Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) Европа минтақасида қизамиқ билан касалланиш ҳолатлари «ташвишли даражада ошгани» ҳақида хабар берди, ахборот Марказий Осиёни ўз ичига олган. ЖССТнинг Европа бюроси шошилинч эмлашга чақирди, деб ёзмоқда BBC ташкилот баёнотига таяниб.
2023 йилда ЖССТнинг Европа минтақасига кирувчи 53 та давлатдан 40 тасида 42 мингдан ортиқ қизамиқ касаллиги қайд этилган бўлса, 2022 йилда бу кўрсаткич атиги 941 та бўлганди.
ЖССТ сўнгги ойларда қизамиқ билан касалланиш тезлашганини таъкидлади ва шошилинч чоралар кўрилмаса, ўсиш тенденцияси давом этишини маълум қилди.
«Эмлаш болаларни ушбу потенциал хавфли касалликдан ҳимоя қилишнинг ягона йўли ҳисобланади. Барча давлатлар қизамиқни йўқ қилиш йўлидаги тараққиётга таҳдид солувчи эпидемияларни тезда аниқлашга ва уларга зудлик билан жавоб беришга тайёр бўлишлари муҳим», — деди ЖССТ Европа директори Ханс Клюге.
ЖССТ касалланишнинг бундай ўсишини 2020−2022 йилларда Европа минтақаси мамлакатларида эмлаш қамровининг пасайиши билан изоҳлади. Мунтазам иммунизация ишлари COVID-19 пандемияси туфайли тўхтатилган. ЖССТ ҳисоб-китобларига кўра, бу даврда 1,8 миллиондан ортиқ чақалоқ қизамиққа қарши эмланмаган.
Ташкилотнинг таъкидлашича, қизамиқ билан касалланиш ҳолатлари ҳатто илгари ушбу касаллик ортиқ кузатилмай қўйгани ҳақида эълон берган мамлакатларда ҳам қайд этилмоқда. Қизамиқ барча ёш гуруҳларига таъсир қилади, аммо, умуман олганда, бешта ҳолатдан иккитаси 1 ёшдан 4 ёшгача бўлган болалар ва ҳар бешинчи ҳолатдан бири 20 ёшдан ошган катталардир.
Марказий Осиёдаги вазият
ЖССТ маълумотларига кўра, ўтган йили Ўзбекистонда қизамиқ билан касалланиш бўйича 1026 та ҳолат қайд этилган. Бу 2022 йилга нисбатан 128 баравар кўп, ўша йили бу рақамлар бор-йўғи 8 та эди. Касалликнинг юқори даражаси (400 дан ортиқ ҳолатлар) 1 ёшгача бўлган болаларда кузатилмоқда, уларнинг кўпчилиги вакцинанинг битта бўлса ҳам дозасини олмаган.
Ўзбекистонда қизамиқ билан касалланиш ҳолати бўйича ЖССТ маълумотлари.
Ноябрь ойи охирида Ўзбекистон Санитария-эпидемиология осойишталиги қўмитаси Наманган вилоятида қизамиқ билан касалланган болалар сони кескин ошганини тасдиқлаганди. 2023 йилнинг январь-ноябрь ойларида вилоятда 735 та ҳолат қайд этилган.
Ўтган йил давомида Марказий Осиё давлатларидан қизамиқ билан касалланишнинг энг кўп сони Қозоғистонда қайд этилган: 13 662 та (2022 йилда 4 та бўлган). Қирғизистон 5486 та (23) ҳолат билан иккинчи ўринда.
Тожикистонда қизамиқ билан касалланиш бўйича 294 та ҳолат қайд этилган, бу 2022 йилга нисбатан (451 та ҳолат) камдир. Туркманистон бўйича маълумотлар келтирилмаган.
