Мактаб формасини кийиш болаларнинг, айниқса, бошланғич синф ёшидаги қизларнинг фаоллигини чеклаши мумкин. Бу ҳақда Кембриж университетининг (Буюк Британия) Sport and Health Science журналида чоп этилган тадқиқотида айтилади.
Олимлар 135 мамлакатдаги 5 ёшдан 17 ёшгача бўлган миллиондан ортиқ мактаб ўқувчиларининг фаоллиги ҳақидаги маълумотларни таҳлил қилган. Улар мактаб формаси мажбурий бўлган мамлакатларда болалар Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг (ЖССТ) кунига 60 дақиқалик тавсиясидан камроқ ҳаракат қилишини аниқлаган.
ЖССТ кўрсатмаларига эришган мактаб ўқувчиларининг ўртача улуши форма кийиш норма бўлган мамлакатларда 16 фоизни ташкил этган. Форма камроқ тарқалган мамлакатларда эса бу кўрсаткич 19,5 фоизни кўрсатган.
Олимлар, шунингдек, мактаб ўқувчилари ўртасида жисмоний фаоллик даражасидаги гендер фарқни пайқаган — ЖССТ томонидан тавсия этилган барча ёшдаги фаоллик даражасига эришган ўғил болалар сони қизларга қараганда 1,5 баравар кўп.
Ўғил болалар ва қизлар ўртасидаги фарқ, айниқса, бошланғич синф ўқувчиларида кузатилган. Тадқиқот муаллифлари буни кичик ёшдаги болалар катта ёшдаги ўқувчиларга қараганда фаолроқ бўлиши, лекин қизлар юбка ёки кўйлакда очиқ ҳавода ўтказиладиган ўйинларда қатнашишда ноқулайлик сезиши билан изоҳлайди.
«Мактаблар кўпинча турли сабабларга кўра формадан фойдаланишни танлайди, — деди тадқиқотчи Мейрид Раян. — Биз уни тўлиқ тақиқлашни таклиф этмаяпмиз, аксинча, қабул қилган қарорларимизни оқлаш учун янги далиллар таклиф қиляпмиз. Мактаб жамоалари формаларнинг аниқ хусусиятлари кун давомида жисмоний фаолият учун қандайдир имкониятлар туғдириши ёки чеклаши мумкинлигини кўриб чиқиши мумкин».
