АҚШ Давлат департаменти раҳбари Энтони Блинкен чоршанба куни Тошкентда бўлиб ўтган матбуот анжуманида Марказий Осиё давлатлари ўртасидаги савдони диверсификация қилиш ва муносабатларни чуқурлаштириш зарурлигини таъкидлади.
«Газета.uz» мухбирининг АҚШ ва минтақа давлатлари ўртасидаги ҳамкорлик ҳақидаги саволига Энтони Блинкен шундай жавоб берди: «Биз Марказий Осиёнинг барча давлатлари билан имкон қадар чуқур ҳамкорликни йўлга қўйиш учун ҳар куни ишлаяпмиз. Бунинг замирида эса уларнинг суверенитети, мустақиллиги, ҳудудий яхлитлигини сўзсиз қўллаб-қувватлашимиз ҳамда ушбу давлатларнинг ҳар бири ўз келажагини ана шу тамойиллар асосида белгилай олишига бўлган қатъиятимиз ётади».
Блинкен минтақадаги ҳар бир давлатнинг бошқа давлатлар билан муносабати узоқ тарихга эга экани, ҳар бир давлат дунёнинг бошқа давлатлари билан шериклик алоқаларини кенгайтиришга интилаётганини алоҳида таъкидлади. «Ва бунда Қўшма Штатлар ишончли ҳамкор ҳамда бу минтақадаги одамлар учун янги имкониятлар яратиш мақсадида улар билан ишлайдиган шерик бўлишни хоҳлайди», деди АҚШ Давлат котиби.
Энтони Блинкеннинг қайд этишича, АҚШ Россиянинг Украинага қарши уруши Марказий Осиё халқлари учун қандай оқибатларга олиб келишини яхши билади.
«[Урушнинг] тўғридан-тўғри оқибатларига энергия ва озиқ-овқат нархларининг кўтарилиши, шунингдек, инфляция киради. Сабаби оддий. [Россия президенти Владимир] Путин энергияни турли жойларга етказиб беришни чеклаб, Украинани бўйсундиришга уринишида энергиядан қурол сифатида фойдаланишга ҳаракат қилди. Бу нархларнинг ошишига олиб келди. Биз жаҳон бозорларида нархларни пасайтириш учун етарли энергия мавжудлигини таъминлаш учун барча саъй-ҳаракатларимизни қилдик. Биз Путин томонидан энергиядан қурол сифатида фойдаланиб бевосита нишонга олинган мамлакатларга ёрдам таклиф қилдик. Бу таъсирлар бу ерда, Марказий Осиёда ҳам сезилмоқда. Биз уларни юмшатиш устида ишлаяпмиз».
«Озиқ-овқат [борасида]. Путин озиқ-овқатдан ҳам қурол сифатида фойдаланди. У дунёнинг дон омбори — Украинани блоклаб, катта миқдорда дон ва озиқ-овқат экспорт қилинишига тўсқинлик қилди. Ва фақат БМТ ва Туркиянинг муваффақиятли фаолияти туфайли биз Қора денгиз дон йўлагини яратишга муваффақ бўлдик, бу Украинадан ғалла ва бошқа маҳсулотларни жаҳон бозорларига яна экспорт қилиш имконини берди», — деди АҚШ Давлат департаменти раҳбари.
У, шунингдек, Россияга қарши нафақат АҚШ, балки бошқа кўплаб давлатлар томонидан жорий қилинган санкциялар ва экспорт назорати сабабларига ҳам тўхталиб ўтди.
«Биз ўша куни уйғониб, [ўз-ўзидан] „Қани, Россияга қарши санкциялар ва экспорт чекловларини қўяйлик“, демаганмиз. Бунинг сабаби, Россиянинг Украинага қарши тажовузи. Мамлакатлар Украинани Россия агрессиясидан ҳимоя қилиш, Россияни ўз хатти-ҳаракатларини ўзгартиришга, тажовузни тўхтатишга ва унинг бу тажовузни давом эттиришини қийинлаштиришга мажбурлаш учун бирлашди. Бор гап шу».
Энтони Блинкен Қўшма Штатлар Марказий Осиё давлатлари томонидан санкцияларга риоя этилишини кузатиб боришини таъкидлади.
«Биз буни диққат билан кузатяпмиз. Мамлакатларнинг [Россия] санкцияларни четлаб ўтишнинг олдини олиш бўйича қилган ишларини қадрлаймиз, чунки Россия санкцияланган фаолиятларда иштирок этиш йўлларини қидирмоқда. Шунинг учун биз минтақа давлатлари ҳукуматлари билан яқиндан ишлаяпмиз, уларга санкциялар айнан нимани талаб қилишини тушунишга ёрдам берамиз ва улар сезаётган салбий таъсирларни юмшатиш йўлларини излаяпмиз», — деди у.
Давлат котибининг таъкидлашича, Қўшма Штатлар ҳам минтақага савдо алоқаларини диверсификация қилиш, бошқа давлатлар билан янги шериклик ва муносабатларни йўлга қўйишда ёрдам бермоқда.
«Токи улар (Марказий Осиё давлатлари) бирон бир давлатга ёки бирон бир савдо ва сармоя манбасига боғлиқ бўлмасин. Улар Марказий Осиёнинг ўзида ҳам савдо ва сармояни оширмоқда. Бу бозор жуда кучли салоҳиятга эга. Марказий Осиё давлатлари ўртасидаги ўзаро боғлиқлик, ҳамкорлик шунчалик кўп бўлса, бу бозор шунчалик кучли бўлади, Марказий Осиёдан ташқаридан шунчалик кўп сармоя жалб этади», — деди Энтони Блинкен.
