EastFruit экспертлари эътиборини Марказий Осиё минтақасидаги пиёзнинг йирик экспортчилари бўлган мамлакатлар: Қозоғистон, Ўзбекистон ва Тожикистонда ҳавонинг кескин совиши прогнозига қаратмоқда.
Ўзгидромет фавқулодда эълон бериб, жумадан бошлаб Ўзбекистоннинг аксарият ҳудудларида ёмғир ёғиб, қорга айланиши, ҳаво совиб кетиши кутилаётгани ҳақида хабар берганди. Нашрнинг ёзишича, бу март ойида ушбу мамлакатларнинг жанубий ҳудудларида йиғиб олинадиган эрта пиёз ҳосилига, шунингдек, карам ва сабзи каби бошқа эрта сабзавотларнинг ҳосилига таҳдид солади.
Мева-сабзавот бизнесининг халқаро эксперти Бахтиёр Абдувоҳидовнинг сўзларига кўра, эрта пиёз аллақачон униб чиққан, бу эса ҳосилнинг бир қисмини йўқотишига олиб келиши мумкин. Бундан ташқари, донли мевалар ва ёнғоқлар ҳосилининг бир қисми ҳам хавф остида қолиши эҳтимоли бор.
Мутахассиснинг айтишича, минтақада сўнгги пайтларда об-ҳаво жуда иссиқ бўлган, кун давомида ҳаво ҳарорати 20 даражадан ошган. Натижада кўплаб минтақаларда бодом гуллаши аллақачон бошланган ва бошқа донли мевали дарахтларнинг куртаклари шишган.
Бироқ яқин кунларда ҳатто Тожикистоннинг жанубий вилоятларида ҳам кескин совиб, 7−10 даражагача совуқ бўлиши кутилмоқда. Ўзбекистон ва Қозоғистонда вазият анча оғирроқ, уларда ҳаво ҳарорати кечаси минус 12−13 даражагача тушиши, кундузи эса совуқ давом этиши кутилмоқда, дейилади хабарда.
Агроном Сергий Албанинг фикрича, бундай совуқларнинг пиёзга таъсири унинг ривожланиш босқичига боғлиқ. «Агар пиёз экинлари совуқ бошланишига қадар олти баргдан кўпроқ ҳосил бўлган бўлса, улар етишишлари мумкин», — деди мутахассис.
Latvijas dārznieks сабзавот етиштирувчилар уюшмаси мутахассиси ва EastFruit блогери Марите Гаилите совуқнинг пиёз экинларига таъсири ҳам пиёзнинг хилма-хиллиги ва гибридига, шунингдек, плантациянинг умумий ҳолатига боғлиқлигини қўшимча қилди.
«Ўтган мавсум тажрибаси шуни кўрсатадики, эрта пиёз ҳосилининг бир қисми йўқолиши мумкин. Пиёзнинг сифати ҳам ёмонлашиши мумкин. Бундан ташқари, совуқлар кейинчалик ҳосилни йиғиш санасининг кечикишига олиб келади», — деди у.
Ҳавонинг совиши Марказий Осиёда пиёз бозоридаги кескинликни бироз пасайтириши мумкин, республикаларда маҳсулот захиралари юқорилигича қолмоқда ва нархлар нисбатан паст. Эрта пиёз ҳосилининг бир қисми йўқотилиши кутилмоқда, шунингдек, кечроқ йиғиб олиш омборларда тўпланган маҳсулотларнинг катта захираларини сотиш учун бир неча қўшимча кунларни таъминлаши мумкин, деб ёзади нашр.
Шунингдек, совуқ ҳаво мажбурий совутмасдан ёпиқ жойларда сақланадиган пиёз экинларининг йўқотилишини камайтиради. Ҳар ҳолда, бу ҳодиса бозор учун ижобий бўлиб, яқинда аста-секин ўсиб бораётган пиёз нархининг кучайишига олиб келиши мумкин, дейилади хабарда.
