10 январь куни президентнинг «Электротехника саноатининг ишлаб чиқариш ва экспорт салоҳиятини янада оширишга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги [ПҚ-15-сонли] қарори қабул қилинди. Бу ҳақда Адлия вазирлиги хабар қилди.
Қарорга кўра, 2024−2025 йиллар учун электротехника тармоғини ривожлантириш бўйича асосий мақсадли кўрсаткичлар белгиланди. Унда қуйидагилар назарда тутилган:
- мисни қайта ишлаш қувватини 2024 йилда 140 минг ва 2025 йилда 160 минг тоннага етказиш;
- маҳсулотлар ишлаб чиқариш ҳажмини 2024 йилда 30,8 триллион сўмгача ва 2025 йилда 38 триллион сўмгача ошириш;
- маҳсулотлар экспорт ҳажмини 2024 йилда 1,5 миллиард АҚШ доллари ва 2025 йилда 2 миллард АҚШ доллари миқдорида таъминлаш.
Электротехника саноатида амалга ошириладиган инвестиция лойиҳаларини молиялаштириш учун 2024−2026 йилларда тижорат банкларига, уларнинг буюртмасига асосан 3 йиллик имтиёзли давр билан 10 йил муддатга, йиллик 5 фоиз ставкада 100 млн АҚШ доллари миқдорида кредит линияси очилади.
Бунда банклар томонидан тадбиркорларга 3 йиллик имтиёзли давр билан 10 йил муддатга йиллик 7 фоиз ставкада (шундан 2 фоиз банк маржаси) кредитлар ажратилади.
Лойиҳаларни молиялаштириш учун бош вазир ўринбосари Жамшид Хўжаевга 2024−2026 йилларда халқаро молия институтлари ва хорижий банклардан маҳаллий банкларга 400 миллион доллар миқдорида кредит линияларини жалб этиш бўйича топшириқ берилди.
2027 йил 1 январгача электротехника маҳсулотларини сотишдан тушган тушуми миқдори умумий тушумининг 80 фоизидан кам бўлмаган электротехника тармоғи корхоналарига фойда солиғи ва мол-мулк солиғи бўйича ставкалар 50 фоизга камайтирилади.
2024 йил 1 апрелдан давлат харидлари доирасида чет эллик етказиб берувчилар билан бир қаторда маҳаллий ишлаб чиқарувчилар иштирок этганда уларга нисбатан импорт товарларининг DDP (Ўзбекистон) нархидан қуйидаги миқдорларда нарх преференцияси берилади:
- 3 та ва ундан ортиқ маҳаллий ишлаб чиқарувчи иштирок этган тақдирда 15 фоиз;
- 2 та маҳаллий ишлаб чиқарувчи иштирок этган тақдирда 12 фоиз;
- 1 та маҳаллий ишлаб чиқарувчи иштирок этган тақдирда 8 фоиз.
Қарор билан шунингдек, 2024 йил 1 февралдан Ўзбекистонга олиб киришда уларнинг сифати, хавфсизлиги ва сервис кафолатини таъминлайдиган ишлаб чиқарувчининг ваколатли вакили ёки расмий дилерлари мавжуд бўлиши талаб қилинадиган маҳсулотлар рўйхати тасдиқланди.
2024 йил 1 февралдан бошлаб электротехника корхоналари ишлаб чиқариш эҳтиёжлари учун хомашё ва бутловчи қисмларни қўшилган қиймат солиғи тўлаш имконини берувчи тизимда импорт қилишда бир вақтнинг ўзида исталган ҳажмда юк божхона декларациясини жўнатиш тартибини жорий қилмоқда. Ушбу импорт солиғи, биринчи навбатда, солиқ органлари томонидан қайд этилган ҚҚС суммасидан ундирилади, сўнгра етишмаётган қисми божхона депозитида сақланадиган маблағлардан ундирилади. Ушбу тартиб, агар тўлов 120 кунга кечиктирилса ҳам қўлланилади.
«Ўзелтехсаноат» уюшмасига аъзолигидан қатъи назар, соҳа корхоналари уюшма тавсиясига асосан «ваколатли хўжалик юритувчи субъектлар» реестрига киритилади.
Мажбурий рақамли белгиланиши керак бўлган маиший техника маҳсулотларини рўйхатдан ўтказиш, мувофиқлик сертификатини бериш ва мувофиқлик декларациясини рўйхатдан ўтказиш тегишли маркалаш кодини олгандан кейин қатъий амалга оширилади.
Миллий саноат порталида маҳаллий электр жиҳозларини харид қилиш учун алоҳида саҳифа яратилади.
Техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги меъёрий ҳужжатларда белгиланган мажбурий кўрсаткичларни аниқлашни таъминлайдиган аккредитацияланган синов лабораториясига эга бўлмаган сертификатлаштириш органларига электр жиҳозларига мувофиқлик сертификатларини бериш тақиқланади.
Саноат корхоналари ўз маҳсулотларининг ташқи бозорларда жозибадорлигини ошириш учун маркетинг тадқиқотларини ўтказиш, саноатнинг лойиҳадан олдинги ҳужжатларини (бизнес-режалар, техник-иқтисодий асослар ва бошқалар) ишлаб чиқиш, лойиҳалар, шунингдек, жаҳон бозорини ўрганиш ва маркетинг таҳлилларини ўтказиш учун халқаро маълумотлар базаларига (ахборот ресурсларига) уланиш билан боғлиқ харажатларнинг 50 фоизини (илгари — 50 фоизгача) қоплайди.
Эндиликда «Ўзелтехсаноат» уюшмаси ижроия аппаратига хорижий мутахассислар ва экспертларни жалб қилиш билан боғлиқ харажатлар тўлиқ (қисман ёки тўлиқ) молиялаштирилади.
Электротехника корхоналари 2027 йил 1 январга қадар (илгари 2025 йил 1 январгача) рўйхатларга мувофиқ Ўзбекистонда ишлаб чиқарилмайдиган ўз ишлаб чиқариш эҳтиёжлари учун олиб кириладиган хомашё, материаллар, бутловчи қисмлар ва асбоб-ускуналар учун божхона тўловларини тўлашдан озод этилди.
Қарорга мувофиқ 2024−2025 йилларда электротехника саноатини ривожлантиришнинг асосий вазифалари белгилаб олинди. Улар қуйидагилардан иборат:
- мис хомашёсини қайта ишлаш қувватини 2024 йилда 140 минг тоннага, 2025 йилда эса 160 минг тоннага етказиш;
- ишлаб чиқариш ҳажмини 2024 йилда 30,8 триллион сўмга, 2025 йилда эса 38 триллион сўмга етказиш;
- 2024 йилда 1,5 миллиард доллар ва 2025 йилда 2 миллиард долларлик маҳсулот экспорти ҳажмини таъминлаш.
Аввалроқ Ўзбекистонда электротехника маҳсулотлари ишлаб чиқарувчиларга бериладиган имтиёзлар 2027 йилгача узайтирилиши мумкинлиги ҳақида хабар қилинганди. Уларга экспортда валюта курсини хедж қилиш хизматларидан фойдаланиш харажатларини қоплаб бериш ва хом ашёни импорт қилишда транспорт харажатларини компенсациялаш режа қилинмоқда.
