Марказий банк раисининг биринчи ўринбосари Нодирбек Сайдуллаев 4 май куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида банкрот бўлган «Туркистонбанк» омонатчилари билан боғлиқ вазиятга изоҳ берди.

Унга кўра, «Туркистонбанк»нинг 52 нафар мижозидан 53 миллиард сўмлик омонатларини қайтариш бўйича аризалар келиб тушган бўлиб, уларнинг бир қисми субординатив кредит сифатида берилган. Суд қарори билан 18 нафар фуқаронинг 29 миллиард сўмлик маблағлари омонат сифатида тасдиқланган.

Субординация — мижознинг банкка фоиз шаклида келишилган фойда олиш имкониятига эга бўлган кредити. Бундай кредитлар мижознинг ташаббуси билан муддатидан олдин тўлашни назарда тутмайди. Бундан ташқари, мижозлар фуқароларнинг банклардаги омонатларини кафолатлаш жамғармасидан компенсация талаб қила олмайди.

Қонун ҳужжатларига мувофиқ, «Туркистонбанк»ни тугатиш комиссияси омонатлар тасдиқланган кундан бошлаб икки ой муддатда фуқароларнинг маблағларини қоплаш чораларини кўради, деди у.

Нодирбек Сайдуллаев сўнгги суд қарори 17 апрелда чиққани, шунинг учун омонатчилар июнь ойида маблағларини ечиб олишлари мумкинлигини таъкидлади.

Марказий банк раҳбари Мамаризо Нурмуратовнинг тушунтиришича, суд тартибига кўра, суд қарори устидан кассация шикояти икки ой ичида келиб тушиши мумкин, шунинг учун омонатчиларнинг маблағларини қайтариш шикоят муддати тугаганидан кейин бошланади.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Spot «Туркистонбанк»нинг камида 59 нафар мижози маблағларини қайтариш учун ариза берганидан сўнг, омонатларни суғурталаш жамғармаси кафолатлари билан қамраб олинмаганидан хабар топгани ҳақида хабар берган эди. Уларнинг маблағлари миқдори камида 57 миллиард сўмни ташкил этади.

Банк «Мустаҳкам ҳимоя» омонати бўйича пул маблағларини субординацияли кредит сифатида берган. Уларнинг даромадлилиги депозитлар бўйича ўртача кўрсаткичдан ошди (сўмдаги депозитлар бўйича йиллик 27 фоиз ва хорижий валютадаги депозитлар бўйича 7,5 фоиз).

Жабрланувчиларнинг иддао қилишича, банк ходимлари ва адвокатлари омонатлар давлат томонидан кафолатланганини бир неча бор таъкидлаган. Бироқ уларнинг сўзлари Марказий банк томонидан рад этилди.

Нотариус субординация қилинган кредит шартномасини тузиши керак, аммо инвесторлар таъкидлаганидек, бу ҳақда ҳатто ижро пайтида айтилмаган. Жабрланувчилар ҳуқуқ-тартибот идораларига ариза ёзган, шунингдек, президентга ҳам мурожаат қилган.

Молия бозоридаги «Газета.uz» манбасининг фикрича, банк етарлилик ва ликвидлик кўрсаткичлари билан боғлиқ муаммолар туфайли субординацияланган кредитлар бериши мумкин.