Foto:Yevgeniy Sorochin / “Gazeta.uz”
Davlat Umarov: Qanday qilib futbol muxlisiga aylandim?

O‘zbekistonda futbolni sevishadi va ko‘pchilik bolaligidan sevimli jamoasini tanlab, unga ishqibozlik qiladi. Jurnalist Davlat Umarov “Qanday qilib futbol muxlisiga aylandim?” loyihasi doirasida 2018 yil Rossiyada o‘tkazilgan Jahon chempionatida volontyor sifatida qatnashgani hamda “Liverpul” futbolchisi Stiven Jerrardning butsasini ilib olishiga bir bahya qolganligi haqida so‘zlab berdi.

Sakkiz yoshimdan futbol o‘yinlarini tomosha qilishni boshlaganman. 2002-yilgi jahon chempionati edi. Turnir atrofidagi hayajon meni o‘ziga tortgan bo‘lsa kerak. Yozning butun bir oyi davomida mahallamizda hamma faqat futbol haqida gapirardi.

O‘sha mundialda braziliyalik Ronaldo porlagan, lekin mening xotiramda Germaniya terma jamoasi darvozaboni Oliver Kanning o‘yini ko‘proq iz qoldirgan – finalga qadar faqat bitta gol o‘tkazib yuborgandi. Unga hech kim gol ura olmaydigandek, hatto biron bir super qahramon ham uning yonidan o‘ta olmaydigandek tuyulardi. Finalda esa aynan o‘sha “so‘yloq” uning darvozasiga ikkita gol urdi va mening futbolga endi oshiq bo‘layotgan qalbimni birinchi marta parchaladi. Va bu umidsizlik meni bir necha yilga futboldan uzoqlashtirdi.

2005-yilning yozida televizorni yoqdim va futbol translyatsiyasiga duch keldim. Qizil libosdagi futbolchilar oq ranglilarga qarshi maydonga tushishgandi. Vaqt o‘tib bu futbol tarixiga eng ajoyib kambeklardan biri sifatida kirgan “Milan” va “Liverpul” o‘rtasidagi Chempionlar ligasi finalining takroriy translyatsiyasi ekanligini tushunganman. Ammo o‘shanda hali klub yoki Chempionlar ligasi nima ekanligini tushunmasdim ham.
Men “Liverpul” futboldagi bir umrlik muhabbatim bo‘lib qolishiga qaror qildim
O‘yinni yoqqanimda ikkinchi bo‘limning bosh edi, qizil libosdagi futbolchilar 0:3 hisobida mag‘lub bo‘lishayotgandi. Umidsiz holat. Hech kim bunchalik ko‘p gollarga javob qaytarish mumkinligiga ishonmasdi, buning ustiga “Milanning” afsonaviy tarkibiga qarshi.

“Qizillar”ga juda achindim va “zaifroq” jamoani qo‘llab-quvvatlashga qaror qildim. Oradan bir necha daqiqa o‘tib “qizillar” sardori boshi bilan gol urdi va hamma uyg‘ondi. 6-7 daqiqada “Liverpul” hisobni tenglashtirdi va aql bovar qilmas ishlar bo‘lib ketdi. Qo‘shimcha vaqt, keyin penalti, Dudekning ajoyib seyvlari (darvozabonning xavfli zarbani qaytarishi) va “Liverpul” g‘alaba qozondi.
реклама
реклама
Bu jasoratdan butun futbol olami lol qoldi. Va men ko‘rganlarimga ishonmasdim. Men o‘sha paytda maydonda, qizil muxlislar orasida bo‘lishni va bu ajoyib muhitni his qilishni juda xohlardim.

Eng umidsiz vaziyatda taslim bo‘lishni istamagan, oxirigacha borishga o‘zida kuch topa olgan “Liverpul”ni sevib qoldim. Men odamlarni moʻjizalarga ishontirgan klubning ruhiga oshiq bo‘ldim. Menga sardor Stiven Jerrardning xarakteri juda yoqdi, u boshqalarga o‘rnak bo‘lib, futbolchilarni ham, muxlislarni ham oldinga chorlardi. “Liverpul” futboldagi bir umrlik muhabbatim bo‘lib qolishiga qaror qildim.

O‘shanda hali klubni oldinda katta muammolar kutib turganini, ular o‘nlab yillardan beri Angliya chempionligini qo‘lga kirita olmaganini va yaqin 10 yil ichida chempionlik tantana qila olmasligini bilmasdim.
“Keyingi mavsumda biz albatta
muvaffaqiyat qozonamiz”
2019-yilgacha bir-ikkita sovrin va kichik muvaffaqiyatlargina bo‘ldi. Har doim nimadir yetishmasdi. Hattoki 2013-2014-yilgi ajoyib mavsum ham Jerrardning fojiali tarzda sirg‘anib ketganligi va qo‘ldan boy berilgan chempionlik bilan yakunlandi va klub sardori “Angliya chempioni bo‘la olmagan buyuk ingliz”ga aylandi. 2015-yilda Stivi Ji klubni butunlay tark etdi, bu jamoa uchun ham, shaxsan men uchun ham katta yo‘qotish bo‘ldi. Bu endi “Enfild” stadionida Jerrardning o‘yinini ko‘rish orzuimni amalga oshira olmasligimni anglatardi.

Barcha muvaffaqiyatsizliklarga qaramay, klub muxlislarida kuchli ishonch bor edi. Eng yomon mavsumlar, eng yomon transferlardan keyin ham muxlislar: “Keyingi mavsumda albatta muvaffaqiyatga erishamiz” deyishardi. Ehtimol, aynan shu ishonch klubga vaqti-vaqti bilan deyarli mag‘lubiyatli o‘yinlardan g‘alaba bilan chiqib ketishga va “istanbulcha kambek” ssenariysini takrorlashga yordam bergandir. “Barselona”ga qarshi 4:0 hisobini va Arnoldning “corner taken quickly”sini eslang. Eng yomon o‘yinlarda ham “Liverpul” yorqin o‘yin ko‘rsatishiga umid bo‘ladi va ular haqiqatdan ham o‘z xarakterini ko‘rsatishadi.

Men bu klubga ishqibozlik qilishni to‘xtatish haqida hech qachon o‘ylamaganman, hatto xayolimga ham kelmagan. Qalbni tirnaydigan mag‘lubiyatlar paytida ham, klub kuchli to‘rtlikka kirmagan davrlarda ham, men “Liverpul” muxlisi bo‘lib qolish istagi yo‘qolmasdi.
2018-2019-yilgi mavsum umrim davomida esda qoladigan eng zo‘r mavsumlardan biri bo‘ldi. Birinchidan, 2018-yilning iyun oyida Rossiyada bo‘lib o‘tgan jahon chempionatiga bordim. Va shunchaki muxlis sifatida emas, balki FIFA volontyori sifatida. O‘shanda Budapeshtda magistraturaning birinchi kurs talabasi edim. May oyining oxirida Rossiyadagi jahon chempionatida volontyor sifatida qatnashish uchun taklif qilishdi. Xuddi shu vaqtning o‘zida, dunyoning yetakchi investitsion banklaridan biri bo‘lgan Morgan Stanley‘ning Budapeshtdagi ofisida amaliyot o‘tashga taklif qilishdi.
Bu orzular va kelajak istiqbollari
o‘rtasidagi to‘qnashuv edi.
FIFA volontyorligi va bankdagi amaliyot taxminan bir vaqtda boshlanishi kerak edi. Bu orzular va kelajak istiqbollari o‘rtasidagi qandaydir to‘qnashuv edi. Morgan Stanley haqida gap ketganda, ko‘pchilik uchun qandaydir volontyorlik haqida o‘ylashning hojati yo‘qdek tuyulishi mumkin. Biroq ongli hayotining ko‘proq qismini futbol bilan o‘tkazgan odam uchun esa bu tanlov juda qiyin edi. Men orzuimdan voz kechishni xohlamasdim, lekin bunday bankda amaliyot o‘tash imkoniyatini yo‘qotishni ham istamasdim.

Ammo o‘yinlar nazariyasidan maʼlumki, vaziyatning yechimi har doim ham biror tomonning yo‘qotishiga olib kelmasligi mumkin. To‘g‘ri yondashuv bilan win-win yechim (ikkala tomonning vaziyatdan yutib chiqishi) topish imkoniyati doim mavjud. Xullas, “six ham kuymasin, kabob ham” qabilida ish tutishni o‘ylardim.

Jahon chempionati tashkiliy qo‘mitasiga xat yozdim va bu volontyorlik men uchun qanchalik qadrli ekanligi haqida qalbimdagilarni to‘kib-soldim. Sankt-Peterburgdagi volontyorlik kunlarimni 20 kungacha qisqartirishlarini so‘radim. Shu vaqtning o‘zida, men Morgan Stanley‘ga ham xat yozib, bankdan amaliyotni taklif qilingan sanadan bir oy keyinroq boshlashga ruxsat berishini so‘radim. Va qandaydir aql bovar qilmaydigan narsa ro‘y berdi: har ikki istagim amalga oshib, ikkala tomon ham rozi bo‘lishdi. Bu juda ajoyib voqea edi! Go‘yoki dunyo orzuimga sodiq qolganligim uchun meni mukofotlagandek.
Rossiyadagi 2018-yilgi Jahon chempionatida. Sankt-Peterburg, “Gazprom Arena”.
Sankt-Peterburgda Jahon chempionatidagi 20 kun unutilmas bo‘ldi: yangi tanishuvlar, o‘yindan oldingi marosimlarida ishtirok etish, afsonalar bilan bir maydonda bo‘lish. Salohning gol urganini ko‘rdim va boshqa ko‘plab ijobiy his-tuyg‘ularni boshdan kechirdim. O‘shanda bundan ortiqroq futbol baxtiga ega bo‘lolmayman, deb o‘ylar edim. Lekin xato qilgan ekanman...

2019-yil boshida ijtimoiy tarmoqlarda mart oyida “Enfild” stadionida “Liverpul” va “Milan” afsonalari o‘rtasida xayriya o‘yini bo‘lishi haqidagi postni ko‘rib qoldim. Asosiy klub o‘yinlariga borish juda qiyin, ammo o‘rtoqlik yoki shunga o‘xshash xayriya o‘yinlariga chiptalar erkinroq sotiladi. Men esa shoshilinchi bilan “Kop” sektorida (klubning eng afsonaviy sektori) bitta chipta sotib oldim.
O‘yindan bir necha kun oldin Stiven Jerrard (u o‘shanda Shotlandiyaning “Reynjers” klubiga murabbiylik qilardi) ham ushbu o‘yinda ishtirok etib, sardorlik bog‘ichi ostida jamoasini maydonga olib chiqishini bilib qoldim. “Nahotki, bu rost bo‘lsa?” — derdim va darhol Jerrardning “Enfild”dagi o‘yinini ko‘rish haqidagi orzuim esimga tushib ketdi.

Bu orzuim amalga oshishi taqdir ekan. Bu yog‘i eng yaxshi filmlardagidek bo‘ldi: stadion bo‘ylab sayohat, muqaddas “This is Anfield” belgisi oldida suratga tushish, dunyoning eng yaxshi sektori “Kop” stadionida o‘yinni tomosha qilish. Men o‘yin boshlanishidan oldin “Kop” bilan “You‘ll Never Walk Alone” (klub madhiyasi)ni kuyladim — bu “qizillar” muxlisi hayotida sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan eng zo‘r narsalardan biri.

“Enfild” stadioni maydoniga olib chiqadigan tonnelda osilgan ”This is Anfield“ belgisi. Foto: Davlat Umarov
Agar Stiven Jerrardning butsasini ilib olganimda, men ishqibozlik hayotida yuksak onlarni boshidan kechirib bo‘lgan va butun umri davomida bu lahzaga qiyoslab bo‘ladigan boshqa hech qanday voqea sodir bo‘lmaydigan odamga aylanardim.
“Liverpul” va “Milan” afsonalari tarkibi men mersisaydliklarga muxlislik qilishni boshlagan 2005-yilgi ajoyib finaldagi ko‘plab o‘yinchilardan iborat bo‘lganligi ham qiziq bir voqelik edi. Barcha sobiq yulduzlar maydonga tushishdi: Pirlo, Kaka, Inzagi, Maldini, Gattuzo, Dida, Shmitser, Karrager, Dudek, Sisse, Luis Garsiya va boshqalar. Go‘yoki uzoq 2005-yilda tilagan orzuim havoda qotib qolib, 14 yildan keyin amalga oshgandek va menga hamma narsani jonli tarzda his qilish imkoniyatini bergandek bo‘ldi.

O‘yin ssenariysi ham xuddi maxsus tadbirlarga tayyorlangandek edi. 2:2 hisobida o‘yin davom etayotgan bir vaqtda Stiven Jerrard deyarli so‘nggi daqiqalarda gol urib, “Liverpul” afsonalariga g‘alaba keltirdi. Gol urilgandan keyin u men o‘tirgan sektor yoniga yugurib kelib, golni biz bilan nishonladi — mendan 15 metrlar narida.

O‘yin tugagach, afsonalar stadionni aylanib, xayriya uchrashuvini tomosha qilgan muxlislarga minnatdorchilik bildira boshlashdi. Men esa hamma o‘yinchilarni yaqindan ko‘rish uchun o‘rnimdan pastga tushgandim. Jerrard bolalarga sardorlik bog‘ichini va boshqa jihozlarini berish uchun bizga yaqinlashdi. Tasavvur qiling-a, sizning kumiringiz sizdan uch metr uzoqlikda turibdi. Atrofdagilar va men ular bilan birga «Stiven, Stiven» deb baqira boshladik. U bizni eshitib, butsalarini yechdi. Ulardan birini biz tomon uloqtirdi. Uni yonginamda turgan yigit ushlab oldi. “Ehhh, — deb o‘yladim men. — Qanday omadsizlik, a? Men unga juda yaqin edim, sal qolgandi-ya”. Stivi Ji esa olg‘a borardi.
реклама
реклама
Ammo ikki daqiqa o‘tar-o‘tmay, o‘ylab qoldim: “Butsani ilib olmaganim baribir yaxshi bo‘ldi. Agar men uni ilib olgan yigitning o‘rnida bo‘lganimda, ishqibozlik hayotida yuksak onlarni boshidan kechirib bo‘lgan va butun umri davomida bu lahzaga qiyoslab bo‘ladigan boshqa hech qanday voqea sodir bo‘lmaydigan odamga aylanardim”.

O‘sha butsani qo‘lga kirita olmaganim meni his-tuyg‘ularga chanqoq skauzer, hali “Liverpul” muxlisi sifatida hayotining eng yaxshi damlarini boshdan kechirmagan fanat bo‘lib qolishimga xizmat qildi.

Jahon chempionati, “Enfild”dagi o‘yin, “Kop” bilan “YNWA” ni kuylaganim, ko‘z o‘ngimda Jerrardning gol urishi – menimcha, futbol bilan bog‘liq barcha orzularim ro‘yobga chiqqandek go‘yo. Ammo men bu his-tuyg‘ularni qayta-qayta boshdan kechirishga tayyorman va ishonchim komilki, men birinchi marta bo‘lgani kabi o‘zimni baxtli his qilaveraman.
Matn: Davlat Umarov
Fotosuratlar muallifi Yevgeniy Sorochin / “Gazeta.uz”.
Matn va barcha grafik materiallarga bo‘lgan huquqlar “Gazeta.uz” nashriga tegishli. “Gazeta.uz” internet-nashrida eʼlon qilingan materiallardan foydalanish shartlari bilan quyidagi havolada tanishishingiz mumkin.

Qiziqarli narsalarni bilasizmi? U haqida boshqalarga aytib bermoqchimisiz? O‘z hikoyangizni sp@gazeta.uz elektron manziliga yuboring.

Materialga izohlar

Izohni jo‘natish Chiqib ketish Bekor qilish Muallif: 6000 ta belgi qoldi.
"Gazeta.uz"da ro‘yxatdan o‘tish

Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting