Бир гуруҳ тошкентликлар Ўзбекистон президентига мурожаат йўллаб, пойтахтнинг Яшнобод туманида кўп қаватли уйларни қураётган Aziya Invest Favorit қурилиш компанияси аҳолидан квартира учун пул олгани, бироқ кадастр ҳужжатларини расмийлаштириб бермагани устидан шикоят қилди.
Мурожаатда «Иззат» мажмуасида 2019−2020 йиллардан буён қурувчи томонидан саккизта кўп қаватли турар-жой бинолари қурилаётгани, уларнинг бир қисми тўлиқ фойдаланишга топширилгани, қолганлари ҳозирда қурилаётгани қайд этилган. Аҳолидан бирининг сўзларига кўра, икки йил ичида компания квартиралар сотилаётганига қарамасдан, уйнинг фақат биринчи қаватини қурган.
У 2021 йил 2 август куни Иззат кўчаси 58/7-уйдаги ҳали қурилиши давом этаётган квартира суммасини 100 фоиз тўлагани, бироқ кейинроқ қурувчи бир йил аввал уй эгасини хабардор қилмаган ҳолда компания ходими номига кадастр ҳужжатини чиқартиргани маълум бўлганини таъкидлади. Турар-жой «Ипотека-банк»дан кредит олиш учун гаров сифатида қўйилган.
Унинг сўзларига кўра, шунга ўхшаш ҳолатлар бошқа уйларда ҳам бўлган. Натижада, қурувчи вужудга келган қарзни тўлай олмайди, шунинг учун банклар кадастрсиз уйларда яшаётган қарздорлар ёки фуқароларнинг квартираларига келиб, квартирани тарк этишларини сўрашади.
Бундан ташқари, бўлғуси эгаларининг хабарисиз кўплаб квартиралар учинчи шахсларга қайта сотилган.
Яна бир фуқаро Kun.uz мухбирига берган интервьюсида 2022 йил 21 февралда квартира сотиб олиш бўйича шартнома тузиб, 273,8 млн сўм тўлаганини маълум қилди. «Бир ярим йилдан буён турли ваъдалар билан қурилиш кечиктириб келинди. Шу пайтгача мен пулини тўлаган уй қурилиши учун битта чўп ҳам қўйилмади», — дейди у.
Аҳоли бу иш сайловдан кейин унутилиб қолиши мумкинлигидан, шунингдек, пуллар қайтарилган тақдирда ҳам инфляция билан боғлиқ хавотирларини билдирди, боиси квартиралар ҳар квадрат метри 3,5−4 млн сўмдан сотиб олинган ва охирги тўрт йил ичида уй-жойлар нархи кескин ошган.
Нашр маълумотларига кўра, Aziya Invest Favorit раҳбари Хайрулло Хатамов ҳибсга олинган, шу боис ходимлар одамларга компания фаолиятини тўхтатганини маълум қилмоқда.
Яна бир фуқаро 2023 йил 14 февралда уй олиш учун тўлов қилганини билдирди. Мижозга Иззат кўчасидаги бир ерни кўрсатиб, 58-уй шу ерда қурилади деб айтишган.
«Энди аниқ бўляптики, фирмада бу ерга эгалик ҳуқуқи йўқ. Фирма раҳбарлари қурилиш учун тегишли ташкилотлардан рухсат олмасдан мингдан зиёд одамни алдаб қурилмайдиган уйларни сотган. Бунинг оқибатида 1090 тадан зиёд харидор пулсиз ва уйсиз қолмоқдамиз», дейди бошқа бир мурожаатчи.
Алданган фуқаролар қурувчилар аввалбошдан уй қуриш ниятида бўлмаганини маълум қилган. Қурувчи уйларнинг квадрат метри учун пойтахт бўйича энг арзон нарх белгилаб, шу йўл билан кўпчиликни тузоққа туширган. Мурожаатларда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар ушбу фирибгарлик схемаси ва анча олдин йўлланган шикоятларни эътиборсиз қолдиришгани таъкидланади.
«Газета.uz» фуқаролар Aziya Invest Favorit устидан 2021 йил ёзидаёқ оммавий мурожаат қилиб чиққанига эътибор қаратди. Маълум қилинишича, қурувчи мулкдорларга кадастр ҳужжатларини расмийлаштирмаган ва уларни хабардор қилмаган ҳолда «Асакабанк»дан кредит олиш учун 14 та хонадонни гаровга қўйган.
«Биз ушбу мажмуадан 2020 йил сентябрь ойида квартира сотиб олгандик. Бу ерга 2020 йил октябрь ойида кўчиб ўтдик. Шартномага кўра, қурувчи бизга 2020 йил декабригача кадастр бериши керак эди. Бугунги кунга келиб, 2021 йил августига қадар кадастр ҳали ҳам мавжуд эмас. Бундан ташқари, бизнинг квартираларимиз банкка гаровга қўйилганини билиб қолдик. Банк бизнинг квартирамизни олган ва уни ким ошди савдосига қўйиб, сотмоқчи. Шу туфайли биз кўчада қоламиз. Биз 100 фоиз тўлаган квартира тўлови ҳавога учган бўлиб чиқяпти», — деган фуқаро.
Унинг сўзларига кўра, ўша пайтда барча саккизта уй хатловга олинган, яшовчилардан ҳеч бири кадастрни ололмаган. Қурувчи кредитни қайтармагани сабабли банк судга мурожаат қилиб, ғалаба қозонган ва 14 та квартиранинг эгасига айланган. Аҳоли кўчириш хавфи остида қолган.
Банк иккита кўп қаватли уй қуриш учун кредит ажратганини маълум қилди. Молиявий муаммолар ва кўчмас мулк бозорида квартираларнинг сотилмаслиги сабабли, қурилиш ташкилоти муддати ўтган кредит қарзини тўлаш учун бир нечта квартираларни банк балансига қабул қилишни таклиф қилган. Шундан сўнг банк квартираларни кимошди савдосига қўйган.
Шундай қилиб, можаро ва кредит тўланмаганига қарамай, компания кейинги икки йил давомида ўз ходимлари орқали бошқа банклардан кредит олишда давом этиб, мулкдорларнинг квартираларини гаровга қўйишда давом этаверган.
Kun.uz'нинг прокуратурадаги манбаси ҳозиргача аниқланган маълумотларга кўра фуқароларга етказилган зарар 300 млрд сўмдан ошиши, қонунбузарлар жиноий таъқибдан қочиб яширинишганини билдирган.
Ҳолат юзасидан Яшнобод туман прокуратураси томонидан ЖКнинг 168-моддаси 4-қисми (ўта йирик миқдордаги фирибгарлик) билан жиноят иши қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.
Фото: makarenko_channel / Telegram.
7 июль куни алданган мулкдорлар Вазирлар Маҳкамасига борган ва ҳукумат вакиллари томонидан қабул қилинди. Муаммони ҳал қилиш учун бош вазир ўринбосари Очилбай Раматов ва адлия вазири Акбар Тошқулов бошчилигида вазиятни бартараф этиш бўйича ҳукумат комиссияси тузилди.
Қурилиш ва уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш вазирлиги вазият ўрганилаётганини билдирди.
Тошкент шаҳар Кадастр бошқармаси пойтахтнинг собиқ ҳокими Жаҳонгир Ортиқхўжаев қарори билан Aziya Invest Favorit компаниясига 8 та кўп қаватли уй қуриш учун доимий фойдаланиш ҳуқуқи билан 5,2 гектар ер майдони ажратилганини маълум қилди.
Бугунги кунда, 0,9155 гектарга тенг ер участкасида жами 5 та 8 қаватли турар жой биносига кадастр ҳужжатлари шакллантирилган. Ушбу кўп қаватли уй-жойларга Иззат кўчаси 58/3, 58/4, 58/5, 58/6, 58/7-уй рақамлари берилган ва ўрнатилган тартибда мулк ҳуқуқида давлат рўйхатидан ўтказилган, дейилади хабарда.
Қурилаётган яна учта — 58/1, 58/2 ва 58/8 уйларнинг кадастр ҳужжатлари ҳозирча олинмаган.
Бошқарманинг қайд этишича, фуқаролар томонидан сармоя киритиш ва кўп қаватли турар жой қурилишига улушли иштирок этиш тўғрисидаги шартномалар мулкка бўлган ҳуқуқларни давлат рўйхатидан ўтказиш учун асос бўла олмайди. Бунинг учун ҳуқуқ турининг вужудга келишини тасдиқловчи ҳужжатлардан бири (қурувчи ташкилот томонидан нотариал идора орқали расмийлаштирилган олди-сотди шартномаси ва ҳ.к.) тақдим этилиши керак.
Бугунги кунда ушбу ҳудудда низоли ҳолат юзага келганлиги сабабли прокуратура органлари томонидан мазкур кўп қаватли уй-жойларга вақтинчалик тақиқ қўйилган, дейилади хабарда.
Компания ҳақида
Aziya Invest Favorit 2009 йил 25 сентябрда рўйхатдан ўтган. Устав капитали 30 млрд сўм. Турар-жой бинолари қурилиши билан шуғулланади. Таъсисчилар — Камалитдин Ташпулатов Джураевич (33%), Хуршид Ташпулатов Хамидуллаевич (33%) ва Нилуфар Хатамова Исроиловна (34%).
