Англия
1966 йилги жаҳон чемпиони, финал турнирларининг 14 карра иштирокчиси. Ўз майдонидаги жаҳон чемпионатидаги ғалаба инглизларни топ-турнирлардаги «ҳалокатли даражадаги омадсизлар» рўйхатидан ўчиришга расман имкон беради. Дунёнинг энг қиммат футбол чемпионати маркетинги — Англия Премер-лигаси ўзининг ишини қилмоқда ва букмекерлик идоралари маълумотларига кўра Англия Қатарда бўлиб ўтадиган жаҳон чемпионатида кучли учта фаворитдан бири ҳисобланади.
2022 йилги жаҳон чемпионати саралашида Европа жамоалари ўртасида тўп киритиш бўйича Англия етакчи — 10 турда 39 та гол. Бу ҳеч кимни ҳайрон қолдирмаса керак: голларнинг чорак қисми Сан-Маринога қарши сўнгги ўйинда киритилган. 2016 йилда «Уч шерлар» жамоасини бошқарган собиқ ҳимоячи Гарет Саутгейт инглиз футболи лавҳларига машҳур совет-украин мураббийси Валерий Лобановскийнинг «Ўйин унутилади, натижа эса қолади» мазмунидаги сўзларини ёзиб қўйиш учун ҳар нарса қилишди.
2020 йилги Европа чемпионатида Саутгейт ўз ихтиёрида бўлган иқтидорли ҳужумкор ўйинчилар — Ҳарри Кейн, Фил Фоден, Жек Грилиш ва ҳатто Рахим Стерлинг иштирокида ўзининг супер-прагматизм услубининг ҳақиқий машаққат синовига айланиши мумкинлигини исботлади. Евро-2020'да мураббий бу ғояни мухлисларга сотишга деярли улгурди, аммо ўзига ишонган Англия термаси финалда дабдабали италияликларга (пенальтилар сериясида бўлса-да) мағлуб бўлди.
Фото: England / Twitter
Қатарда биз яна британияликларнинг тўпга сўзсиз эгалик қилишини, рақиб хатоларини пойлаш стратегиясини ва яхши қурилган тузилмани кутамиз, бу ерда ҳеч қандай шубҳа йўқ. Миллий терма жамоанинг янги авлод футболчилари — Мейсон Маунт, Жуд Биллингем ва Деклан Райс ўзларининг индивидуал қобилиятларига содиқ қолган ҳолда, майдондаги йўқотишларни минималлаштиришга ўрганмоқда. Аммо Англиянинг энг содиқ мухлисларигина бундай томошага дош бера олади.
Жаҳон чемпионати арафасида британияликлар ҳимояда жиддий муаммога дуч келишди. Трент, Уокер ва Жеймснинг йўқлиги ўнг қанотдаги «ёндирувчиларга» бўлган танловни деярли алмаштириб бўлмас ва ўйинини олдиндан таҳмин қилиб бўлмайдиган Триппиергача қисқартириши мумкин эди, аммо Жаҳон чемпионатининг арафасида биринчи иккитаси ўзини тиклай олишди.
Албатта, Англия терма жамоаси гуруҳдан муаммосиз чиқа олади ва ҳеч бўлмаганда чорак финалга йўл олади.
Эрон
2022 йилги Жаҳон чемпионатига қуръа ташлаш маросими жамоалар ва мухлисларга «ўлим гуруҳи»ни тақдим этмади. Аммо қуръа ташлашга масъул бўлганлар «Б» гуруҳида нафақат спорт характеридаги интригани яратишга муваффақ бўлишди. Эрон терма жамоаси ўзининг олтинчи ва 2014 йилдан бери кетма-кет учинчи жаҳон чемпионатида иштирок этади. Аммо Қатарда эронликлар 1998 йилги жаҳон чемпионатидан кейин иккинчи марта АҚШ билан бир гуруҳда ўйнайди.
Эрон спорт мутасаддилари томонидан жаҳон чемпионати олдидан бошланган мураббийлик машмашаларига айнан миллий терма жамоанинг Қатардаги учинчи, сўнгги ўйини, яъни америкаликлар билан бўладиган ўйин натижаси борасидаги ташвиш сабаб бўлган бўлса керак. Сентябрь ойида хорватиялик мураббий Драган Скошич иккинчи марта ишдан бўшатилди ва унинг ўрнига Карлуш Кейруш тайинланди.
Португалиялик мураббий Эрон терма жамоаси асоси билан яхши таниш. Импорт ўрнини босиш сиёсатининг бир қисми сифатида Эрон футболининг энг яхши фарзандлари хориж тажрибасидан фойдаланиш учун экспедицияларга камдан-кам ҳолларда чиқишади. Бугунги кунда бу қафасда Кейруш фақат «Байер»дан Сердар Азмун, Афинанинг АЕК жамоси вакили Эхсан Хажсафи ва Португалиянинг «Порту»сидан Меҳди Тареми бор.
Шу билан бирга, Эрон бугун Осиёнинг энг яхши жамоаси мақомини эгаллаб турибди, ташкилотчилик ва рационаллик уни ҳар қандай рақиб учун хавфли қилади. Катта эҳтимол билан «Б» гуруҳидаги йўлланмалардан бирининг тақдири 29 ноябрь куни Эрон — АҚШ учрашувида ҳал бўлади. Кўп нарса жамоаларнинг ушбу ўйинга қандай муносабатда бўлишига боғлиқ бўлади. Лекин нима бўлганда ҳам эронликлар бу баҳсда мағлуб бўлмаслик учун ўз жонларини беришади.
АҚШ
Американинг футбол турнирларида иштирок этиши ҳақидаги ҳар қандай эълон тушунмовчиликларга сабаб бўлиши ва Янги қитъа бу тўп ўйинини нима учун «футбол» деб атаганини тушунтириш даври аллақачон ўтиб кетган. АҚШ терма жамоаси учун 2022 йилги жаҳон чемпионати ўз тарихи даги 11-чиси бўлади. Қолаверса, америкаликлар 1930 йилги биринчи жаҳон чемпионатида ярим финалда ўйнаб, ўзининг энг яхши натижасига эришган. 2002 йилда Жанубий Корея ва Японияда бўлиб ўтган Жаҳон чемпионатида АҚШ чорак финалга чиқишга муваффақ бўлишди ва бўлажак финалчиларга, яъни немисларга ютқазиб қўйишди.
2018 йилнинг декабрь ойидан АҚШ терма жамоасини 48 ёшли маҳаллий мутахассис Грегг Берхалтер бошқариб келмоқда, ўшандан бери у ўзининг индивидуаллигини кўрсата олмади. Агар КОНКАКАФ саралаш гуруҳидаги рақиблар қатъиятлироқ бўлганида, америкаликлар Қатарга тўғридан-тўғри эмас, балки ҳамма нарса содир бўлиши мумкин бўлган қўшимча синовлар орқали йўл олишлари мумкин эди.
Фото: CBS
Америка MLS лигасида янги истеъдодлар қўзиқорин каби ўсиб бормоқда. Январь ойида Германиянинг «Аугсбург» клуби «Даллас»нинг 19 ёшли ҳужумчиси Рикардо Пепи учун бир кечада 20 млн доллар тўлаб, уни АҚШ тарихидаги энг қиммат футболчига айлантирди. Унинг собиқ жамоадоши, 21 ёшли Хесус Феррейра, агар Қатарда ўзини кўрсатса, рекордни бузиши ва ундан қимматроқ бўлиши мумкин. Шу фонда ҳаттоки, «Челси»нинг 23 ёшли ҳужумчиси, терма жамоанинг сўзсиз етакчиси Кристиан Пулишич ҳам деярли фахрийдек кўринади.
АҚШ плей-оффга чиқишга қодир, аммо Лондоннинг «Арсенал» клуби билан шартнома имзолаган 28 ёшли посбон Метт Тёрнер ҳар бир ўйинда муваффақият қозонган тақдирдагина жуда тажрибасиз ҳимоя билан олдинга силжиш мумкин бўлади. Қолганларнинг жасоратларини эса 2026 йилги жаҳон чемпионатигача кутишга тўғри келади.
Уэльс
Ушбу гуруҳдаги Британия оролларининг яна бир жамоаси 64 йиллик танаффусдан сўнг яна жаҳон чемпионатида иштирок этади: бунгача уэльсликлар 1958 йилда Швецияда бўлиб ўтган жаҳон чемпионатида иштирок этишган. Уэльс Қатарга йўл олиш учун бутун саралаш босқичидан, жумладан плей-оффдан ўтиши керак эди.
Аждарҳоларнинг янги бошқарувчиси, 47 ёшли Роб Пейж британиялик афсонавий Раян Гиггзнинг икки қизга ҳужуми билан боғлиқ воқеадан сўнг унинг ўрнини эгаллади. Пейж ўзидан олдинги мураббийнинг ютуқларини сақлаб қолишга ҳаракат қилмоқда, шу билан бирга, «юриш эмас, учиш орқали» тамойилидан фойдаланиш, аниқроғи, жарима майдончасига Уэльснинг асосий умиди — Гарет Бейлга ҳаводан тўп узатишни назарда тутади.
Ижтимоий тармоқларда ва матбуотда Бейлнинг гольфга бўлган иштиёқи билан боғлиқ барча ҳазилларга қарамай, айнан собиқ «мадридлик» ҳозир Лос-Анжелесда ўйнаб, Уэльс терма жамоасини 2022 йилги Жаҳон чемпионатига омадли йўлланмани Австрия ва Украинадан деярли бир ўзи тортиб олди.
Фото: Football Association of Wales
Бейлсиз Уэльс жамоаси меҳнатсевар ва курашувчан, лекин жуда ўртамиёна жамоа бўлиб кўринади. Жамоанинг доимий таркибидан ҳамон муносиб ўйин кўрсатаётган дарвозабон Уэйн Хеннесси, «Тоттенхем»нинг етук ҳимоячи футболчилари Бен Девис ва Жо Родон, шунингдек, ҳозирда «Ницца»да ўйнаётган ярим ҳимоячи Аарон Ремзи ўрин олган.
Уэльс 2022 йилги Жаҳон чемпионатидаги йўлини АҚШга қарши ўйин билан бошлайди, у ерда ёш Америка жамоасини жасорат ва ҳужумларга бўлган иштиёқи учун жазолаши мумкин. Муваффақиятга эришган тақдирда ва учинчи босқичда Англияда мотивация бўлмаса, уэлmсликлар гуруҳдан чиқишга умид қилишлари мумкин.
«C» гуруҳи билан танишув — 5 ноябрь, шанба куни «Газета.uz»да.
