2023 йилнинг октябрь ойи қуруқ ва бироз илиқ об-ҳаво билан бошланади, дея хабар бермоқда Ўзгидромет хизмати агентлиги матбуот хизмати.
Кўпинча кузатилганидек, ушбу йилнинг сентябрь ойи жуда қулай ҳарорат фони билан кечиб, қуруқ бўлди. Республика ҳудудининг катта қисмида бу ойда ёмғир умуман ёғмади ёки бироз ёғиб ўтди. Ҳаво ҳарорати +27…+32 даража атрофида, жанубда айрим кунларда +35…+39 даражагача кузатилди.
Октябрнинг биринчи ҳафтасида асосан ёғингарчиликсиз об-ҳаво бўлиши кутилмоқда. Кечаси ва эрталаб ҳаво ҳарорати +11…+16 даража атрофида бўлган салқинлик кузатилади. Кундуз кунлари қуёш нурлари ҳавони +23…+28 даражагача, жанубда баъзи жойларда +30 даражагача иситади.
Кейинчалик ойнинг охиригача республика ҳудуди бўйича ҳарорат кечалари +10…+15 даражадан +3…+8 даражагача, кундуз кунлари +23…+28 даражадан +13…+18 даражагача ўзгариб туриши кутилмоқда. Қорақалпоғистон Республикаси, Хоразм вилоятида ва Навоий вилоятининг шимолида ойнинг иккинчи ярмида кечаси ва эрталаб ҳавода кузги совуқ ва тупроқда 0…-3 даражагача кузатилиши мумкин. Бундай ҳарорат октябрь ойининг иқлимий меъёрига яқин саналади.
Октябрь ойида ёмғирлар биринчи ўн кунликнинг охирида, шунингдек, иккинчи ва учинчи ўн кунликларнинг айрим кунларида кутилмоқда.
Иқлимий меъёрларга кўра, Ўзбекистон ҳудудининг катта қисмида ёғингарчилик октябрь ойида 4 кундан 8 кунгача, республиканинг энг чекка жанубида 1 кундан 3 кунгача кузатилади. Ёғингарчилик асосан ёмғир кўринишида бўлади, аммо ҳавода кескин совуқ кузатилганда ёмғир қисқа муддатга қорга айланиши истисно қилинмайди.
Тунги ҳаво ҳароратининг ўртача кўп йиллик қиймати +6…+11 даражани ташкил этади, лекин кўпинча октябрда, айниқса, ойнинг иккинчи ярмида биринчи кузги совуқлар кузатилади. Октябрь ойида кундузги ҳарорат одатда +23…+28 даражадан +10…+15 даражагача ўзгариб туради.
Ўтган йилларда октябрь қандай ўтган?
Синоптикларга кўра, Тошкент учун октябрь ойида минимал ҳарорат рекорди -11,2 даражани ташкил этади, аммо бу жуда узоқ вақт олдин — ўтган асрнинг бошларида бўлган. Охирги 30 йил ичида Тошкентда минимал ҳарорат −1…−2 даражадан пастга тушмаган.
«Албатта, табиат ўз тузатишларини амалга оширади ва баъзида ҳароратнинг ёки ёғингарчиликнинг ҳақиқий қийматлари кўп йиллик давр қийматларидан сезиларли даражада фарқ қилиши мумкин. Масалан, Тошкентда метеорологик кузатишларнинг 150 йиллик тарихи давомида айрим йилларда октябрь ойида максимал ҳаво ҳарорати +33…+35 даражага етган. Октябрь ойи ҳароратининг мутлақ максимуми +37,5 даражани ташкил этади, бундай ҳарорат 1941 йилда кузатилган», — дейилади Ўзгидромет хабарида.
Сўнгги 30 йил ичида Ўзбекистоннинг барча ҳудуди бўйича 2015 йилнинг октябрь ойи энг ёмғир кўп ёғган йил бўлди. Ушбу йилда Тошкентда октябрь ойида ёғингарчилик миқдори меъёридан 3,5 марта кўп бўлди, бунда икки кунда 45 мм ёғингарчилик бўлди, бу октябрь ойининг ойлик меъёридан 2 марта кўпдир.
Айрим йилларда ой учун ёғингарчилик кузатилган кунлар сони 2−3 кундан кўп эмас, лекин баъзида, албатта, жуда камдан-кам ҳолларда Тошкентда умуман ёғингарчилик кузатилмаган. Охирги марта бундай ҳолат 2020 йилнинг октябрь ойида кузатилган.
