аниқлик киритишича, Ўзбекистоннинг ЖСТга аъзо бўлиш доирасидаги икки томонлама музокаралари бозорга кириш шартлари бўйича музокаралар олиб борилаётган «манфаатдор» ЖСТ аъзолари сонига боғлиқ.
«ЖСТнинг барча аъзолари ташкилотга аъзо бўлган давлат билан икки томонлама музокаралар олиб бориш ҳуқуқига эга. Аммо амалда ҳамма ҳам буни қилмайди. ЖСТга қўшилган томоннинг иқтисодиёти ва унинг ташкилотга аъзо мамлакатлар билан савдо алоқаларидан келиб чиққан ҳолда икки томонлама савдога қизиқувчилар сони турлича бўлади. Масалан, Африка давлатларининг Ўзбекистон билан савдо алоқалари деярли йўқ, улар унчалик қизиқиш билдирмаяпти», — деб тушунтирди президентнинг махсус вакили.
Унинг таъкидлашича, асосий қизиқишни Ўзбекистоннинг анъанавий савдо ҳамкорлари бўлган давлатлар билдирмоқда
«Ва улар аъзо бўлувчи мамлакат бозорига кенгроқ кириш учун ташкилотга кириш учун маълум шартлар бажарилишини талаб қиладилар. Масалан, 10−15 та давлат ЖСТга киришда кичик давлатларга қизиқиш билдириши мумкин. Хусусан, Шарқий Тиморда 12−13 музокарачи давлат бор эди. Ўзбекистон мисолида гап музокараларга қизиқиш билдираётган бир неча ўнлаб давлатлар ҳақида кетмоқда», — деди у.
Президент Шавкат Мирзиёев ўтган апрель ойида мамлакат экспортини икки баробарга ошириш стратегияси доирасида ЖСТга албатта кириши кераклигини айтган эди. Ушбу ташкилотга аъзо бўлиш Ўзбекистоннинг устувор йўналишларидан биридир, деганди у.
Ўзбекистон ЖСТга аъзо бўлиш ташаббусини 1994 йилда бошлаган, бироқ 2005 йилда бу жараённи тўхтатган. 2020 йилда ташкилотга қўшилиш бўйича ишлар қайта тикланди ва ишчи гуруҳ билан биринчи учрашув ўтказилди.
