Жума куни АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) ва Ўзбекистон Халқ таълими вазирлиги ҳамкорлигида амалга оширилаётган ёшларни иш билан таъминлаш бўйича янги беш йиллик «Youth Employment Skills» («YES») дастури ишга туширилди.

Бюджети 10 млн доллар бўлган дастур мактабларнинг 8−11-синф ўқувчиларини қамраб олади ҳамда уларга етук мутахассис ва тадбиркор бўлиш учун зарур бўлган кўникмаларни эгаллаши лозим, дейилади Тошкент вилоятидаги Astrum IT академиясида бўлиб ўтган очилиш маросимида.

АҚШнинг Ўзбекистондаги АҚШ муваққат ишончли вакили Пол Политис дастур ёшларга ўз касб йўлини танлаш имкониятини бериши кераклигини таъкидлади.

Ўзбекистон аҳолисининг 60 фоиздан ортиғини 30 ёшгача бўлган ёшлар ташкил этади. Бугунги ёшлар тез орада энг катта ишчи кучига айланади ва уларни қўллаб-қувватлаш ҳамда янги кўникма ва билимлар билан таъминлаш зарур, деди USAID миссияси директори Микаэла Мередит.

Ўзбекистон халқ таълими вазири ўринбосари Рустам Каримжонов ушбу дастур 2020 йилда ишга туширилиши режалаштирилгани, бироқ коронавирус пандемияси ўзгаришлар киритилганини айтди.

Унинг қайд этишича, 2018 йилда 600−650 мингга яқин мактаб битирувчиларининг 9 фоизи олий ўқув юртларига ўқишга кирди. Худди шу йили бу кўрсаткич 40 фоизни ташкил этди. Ёшларга, жумладан, олий ўқув юртига ўқишга кирмаганларга ҳам «ўзига хос йўлни топишга» ёрдам бериш керак, деди вазир ўринбосари.

Охирги икки йил давомида USAID, ХТВ ва жалб қилинган ҳамкорлар дастурнинг мақсад ва вазифаларини дунёда ҳамда мамлакатда рўй берган ўзгаришларни акс эттириш учун янгиладилар. Тажриба дастури Фарғона водийсида амалга оширилади, шундан сўнг уни бутун Ўзбекистон бўйлаб кенгайтириш режалаштирилган.

«YES» дастури ҳамкорлар консорциуми, жумладан, Халқаро таълим бўйича Америка кенгашлари (ACCELS, етакчи ташкилот), World Learning, Tech4Impact, Ergo Analytics ва Sharoit Plus томонидан амалга оширилади.

Дастур қандай амалга оширилади?

Дастур мактабда ва мактабдан ташқари тадбирларни ўз ичига олади, бунда қизлар ва ногиронлиги бўлган ёшларнинг имкониятларини кенгайтиришга қаратилган. Бу ёшлар эгаллаётган билим ва кўникмаларнинг Ўзбекистондаги меҳнат бозорига мос келишини таъминлаш учун хусусий сектор билан яқин ҳамкорликни ўз ичига олади. Шунингдек, ёшлар амалий ўрганиш, жумладан, амалиёт ўташ, устоз кўриш ва мутахассислар ишини кузатиш имкониятига эга бўлади.

Дастур учта соҳани қамраб олади:

1. Иқтисодиёт ва тадбиркорлик фанидан мактаб дастурлари сифатини ошириш. «YES» мутахассислари, Таълим ва фан вазирлиги вакиллари ва хорижий экспертлар 8−11-синфлар учун иқтисодиёт фанидан ўқув-услубий материалларни такомиллаштирадилар. USAID таълим дастури катта маслаҳатчиси Лиза Лахалининг «Газета.uz»га аниқлик киритишича, услубий материаллар маҳаллий мутахассислар томонидан тайёрланади, хорижлик мутахассислар эса маслаҳатчи сифатида ишлайди.

2. Тадбиркорлик, мослашувчан кўникмалар (soft skills) ва ишга жойлашиш бўйича синфдан ташқари машғулотлар сифатини ошириш. Дастур ёшларга ўзларининг келажак касби ва ҳаёти бўйича мустақил қарор қабул қилишга ёрдам берадиган кўникмаларни ривожлантиришга қаратилган. Шу мақсадда ўқув дастурини қайта кўриб чиқиш, ўқув жараёнига хусусий сектор, маҳаллий ҳокимият ва жамоатчилик вакилларини жалб этиш режалаштирилган.

3. Ёшларни қўллаб-қувватлаш ва жалб қилиш учун шарт-шароитларни кенгайтириш. Ёшлар, жумладан, ногиронлиги бўлган инсонлар камол топиши учун шароитларни яхшилаш муҳим вазифадир. Дастур фаолияти ёшлар, ота-оналар, ўқитувчилар, мураббийлар ва иш берувчиларнинг хатти-ҳаракатларини ўзгартиришга қаратилган. Бундай муҳитни яратиш усулларидан бири тадбиркорларни намуна сифатида жалб қилиш бўлади.