S&P халқаро рейтинг агентлиги 5 июнь куни эълон қилинган Ўзбекистон суверен кредит рейтинги бўйича навбатдаги ҳисоботида республика рейтинг баҳосини BB- (барқарор кутилма) даражасида ўзгаришсиз қолдирди. Бу ҳақда Молия ва иқтисодиёт вазирлиги хабар берди.
Агентликнинг прогнозига кўра, 2023−2026 йилларда ялпи ички маҳсулотнинг реал ўсиши ўртача 5,4 фоизни ташкил этиши кутилмоқда. Аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот ҳажми эса 2023 йилда 2400 долларни ташкил этиши прогноз қилинган.
Ҳисоботга кўра, Ўзбекистон кредит рейтинги бўйича «барқарор» кутилманинг сақлаб қолиниши нисбатан мустаҳкам фискал ва ташқи захираларининг мавжудлиги туфайли республика иқтисодиёти келгуси 12 ой давомида ташқи шоклар ҳамда глобал иқтисодиёт секинлашишининг қўшимча салбий таъсирларини камайтириш имкониятига эгалигини акс эттиради.
Агентлик ҳисоб-китобларига кўра, 2023 йилда ҳукумат ликвид активлари ялпи ички маҳсулотга нисбатан 18,5 фоизни, фойдаланиладиган халқаро захиралар ЯИМга нисбатан 30,4 фоизни ташкил этиши кутилмоқда. Шу билан бирга, мамлакатнинг соф ташқи кредитор позицияси ва соф давлат қарзи юкининг мўътадиллиги республика кредит рейтингини қўллаб-қувватловчи омиллар сифатида келтирилган.
S&P халқаро рейтинг агентлиги 2017 йилдан буён ҳукумат ислоҳотлар ва иқтисодий модернизация бўйича ўз олдига қўйган мақсадларида сезиларли равишда илдамлаганини қайд этган.
Бунда хусусийлаштириш (шунингдек, қишлоқ хўжалиги ва қишлоқ хўжалигига оид бўлмаган ерларни хусусийлаштириш) тўғрисидаги янги қонуннинг қабул қилингани, иқтисодий ва фискал маълумотлар очиқлигининг яхшилангани, савдо ва валюта курси либерализацияси, пахта учун давлат буюртмалари бекор қилингани, буғдой нархи либерализацияси, хусусий мулк тушунчаси кенгайтирилгани агентлик томонидан алоҳида эътироф этилиб, электр энергияси ва газ тарифларини янада кенгроқ ислоҳ қилиниши кутилаётгани таъкидланган.
Республика кредит рейтингини пасайтирувчи омиллар сифатида қуйидаги ҳоллар қайд этилган:
- ташқи шокларнинг салбий таъсири оқибатида агентлик кутилмаларига нисбатан Ўзбекистоннинг фискал ва ташқи захиралари заифлашса;
- давлат ва молия сектори ташқи қарзларининг ўсиш суръати агентлик кутилмаларига нисбатан кескин ошса;
- йирик давлат корхоналари молиявий ҳолатининг заифлашуви сабабли давлат шартли мажбуриятлари амалга ошса (яъни, ҳукумат давлат корхоналарининг қарзларини тўлашни бошласа).
Маълумот ўрнида, 2023 йил бошидан агентлик томонидан 9 та мамлакатнинг рейтинг баҳоси ёки рейтинг кутилмаси пасайтирилган. S&P халқаро рейтинг агентлиги Ўзбекистоннинг суверен кредит рейтингини йилда икки марта қайта баҳолайди.
Эслатиб ўтамиз, Жаҳон банки июнь ойида Ўзбекистоннинг ЯИМ ўсиши бўйича прогнозини яхшилаганди. Ташкилотнинг янги прогнозига кўра, 2023 йилда Ўзбекистонда ялпи ички маҳсулотнинг ўсиши 5,1 фоизни ташкил этади. Январь ойида банк 4,9 фоиз ўсишни прогноз қилган эди.
