Бош вазир Абдулла Ариповнинг 10 октябрдаги қарори билан Тошкент метрополитенидан фойдаланишнинг янгиланган қоидалари тасдиқланди, деб хабар берди Адлия вазирлиги «Газета.uz»га.
Эски метрополитендан фойдаланиш қоидалари ички ҳужжат бўлган бўлса, эндиликда улар «Транспорт тўғрисида»ги қонунга мувофиқ Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқлаб қўйилди.
Қоидаларда «станция платформаси», «чипта», «йўловчи», «текширув», «юк» ва бошқа тушунчаларга изоҳ берилган.
Ҳужжат билан метрополитендаги хавфсизлик талаблари тўлдирилган ва аниқлаштирилган. Илгари йўловчилар қўл юки ва багажини, шу жумладан қадоқланган ёки муҳрланган қутилар ва бошқа нарсаларни кўздан кечириш учун эркин тақдим этишлари, шунингдек, метрополитен хавфсизлик хизмати ёки ички ишлар ходимларининг биринчи илтимосига кўра шахсий тинтувларга халақит бермасликлари шарт эди.
Эндиликда қоидаларда йўловчилар ва бошқалар ўз юкларини ички ишлар ходимларининг қонуний талаби асосида кўрикдан ўтказишлари шартлиги белгиланди. Шу билан бирга, қидирувдаги шахслар деб гумон қилинган ёки кўздан кечириш жараёнида ўзини шубҳали тутаётган шахслар қонунчиликда белгиланган тартибда шахсий кўздан кечирилиши мумкин.
Йўловчилар ва бошқа шахслар ички ишлар органлари ходимларининг қонуний талабига асосан кўздан кечиришдан ўтишни рад этган тақдирда, метрополитенга киритилмаcлиги белгиланди.
Метрополитен инфратузилмаси объектлари ва хавфсизлик ҳудудларида қуйидагилар тақиқланади:
- ёнувчан, портловчи моддалардан ва босим остида ишловчи қурилмалардан фойдаланишни талаб этадиган барча фаолият турлари билан шуғулланиш ва шу билан боғлиқ кўнгилочар шохобчаларни қуриш ҳамда ташкил этиш;
- метрополитен иншоотларидан, шу жумладан, ер усти шамоллатиш қурилмаларидан 25 метрдан кам масофада чиқиндиларни тўплаш, ёқиш ва гулханлар ташкил этиш;
- газ ёқилғисида ҳаракатланувчи транспорт воситалари (автоматик ёнғин ўчириш тизими билан жиҳозланган, эстакада иншоотлари остидаги махсус очиқ автотураргоҳлар бундан мустасно) ва ёнувчи материаллар ортилган транспорт воситаларини эстакада иншоотлари остига (автотураргоҳларга) жойлаштириш.
Метрополитенда қуйидагиларга рухсат этилмайди:
- парапетлар, тўсиқлар устига чиқиш, шунингдек, улар устидан сакраб (ошиб) ўтиш;
- спиртли ичимликлар, гиёҳвандлик воситалари, психотроп моддалар ва уларнинг муқобилларини истеъмол қилиш ёки маст холда кириш;
- қиздириладиган тамаки, электрон сигареталар ва носвой чекиш;
- метрополитен ҳудудида ва вагонларда очиқ олов, пиротехника воситаларидан (фейерверклар, петардалар ва бошқалар) фойдаланиш;
- метрополитен ҳудудида оёқ кийимсиз ва кийимсиз ҳолда бўлиш;
- бекатга йўловчиларнинг кийими, метрополитен вагонлари, иншоотлари ва қурилмаларини кир қилиши мумкин бўлган юклар ва буюмлар, шунингдек, велосипед (йиғиладигандан ташқари), мопед, скутер ва бошқа ҳаракатланиш воситалари (ушбу Қоидаларнинг 16-банди иккинчи хатбошисида кўрсатилган буюмлар бундан мустасно) билан кириш;
- бекат ва ҳаракат таркиби вагонларида йўловчиларнинг кийимини кир қилиши мумкин бўлган озиқ-овқат маҳсулотларини истеъмол қилиш;
- ёнувчан газлар билан тўлдирилган шарларни метрополитенга олиб кириш;
- бекат, унинг ҳудудида ва бекатга туташган ерости ўтиш йўлакларида мотоцикл ва скутерларда ҳаракатланиш, учувчисиз учадиган аппаратлардан фойдаланиш;
- бекат ҳудудида, вагонларда акробатик ва спорт машқларини бажариш, ҳар хил турдаги спорт тўпларини ўйнаш;
- хизмат кўрсатиш (техник) хоналарида ва махсус объектларда видео ва фото суратга олиш;
- йўловчиларга бекатдаги поезд йўлларига тушиш, технологик хоналар ва туннелларга кириш, вагонлар томига чиқиш ва юриш, вагонлар орасига ва поездларнинг бошқа қисмларига чиқиш, машинистлар кабиналарига кириш;
- йўловчиларга метрополитен объектларига, девор (панжара) билан ўралган ва ишлаб чиқариш ҳудудларига рухсатсиз кириш;
- вагонларнинг ўриндиқларига болаларни кир оёқ кийими билан қўйиш ва ҳажми катта юкларни жойлаштириш;
- вагонларнинг ҳаракатланиш ва тўхташ вақтида эшикларини очиш, бекатларда уларнинг очилишига ёки ёпилишига халақит бериш, вагонларнинг деразаларидан тана аъзоларини чиқариш, буюмлар ва чиқиндиларни ташлаш;
- метрополитен инфратузилмаси объектларига ва поездларга зарар етказиш;
- метрополитен инфратузилмаси объектларида хамда ҳаракат таркибининг ташқи (ички) юзаларига ёзувлар, расмлар, ахборот хамда реклама материалларини метрополитен раҳбарияти билан келишмаган ҳолда жойлаштириш;
- бекат платформалари ва вагонларда савдо-сотиқни амалга ошириш;
- метрополитен фаолиятига тўсқинлик қиладиган хатти-ҳаракатларни содир этиш ёки уларни амалга ошириш учун тайёргарлик кўриш, шу жумладан, йўловчиларнинг ҳаёти ва соғлиғига хавф соладиган ҳолатлар ёхуд ҳаракатлар тўғрисида била туриб ёлғон хабарларни тарқатиш;
- санчилувчи, кесувчи ва осон синувчи буюмларни, чана, чанғи, конькилар ва балиқ ови учун қармоқларни ғилофсиз олиб юриш;
- поезд бекатга келиб тўхтаган вақтдан ташқари вақтларда бекатдаги тақиқланган чегара чизиғидан ўтиш;
- эскалаторлар ишлашига тўсқинлик қиладиган ҳаракатларни амалга ошириш, уларга ўтириш ва юк куйиш.
Метрополитенда қуйидагиларни ташиш тақиқланади:
- тегишли рухсатномасиз барча турдаги ўқотар ва тиғли қуроллар;
- тегишли рухсатномасиз барча турдаги заҳарли ва заҳарловчи моддалар;
- тез ёнувчан ва портловчи моддалар;
- сиқилган ва суюлтирилган газлар;
- герметик идишларсиз ва ўрамларсиз ташиладиган ўювчи, бадбўй ва емирувчи моддалар.
Метрополитенда қуйидагиларга фақат метрополитен раҳбариятининг ёзма розилиги билан рухсат берилади:
- бекат ҳудудида профессионал фото ва видеотасвирга олиш;
- вагонларда ва метрополитен инфратузилмаси объектларида мусиқа асбоблари ва овозни кучайтирувчи қурилмалардан фойдаланиш (эшитиш аппаратлари ва қулоқчинлардан фойдаланиш бундан мустасно);
- бекатларда шоу-томошалар ўтказиш, шунингдек, театр, эртак қаҳрамонлари кийимлари ва томоша ниқобларида кириш;
- маданий, спорт, кўнгилочар, сиёсий ва бошқа тадбирларни ўтказиш.
Йўловчилар метрополитендан фойдаланишда қуйидаги ҳуқуқларга эга:
- ўзлари билан биргаликда етти ёшгача бўлган болаларини, болалар ва ногиронлиги бўлган шахслар аравачаларини, болалар велосипедларини, мусиқа асбобларини, шунингдек, ғилофга солинган холда санчилувчи, кесувчи ва осон синувчи буюмлар, чана, чанғи ва балиқ ови учун қармоқларни бепул олиб юриш;
- ногиронлиги бўлган ва имконияти чекланган шахслар томонидан метрополитеннинг техник воситаларидан (лифтлар, ногиронлиги бўлган шахслар аравачасини кўтарувчи/туширувчи мосламалар ва бошқа жиҳозлар) фойдаланиш, заруратга кўра тегишли ходимлардан ёрдам олиш;
- бекатларни ҳаваскорлик фото ва видеотасвирга олиш;
- бекатларда жойлашган тиббий пунктлар ёрдамидан фойдаланиш;
- телефон ва алоқа воситаларидан фойдаланиш;
- ўлчамларига кўра учта ўлчови йиғиндиси бўйича 200 сантиметр: эни — 60 сантиметр, узунлиги — 70 сантиметр, баландлиги — 70 сантиметр бўлган юкларни бепул олиб юриш;
- заруратга кўра метрополитен ходимларининг рухсати билан ҳаракати тўхтаган эскалатордан фойдаланиш.
Йўловчиларнинг мажбуриятлари деярли ўзгаришсиз қолган.
Метро ходимларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари кенгайтирилди, жумладан, ҳақиқий бўлмаган, муддати ўтган ёки уларга бепул саёҳат қилиш ҳуқуқини бермайдиган ҳужжатлардан фойдаланиб, назорат-ўтказиш пункти орқали ўтмоқчи бўлган барча йўловчиларни тўхтатиш ҳуқуқи берилди.
