Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги хориждаги кескин вазият туфайли ва бошқа сабаб билан Ватанга қайтган меҳнат мигрантларини иш билан таъминлаш мақсадида президент қарори лойиҳасини ишлаб чиқди ва жамоатчилик муҳокамасига қўйди.

Ундан меҳнат мигрантларини иш билан таъминлаш учун улар билан «маҳаллабай» ишлашдан тортиб, Реинтеграция марказларини ташкил этишгача бўлган таклифлар ўрин олган.

Бундан ташқари, лойиҳада мигрантлар учун ишчи ўринлари яратишни рағбатлантириш ҳам кўзда тутилган. Жумладан, 2023 йилга қадар хориждан қайтган меҳнат мигрантларини ишга қабул қилган иш берувчиларга (давлат ташкилотларидан ташқари) ҳар бир ходим учун 6 ой давомида БҲМнинг 1,5 баравари миқдорида ҳар ой субсидия берилади.

Субсидия учун маблағлар Бандликка кўмаклашиш давлат жамғармаси ҳисобидан ажратилади. Хориждан қайтиб келган меҳнат мигрантларини ишга қабул қилган ташкилотга субсидия беришда Ягона миллий меҳнат тизимида рўйхатдан ўтказилган меҳнат шартномаси асос ҳисобланади.

Шу билан бирга, 2022 йил 1 июлдан хорижда орттирган маблағлари ҳисобидан Ўзбекистонда тадбиркорликни йўлга қўймоқчи бўлган меҳнат мигрантлари учун «50×50» дастури, яъни 50 фоиз ўз маблағини қўшганларга қуйидаги шартларда субсидиялар берилади:

  • лойиҳа умумий қийматининг 50 фоизи миқдорида, лекин БҲМнинг 150 бараваридан (40 млн 500 минг сўм) кўп бўлмаган миқдорда Бандликка кўмаклашиш давлат жамғармаси ҳисобидан субсидия;
  • ажратиладиган субсидиялар ҳар бир ишга қабул қилинган фуқаро учун БҲМнинг 30 бараваридан (8,1 млн сўм) ошмаслиги керак;
  • субсидия ажратишда Ягона миллий меҳнат тизимида рўйхатдан ўтказилган меҳнат шартномаси асос ҳисобланади.

Қорақалпоғистон ва вилоятларда захирага қайтарилган жами 20 минг гектар ер майдонлари сабзавотчилик, полиз, дуккакли, мойли экинлар, картошка етиштириш ва бошқа лойиҳаларни амалга ошириш учун хориждан қайтиб келган меҳнат мигрантларига 0,20 гектардан 1 гектаргача бўлган ўлчамларда ерни Вазирлар Маҳкамаси [709-сон] қарори асосида очиқ электрон танлов орқали 30 йилга ижарага берилиши таъминланади.

Бунда, «Деҳқон хўжалигини юритиш учун ер участкаларини ижарага беришнинг маъмурий регламенти қарорнинг 4-иловасидаги баҳолаш мезонида охирги 6 ой давомида хориждан қайтган меҳнат мигрантлари рўйхатида бўлган талабгорларни рейтинг балларида инобатга олинади.

Қолаверса, 2022 йилда камида 50 минг нафар хориждан қайтиб келган меҳнат мигрантлари ҳақ тўланадиган жамоат ишларига жалб этилади. Бунинг учун республика бюджетидан Жамоат ишлари жамғармасининг 2022 йилдаги харажатлари учун қўшимча 480 миллиард сўм маблағ ажратилади.

Бунда қайтиб келган меҳнат мигрантлари:

  • ишлаб чиқариш ва уй-жой қурилиши объектларини, автомобиль йўлларини, ирригация ва мелиорация тармоқлари ва бошқа инфратузилма объектларини қуриш, реконструкция қилиш ва таъмирлаш ишларига;
  • саноат ва хизматлар кўрсатиш соҳасидаги корхоналарга, жумладан тадбиркорлик субъектларига;
  • қишлоқ ҳўжалиги маҳсулотлари етиштириш, уларни сақлаш ва қайта ишлаш, ҳосилни йиғиб-териб олиш ишларига жалб этилади.

Эслатма: мазкур президент қарори ҳали лойиҳа бўлиб, у жамоатчилик муҳокамаси босқичида. Таклифлар эса 3 июнга қадар қабул қилинади.