Қозоғистонда содир бўлган воқеалардан биринчи навбатда Ўзбекистон сабоқ чиқариши керак, деди Беларусь президенти Александр Лукашенко Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилоти давлат раҳбарларининг навбатдан ташқари саммитида сўзлаган нутқида.
«Агар бу сабоқлар чиқарилмаса, биздаги маълумотларга кўра — буни ўша ерда ҳам кўряпсиз — уларнинг нигоҳлари Ўзбекистонга ҳам қаратилади», — дея қўшимча қилди у.
Александр Лукашенкога кўра, Қозоғистондаги воқеалар ташқи омил мавжудлигини кўрсатмоқда.
«Уларнинг сценарийлари таниш… Уларнинг аналоглари учун узоққа бориш шарт эмас — Югославия, Ироқ, Ливия, Сурия, Украина, Афғонистон. Яқинда Беларус ҳам худди шундай комбинациялашган шиддатни бошдан кечирди. Албатта, бу мамлакатларнинг ўзига хос хусусиятлари бор эди. Аммо умумий имзо очиқ-ойдин», — деди Беларусь президенти.
Шу билан бирга, ташқи омил ҳеч қачон ягона бўлмаслигини таъкидлади. «Барча ташқи омиллар ортида ички омилларни ҳам кўриш керак. Бу биз Беларусдаги воқеалардан сабоқ олдик», — дея қўшимча қилди Александр Лукашенко.
«Тушунишингиз керакки, бизга яқин бўлган Қозоғистон давлати халқи атрофида Марказий Осиёдаги постсовет республикалари атрофидаги вазиятни бузиб юбормоқчи бўлганлар жуда кўп. Яқинда Афғонистон ҳам бунга қўшилди», — деди Беларус раҳбари. У, шунингдек, воқеалар кўрсатганидек, Қозоғистон чегараларида кўплаб халқаро террорчилар тўпланганини таъкидлади.
Бу муаммони фақат Қозоғистон доирасида ҳал қилиб бўлмайди, деди Александр Лукашенко. «Мен Қозоғистон ва Қирғизистоннинг энг яқин халқлари собиқ совет давридан мерос бўлиб қолган ва биз яратган мураккаб муаммоларни биргаликда ҳал қилишга ҳаракат қилишлари кераклигига аминман. Айнан Қирғизистон ва Қозоғистон», — деди у.
Александр Лукашенко тартибсизликлар нафақат ташқи, балки ички сабабларга ҳам эга эканлигини яна бир бор таъкидлади.
«Буни аниқ тушунишиб олиш керак. Агар биз буни тушунмасак ва фақат ташқи омилни айбласак, бу воқеаларнинг такрорланишига эришишимиз мумкинлигини англатади, — деди Беларус раҳбари. «Эслатиб ўтаман, [Тожикистон президенти] Эмомали Шарипович Раҳмон Марказий Осиё минтақасида қачондир уйғониши мумкин бўлган «террорчилар ва экстремистларнинг ухлаб ётган ячейкалари»ни яратиш билан боғлиқ хавф ва таҳдидлар ҳақида бир неча бор гапирган эди».
Шу муносабат билан Беларус президенти КХШТ раҳбарларига қуйидагича таклиф қилди: биз йиғилиб, қўллаб-қувватлаш, жумладан, ҳарбий техникага муҳтож Тожикистон ҳақида гаплашишимиз керак.
«Тожикистон президенти йиллар давомида биздан моддий ёрдам, биринчи навбатда ҳарбий техника билан таъминлашни сўраб келади. Ва биз буни қилишимиз керак. Шундай қилиб, кейинчалик бу Қозоғистондаги каби бизга қимматга тушмайди», — деди Александр Лукашенко. — Деярли 200 га яқин самолётлар парвози амалга оширилди, биз улкан техникани ҳавога олиб чиқдик. Яхшиямки, Россия бунга рози бўлди. Тожикистонда бўлишини истамасдим. Унга ҳозир ёрдам бериш яхшироқ. У ерда бу муаммолар билан шуғулланади. Бу бошқа республикаларга ҳам тегишли. Хулоса чиқариш керак".
