Шавкат Мирзиёевнинг 6 июлдаги фармони билан инфратузилма тармоқлари ва табиий монополиялар билан боғлиқ соҳаларда мустақил бозор регуляторлари институтини босқичма-босқич жорий этиш бўйича таклиф маъқулланди.
Бунга электр энергияси, табиий газ, темирйўл, фуқаро авиацияси, аэропорт хизматлари, автомобиль йўллари ва телекоммуникациялар билан боғлиқ соҳалар киради.
2025 йил 1 январга қадар Табиий монополия субъектларининг тарифларини тартибга солиш ва назорат қилиш бўйича Рақобат қўмитасининг функциялари яратилаётган мустақил бозор регуляторларига босқичма-босқич ўтказилиши керак.
Жорий йилнинг декабрь ойигача табиий монополиялар фаолиятини ҳуқуқий тартибга солиш ва тарифларни тартибга солишнинг самарали механизмларини қайта кўриб чиқиш режалаштирилган. Шу билан бирга, амалга оширилаётган лойиҳалар таҳлилидан сўнг уларнинг фаолиятини мустақил регуляторлар орқали тартибга солишни таъминлаш топшириғи берилган. Шунингдек, табиий монополиялар тарифларини тартибга солувчи ҳужжатларни инвентаризация қилиш ва оптималлаштириш кутилмоқда.
Аввалроқ энергетика вазирининг биринчи ўринбосари Азим Ахмедхаджаев Ўзбекистонда 2023 йил сентябргача газ ва электр энергияси нархларини либераллаштириш ҳамда ижтимоий истеъмол нормаларини жорий этишни назарда тутувчи энергетикани ривожлантиришнинг янги дастури тақдим этилишини маълум қилганди. Бундан ташқари, «бозор асосида тарифларни ва энергия ишлаб чиқарувчиси ва истеъмолчи ўртасидаги муносабатларни тартибга соладиган» алоҳида регулятор пайдо бўлиши кутилмоқда. Озарбайжон, Туркия ва Европа давлатларининг тажрибаси ўрганилмоқда.
«Мустақил бўладиган регуляторга келсак, ҳозирда дунёда мавжуд бўлган кўплаб яхши тажрибаларни ўрганмоқдамиз. Масалан, айни пайтда янги тажриба ҳисобланган тажриба, дейлик, Озарбайжонда. Бизга уларнинг ёндашуви ёқди. Улар регуляторни яратишди, аммо бу регулятор ҳозирча Энергетика вазирлиги қаноти остида ишламоқда. Нима учун? Чунки ҳозир ўрганишмоқда, синовдан ўтказишмоқда ва унинг қандай ишлашини кўришмоқда. Ва шундан кейин бу регуляторнинг мустақил бўлишига рухсат беришади», — деди у.
