Украина атрофидаги вазият ва давом этаётган Россия ҳарбий амалиёти фонида Brent нефтининг нархи 2012 йилдан бери илк бор бир баррели учун 130,62 долларга кўтарилди. Бир кун аввал Брент нефтининг нархи 2008 йил 16 июлдан бери илк марта қисқа муддатда 139,13 долларга етди, WTI нефти эса 2008 йил 22 сентябрдан бери илк бор 130 долларгача кўтарилди. Нархлар аста-секин 2008 йил 11 июлда эришилган рекорд даражага яқинлашмоқда.
АҚШ ва бир қатор мамлакатлар Россия энерготашувчилари импортига тақиқ қўйди.
АҚШ
АҚШ президенти Жо Байден Вашингтон Россиядан энергоресурслар импортини тақиқлаганини маълум қилди, дея хабар берди РИА Новости. Америка давлати раҳбарининг сўзларига кўра, мазкур қарорни АҚШнинг барча партиялари вакиллари қўллаб-қувватлашмоқда.
Оқ уй раҳбари Қўшма Штатлар Европадаги иттифоқчиларининг бу каби тақиқларга қўшила олмасликларини тушунишини таъкидлаб ўтди.
Россиядан нефть, газ ва кўмир импортини тақиқлаш билан биргаликда, АҚШ РФ ёқилғи-энергетика мажмуаларига янги инвестициялар киритишни ҳам расман тақиқлайди, дея маълум қилди РИА Новости Оқ уй матбуот хизматига таяниб.
Қўшимча қилинишича, америкаликлар Россияда энергия ишлаб чиқарувчи корхоналарга маблағ киритувчи хорижий компанияларни ҳам молиялаштира олмайдилар.
Жо Байден, EPA-EFE архив фотоси.
АҚШ президенти Жо Байден Россияга қарши санкциялар сабабли мамлакатда бензин нархи ўсиши мумкинлигидан ҳам огоҳлантирди. Байденнинг сўзларига кўра, РФ Украинада ҳарбий операцияни амалга оширишни бошлаганидан буён бир галлон бензин нархи (3,78541 литр — таҳр.) 75 центга қимматлашган.
«Ҳозирги ҳаракатлар билан у янада қимматлашади. Бироқ мен бу ерда, уйда Путиннинг хатти-ҳаракатлари сабабли нархлар ошишини минималлаштириш учун менга боғлиқ бўлган барча нарсани қиламан», — деди Жо Байден.
Аввалроқ, сешанба куни АҚШда бензин нархи тарихий энг юқори кўрсаткич — бир галлони учун 4,17 долларгача ошгани хабар қилинган эди.
АҚШ Энергитика вазирлиги маълумотларига кўра, ўтган йили Россиядан кунига 670 минг баррель нефть ва нефть маҳсулотларини импорт қилган. АҚШ ушбу ҳажмдаги нефтни бошқа давлатлар ҳисобидан қоплаши керак.
Шу мақсадда АҚШ Россия энерготашувчилари ўрнини қоплаш учун, жумладан, БАА ва Саудия Арабистони билан музокаралар ўтказишга уринмоқда. Wall Street Journal нашрининг ёзишича, Оқ уйнинг АҚШ президенти Жо Байден билан БАА ва Саудия Арабистони раҳбарлари билан телефон орқали мулоқотини ташкил этишга уринишлари «муваффақиятсиз» якунланган.
«Саудия Арабистонининг меросхўр шаҳзодаси Муҳаммад бин Салмон ва БАА шайхи Муҳаммад бин Зайднинг ҳар иккиси Байден билан суҳбатлашишни рад этган», — дейилади хабарда.
Ўз навбатида, АҚШ Россия энерготашувчилари импортига қўйган тақиқи уранга тааллуқли эмас, дея хабар қилди Reuters ўз манбаларига таянган ҳолда.
«АҚШ энергетика саноати Россия ва унинг иттифоқчилари — Қозоғистон ва Ўзбекистонга боғлиқ бўлиб, Америка атом электр станцияларида фойдаланилаётган ураннинг тахминан ярмини улардан олади», — дейилади хабарда.
Буюк Британия
Шунингдек, Буюк Британия 2022 йил охирига келиб Россия нефти ва нефть маҳсулотлари импортини тугатишини маълум қилди. Бу ҳақда мамлакатнинг бизнес, энергетика ва саноат вазири Кваси Квартенг маълум қилди.
Фото: РИА Новости.
«Буюк Британия 2022 йил охирига бориб Россия нефти ва нефть маҳсулотлари импортини тўхтатади. Ушбу муддат бозор, корхоналар ва етказиб бериш занжирларига Буюк Британияда талабнинг 8 фоизини ташкил этадиган Россия импортининг ўрнини босиш учун керагидан кўпроқ», — деб ёзди у Twitter`да.
Унинг маълум қилишича, Россиядан ташқари, мамлакатга АҚШ, Нидерландия ва Форс кўрфази мамлакатларидан нефть етказиб берилади ва рус нефть маҳсулотлари ўрнини қоплаш учун улар билан иш олиб борилади.
ОПЕК
Нефть экспорт қилувчи мамлакатлар ташкилоти — ОПЕК бош котиби Муҳаммад Баркиндо нефть бозоридаги ҳозирги кескинлик талабнинг қисман пасайишига олиб келиши мумкинлигини, бироқ альянс вазият «ҳар соатда ўзгариб тургани» учун қандайдир қарор қабул қила олмаслигини маълум қилди, дея хабар қилди РИА Новости.
«Бозордаги ҳозирги кескинлик талабнинг қисман пасайишига олиб келиши мумкин. Бироқ вазият ҳар соатда ўзгариб тургани учун ва айни пайтда ҳеч нарсани билмаслигимиз сабабли ҳеч қандай қарор қабул қила олмаймиз», — деди Баркиндо йиллик CERAWeek энергетика анжуманида.
Шунингдек, у дунё етакчиларига нефть етказиб бериш масаласини сиёсийлаштиришни тўхтатишни сўраб юзланди.
«Биз (ОПЕК) сиёсий ташкилот ҳисобланмаймиз ва имкон қадар сиёсатдан узоқ туришга ҳаракат қиламиз. Биз нефть етказиб беришни деполитизация қилиш устида ишлашда давом этамиз… Ўртамизда келишмовчиликлар бўлиши мумкин, бироқ, илтимос, ОПЕК котибиятига келганингизда ёки виртуал учрашганингизда уларни бир четга суриб қўйинг», — деди Баркиндо.
Shell ва British Petroleum
Буюк Британиянинг British Petroleum ва Британия-Нидерландиянинг Shell нефть-газ корпорациялари Россиядан нефть ва газ сотиб олиш бўйича шартномаларини бекор қилишини билдирди.
Жумладан, Shell илк қадам сифатида барча спот нефть харидларини тўхтатишини маълум қилди.
«Shell бугун Россиядаги барча угреводород — жумладан, нефть, нефть маҳсулотлари, газ ва сиқилган табиий газ — лойиҳаларидаги иштирокидан босқичма-босқич, ҳукуматнинг янги кўрсатмаларига мувофиқ тарзда воз кечиш режаларини эълон қилди», — дейилади пресс-релизда.
Shell 28 февраль куни «Газпром» ва «Газпром нефть» билан қўшма корхоналар, жумладан, «Сахалин-2», «Енисей» ва «Салым Петролеум» лойиҳалари ҳамда «Шимолий оқим-2» газ қувуридаги иштирокини тўхтатганини маълум қилган эди.
British Petroleum ҳам Россиядан нефть ва газ сотиб олиш бўйича шартномаларни тўхтатишини билдирди, дея хабар қилди Bloomberg компания ходимларига таянган ҳолда.
«Истеъмолчиларга энерготашувчиларни етказиб бериш хавфсизлигига таҳдид вужудга келгандаги вазият ягона истисно бўлиши мумкин», — дея иқтибос келтиради РИА Новости нашр суҳбатдошидан.
