14 июль куни, «Тараққиёт стратегияси» марказида Ўзбекистонда коронавирусга қарши профилактик эмлаш (вакцинация) жараёни ҳақида давра сухбати бўлиб ўтди. Унда Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги хизмати бошлиғи ўринбосари Нурмат Отабеков иштирок этди.
Маълумотга кўра, ҳозир дунё бўйича 236 та турдаги коронавирусга қарши вакциналар ишлаб чиқариш бўйича илмий тадқиқотлар кетмоқда. Шулардан 63 таси клиник ишлаб чиқариш жараёнида, 173 таси бевосита клиникага қадар таҳлиллардан ўтказилмоқда. Айни дамда дунё бўйича 14 турдаги вакциналар ишлатиляпти.
«Ҳозир ЖССТ томонидан 6 та вакцинага фавқулодда ҳолатларда ишлатишга тавсия берилган. Кўпчиликда бир савол пайдо бўлади, ЖССТдан вакциналар рўйхатдан ўтганми деб. Аниқлик киритиб ўтишимиз керак, ЖССТ бу вакциналарни рўйхатга оладиган ташкилот эмас. Қачонки вакциналарнинг сифати ва хавфсизлиги бўйича тақдим этилган ҳужжатлар асосли бўладиган бўлса, ЖССТ уни кўриб фавқулодда ҳолатда ишлатишга тавсия этиши мумкин», — деди Нурмат Отабеков.
Таъкидланишича, бугунги кунга қадар дунё бўйича 6 та, яъни Pfizer, Moderna, AstraZeneca, Johnson-Johnson, Sinopharm ва AstraZeneca`нинг Ҳиндистонда ишлаб чиқарилган Covishield вакциналари фавқулодда ҳолатларда ишлатишга рухсат берилган.
Ҳозирги кунда Ўзбекистонга 3 та вакцина: хитой-ўзбек ZF-UZ-VAC2001 вакцинаси, Россиянинг «Спутник V» вакцинаси ва AstraZeneca вакцинаси олиб келинган.
«Ҳозир биласизлар жаҳон ҳамжамиятида вакцинага бўлган эҳтиёж жуда юқори бўлиб, вакцина ишлаб чиқарувчи ташкилотларда имконият бир мунча чегараланган. Шу нуқтаи назардан биз Ўзбекистонга имконияти бор бўлган вакциналарни имкон қадар ўша дунё ҳамжамиятида қўлланилаётган 14 та вакцинани қаторига кирган вакциналарни олиб келиш ва ишлатиш билан шуғулланяпмиз», — дея маълум қилди СЭС раҳбари ўринбосари.
Нурмат Отабековнинг сўзларига кўра, эмлаш жараёнларини бошлангунига қадар 1 та марказий, 14 та ҳудудий, 236 та туман ва шаҳарларда вакциналарни сақлайдиган алоҳида омборхоналар қурилди. 457 та совутгичлар, 148 та электргенераторлар, 500 та термосумкалар ва 121 та термоконтейнерлар харид қилиниб, эмлаш пунктларига тақдим этилди. Республика бўйича 3184 та эмлаш пунктлари ва 862 та ҳаракатдаги (мобил) эмлаш бригадалари ташкил этилди. Вакциналарни қабул қилиш, сақлаш ва жойларга етказиш жараёнида фойдаланиш учун 17 та авторефрижератор, Минивэн автобазаси негизида 206 та юк ташувчи музлатгичли автомашиналар, 16 та енгил автомобиллар харид қилиниб, жойларга етказиб берилди.
Бундан ташқари, кечаги кун ҳолатига Ўзбекистонда 4 млн 160 минг дона шприцлар жойларга етказилди. 45 минг 606 дона хавфсиз қутилар, 8,2 тонна пахта ва 6 тоннадан ортиқ 70 фоизли спиртлар жойларга олиб борилди, дея қайд этди СЭС раҳбари ўринбосари.
Унинг таъкидлашига кўра, республикада эмлаш тадбирларини амалга ошириш учун 4356 нафар шифокорлар ва 11 минг 539 нафар ўрта тиббиёт ходимлари тайёргарликдан ўтказилган. Яна қўшимча эҳтиёж бўлиш эҳтимолидан келиб чиқиб, 833 нафар врачлар қўшимча тайёрланди.
«Эмлаш пунктларида ҳар куни ўртача 140 минг одам эмланяпти. Минг афсуски биз ҳозир эмлаш тадбирлари учун яратилган имкониятларнинг тенг ярмидан фойдаланмоқдамиз. Агар биз бутун Ўзбекистон да мавжуд эмлаш бригадалари ва эмлаш пунктлари имкониятини сарҳисоб қиладиган бўлсак, ҳар биттасига 44 та эмланганлар тўғри келяпти. Агар биз эмлаш бригадаларини ҳам қўшиб ҳисоблайдиган бўлсак, ҳар биттасида 36 тадан одам 1 кунда эмланмоқда. Аслида, биз режа қилган пайтимизда ҳар битта эмлаш пункти ва эмлаш бригадасида бир кунда 70 тадан одамни эмлаш белгиланган эди. Демак, биз имкониятдан 2 баравар паст даражада [фойдаланмоқдамиз]. Вакцинадан бошқа биз эпидемик вазиятни барқарорлаштирадиган бир таклифни ёки қандайдир ташаббусни кўрмаяпмиз», — деди Нурмат Отабеков.
«Вакцинация жараёнларида фаол иштирок этаётган тиббиёт ходимларига рағбат сифатида, уларни моддий қувватлаш механизмларини ҳам амалиётга тадбиқ этадиган бўлсак, биз бундан фақат манфаат кўрамиз», — дея қўшимча қилди у.
