Ўзбекистон Коррупцияга қарши курашиш агентлиги томонидан солиқ имтиёзлари ва преференциялар, жумладан, президент, Вазирлар Маҳкамаси ҳужжатларида назарда тутилган индивидуал имтиёзлар, улар томонидан тўланган солиқлар ва молиявий кўрсаткичлар таҳлил қилинди.

Очиқ маълумотлар порталида 2022 йилнинг биринчи чораги учун имтиёзли тадбиркорлар тўғрисидаги маълумотлар мавжуд. Жумладан, ушбу даврда 44183 корхона жами 9 трлн сўмдан ортиқ солиқ имтиёзларидан фойдаланди.


Солиқ тури
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
Қўшилган қиймат солиғи
8 446,65 (93,5%)
2
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи
146,6 (1,6%)
3
Фойда солиғи
146,2 (1,6%)
4
Ер солиғи
121,1 (1,3%)
5
Ижтимоий солиқ
90,0 (1%)
6
Мол-мулк солиғи
54,5 (0,6%)
7
Айланмадан олинадиган солиқ
30,8 (0,3%)
Жами
9 035,90


Солиқ имтиёзлари 7 турдаги солиқлар бўйича берилган ва уларнинг салмоқли қисми қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС) ҳиссасига тўғри келади (93,5%). Кейинги ўринлардан жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи (1,6%), фойда солиғи (1,6%), ер солиғи (1,3%), ижтимоий солиқ (1%), мол-мулк солиғи (0,6%) ва айланмадан олинадиган солиқлар (0,3%) жой олган.

Соҳалар кесимида бўйича тоғ-кон саноати, банк, транспорт, фармацевтика, коммунал хизмат кўрсатиш, нефт-газ қазиб чиқариш, энергетика, суғурта, тиббиёт, қурилиш, дам олиш, спорт ва бошқа йўналишларда фаолият юритган корхоналар имтиёзлардан фойдаланган.


Солиқ тури
Имтиёз олувчилар сони
1
ҚҚС
16656 (37,7%)
2
ЖШОДС
12040 (27,3%)
3
Фойда солиғи
5199 (11,8%)
4
Ер солиғи
4951 (11,2%)
5
Махсус солиқ
2639 (6%)
6
Мол-мулк солиғи
1926 (4,3%)
7
Айланмадан солиқ
772 (1.7%)
Жами
44 183

Солиқ имтиёзлари ичида энг кўп қўлланилган тури жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўлиб, ундан 16 565 та ёки 37,7% хўжалик юритувчи субъект фойдаланган. Энг кам имтиёз қўлланилган солиқ тури эса фойда солиғи саналади, ушбу имтиёздан 772 та ёки 1,7% тадбиркорлик субъекти фойдаланган.

Қуйидаги жадвалда энг кўп миқдорда солиқ имтиёзларига эга бўлган Топ-20 хўжалик юритувчи субъект ва уларга берилган имтиёз суммаси билан танишиш мумкин:


Компаниялар номи
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
«Навоий кон-металлургия комбинати» АЖ
1 327, 1
2
ТИФ «Ўзмиллий банк» АЖ
530, 6
3
«Олмалиқ кон-металлургия комбинати» АЖ
457,3
4
«Ипотека-банк»
422,2
5
"Ўзбекистон саноат-қурилиш банк" АТБ
400,9
6
«Агробанк»
397,7
7
"Асака" банк
251,9
8
Халқ банки
195,1
9
«Капиталбанк»
181,3
10
"Asia trans gas" МЧЖ
164,8
11
«Қишлоқ қурилиш банк»
159,4
12
«Uzbekistan airways» АЖ
152,8
13
«Grand pharm trade» МЧЖ
148,3
14
«Ўзбекистон темир йўллари» АЖ
147,6
15
«Микрокредитбанк»
129,5
16
"Хамкорбанк"
125
17
Meros pharm МЧЖ
94,8
18
«Алоқабанк»
77,9
19
"Трастбанк"
58,5
20
"Тўрон банк"
47,5

Мол-мулк солиғи бўйича имтиёзга эга бўлган Топ-10 корхона


Компаниялар номи
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
Zarafshon oyna МЧЖ
1,81
2
Akfa Dream World МЧЖ
0,9
3
Akfa Extrusions МЧЖ
0,9
4
«Navoiy kon-metallurgiya kombinati jamg‘masi»
0,8
5
«Toshissiqquvvati» ДУК
0,7
6
«Islom Karimov nomidagi Toshkent xalqaro aeroporti» МЧЖ
0,7
7
Namangan-istiqlol bog‘i МЧЖ
0,7
8
Xirurgiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi
0,5
9
Asosiy biznes МЧЖ
0,5
10
Oziq ovqat standart karton МЧЖ
0,4

ҚҚС

ҚҚС бўйича имтиёзга эга бўлган Топ-10 корхона


Корхоналар номлари
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
«Navoiy kon-metallurgiya kombinati» АЖ
1 327,1
2
«O‘zmilliy bank» АЖ
530,6
3
«Olmaliq kon-metallurgiya kombinati» АЖ
457,3
4
«Ипотека-банк»
422,2
5
"O‘zbekiston sanoat-qurilish bank" АТБ
400,9
6
«Агробанк»
397,7
7
"Асака" банки
251,9
8
Халқ банки
195,1
9
«Капиталбанк»
181,3
10
Asia Trans Gas МЧЖ
164,8

Ижтимоий солиқ

Ижтимоий солиқ бўйича имтиёзга эга бўлган Топ-10 корхона


Компаниялар номи
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
Lukoil Uzbekistan operating company МЧЖ
7, 7
2
Yagona umumrespublika protsessing markazi (ЕОПЦ / Uzcard)
3,5
3
Epam systems
2,8
4
Surhan gas chemical operating company
2,5
5
«Ўзбекгеофизика»
2,3
6
Жалақудуқ туман ҳокимлиги
2,3
7
Методик таъминлаш бўлими
1,8
8
DM IT group
1,7
9
Hyundai engineering co. LTD
1,2
10
Fido-biznes
1,2

ЖШОДС

Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи бўйича имтиёзга эга бўлган Топ-10 корхона


Компаниялар номи
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
«Хамкорбанк»
4,6
2
"Navoiy kon-metallurgiya kombinati" АЖ
3,3
3
«Ипотека-банк»
3,2
4
Халқ банки2,7
5
Сўх тумани Халқ таълими бўлими
2,6
6
Naxshab-texno metal МЧЖ
2,3
7
Agro city МЧЖ
2,2
8
Navobod naslli parranda
1,8
9
«Капиталбанк»
1,7
10
АО Uzbekistan airways
1,6

Айланмадан олинадиган солиқ

Айланмадан олинадиган солиқ бўйича имтиёзга эга бўлган Топ-10 корхона


Компаниялар номи
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
Basell trade МЧЖ
0,8
2
Bog‘ot trade 777 МЧЖ
0,7
3
Bek music МЧЖ
0, 3
4
Jayxun-lakrista МЧЖ
0, 3
5
Aviatash МЧЖ
0, 2
6
Angren-qamish-obliq
0, 2
7
Bahori lola МЧЖ
0, 2
8
Aloqa servis nurbulo ХК
0, 2
9
Gessonit gold МЧЖ
0, 2
10
Hurshid joyil soft ХК
0,2

Фойда солиғи

Фойда солиғи бўйича имтиёзга эга бўлган Топ-10 корхона


Компаниялар номи
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
Халқ банки33,6
2
«Toshkent shahridagi Yeodju texnika instituti» МЧЖ ҚК
21,6
3
Renaissance Heavy Industries
17,5
4
«Сибирь» авиакомпанияси" АЖнинг ваколатхонаси
15,8
5
«Abu dhabi uzbek investment» МЧЖ ҚК
6,5
6
Yangi texnologiyalar ilmiy-axborot markazi ДУК
5
7
Procab МЧЖ
2,3
8
Poytaxt qurilish va xizmat ДУК
2,1
9
«Air astana» ПУ ваколатхонаси
1,8
10
Parkent broiler МЧЖ
1,4

Ер солиғи

Ер солиғи бўйича имтиёзга эга бўлган Топ-10 корхона


Компаниялар номи
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
Toshkent shahar suv ta’minoti МЧЖ
9,5
2
Amirsoy МЧЖ
9,4
3
«Navoiy kon-metallurgiya kombinati» АЖ
6,2
4
«O‘zbekgidroenergo» АЖнинг «O‘rta chirchiq GESlari kaskadi» УК
5,3
5
«Toshkent shahar kichik sanoat zonalarini boshqarish direktsiyasi» ДМ
4
6
Qo‘ng‘irot yo‘llardan muntazam foydalanish
3,8
7
«To‘polang gidroelektrostansiya davlat korxonasi» УК
3,6
8
«MCHJ shaklidagi dam olish va sportni rivojlantirish xalqaro korporatsiyasi qo‘shma korxonasi» МЧЖ
3,1
9
«O‘zekspomarkaz» АЖ
2,4
10
«Markaziy ippodrom» АЖ
2,3

Шунигдек, маълумотда солиқ имтиёзига эга бўлиб, умуман солиқ тўламаган корхоналар ҳам мавжуд. Улар имтиёзга эга бўлган жами солиқ тўловчиларнинг 35% ёки 15478 тани ташкил этади. Ўрганиш даврида бундай корхоналарнинг жами солиқ имтиёзлари миқдори 3 триллион сўмдан зиёдни ташкил этган. Қуйида ушбу корхоналар Топ-10лиги ҳамда улар эга бўлган солиқ имтиёзининг миқдори ва тури акс этган:


Компаниялар номи
Солиқ имтиёзнинг тури
Имтиёзлар миқдори (млрд сўм)
1
«Navoiy kon-metallurgiya kombinati» АЖ
ҚҚС
1327,1
2
Uzbekistan airways
ҚҚС
152,8
3
«Toshissiqquvvati» ДУК
ҚҚС
35,4
4
«O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari» АЖ
ҚҚС
33,6
5
Farm Luks Invest МЧЖ
ҚҚС
24,1
6
SFI management group МЧЖ
ҚҚС
19,5
7
Renaissance Heavy Industries
Фойда солиғи
17,5
8
ERIELL OFSME DMCC — 0173
ҚҚС
16,2
9
«Сибирь» авиакомпанияси" АЖнинг ваколатхонаси
Фойда солиғи
15,8
10
Constanta group
ҚҚС
14,6