Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати, ЎзЛиДеП фракцияси аъзоси Расул Кушербаев журналистлар ҳимоясига оид қонунларни бузганлик учун жавобгарлик белгиланмагани соҳада кўплаб муаммоларни келтириб чиқараётганини таъкидлади. Бу ҳақда у 23 сентябрь куни Миллий матбуот марказида бўлиб ўтган давра суҳбатида айтиб ўтди.
«Баъзи ҳолатларда кўрдик журналистларнинг камерасини синдириб ташлашади, қаергадир киритмайди ёки ҳокимлар қувлаган ҳолатларини ҳам кўрдик. Жуда уятли, кулгули ҳолатлар бўлди. Лекин шунинг натижаси нима бўлди? Жамоатчилик буни кўрди, билди. Журналистнинг касб фаолиятига нисбатан нотўғри муносабат бўляпти. Лекин қандай ҳуқуқий оқибатга олиб келди, деган савол бор. Афсуски, биз ҳимояга доир қонунни қабул қилган бўлсак-да, мана шу қонунни бузганлик учун жавобгарлик масаласини ҳал қилмаганмиз. Мана бизнинг энг катта муаммомиз», — деди у.
Депутатнинг таъкидлашича, шу пайтгача депутатлар бунга уринишган. У ўтган чақириқ давомидаги депутатлик фаолиятида ахборот қўмитасида депутат бўлганини эслади.
«Айнан шу масалани бир неча бор кўтариб чиқиб, ҳаракат қилдик. Лекин хоҳлашмади айрим идоралар. Депутатга ҳалақит берадиган нарса нимада? У тайёрлаётган қонун лойиҳаларини тегишли вазирлик, идоралар билан келишиб чиқиши керак. Мен доим бирор вазирлик ёки идора билан жиққамушт бўлсам-да, эртасига қонун қабул қилишда бориб унга „имзо қўйиб беринг шу қонунни ўтказишда“, десам. Бу нарса бизга ҳалақит беради-да тўғриси», — дея қўшимча қилди Расул Кушербаев.
Унинг сўзларига кўра, «бу нарсани ҳукумат ўзининг ричаги орқали олиб кирса тезроқ ўтиб кетиши мумкин».
«Ёки бош прокуратура ёки депутатлар… Ёки президентнинг ўзи ҳам ташаббус қилиши мумкин. Биз лекин шу имкониятдан ҳали ҳам ҳаракат қиляпмизки, балки депутатлар ўзимиз олиб кирамиз, деб. Лекин бизларга тўсиқ бўлиб турган нарса, бу ерда манфаатлар тўқнашуви деган нарса бор. Бир қатор идора, вазирликларга имзо қўйдириб, унинг розилигини олишимиз керак. Шу розилигини олмагунимизча киргиза олмаймиз», — дейди у.
Қўшимча қилинишича, депутатлар таклиф берганда идоралар розилигини олиш керак бўлмаслиги бўйича таклиф бериляпти. Расул Кушербаевнинг айтишича, бу нарса балки келажакда бўлиб қолиши мумкин.
«Лекин шу нарса тўсиқ бўлиб қолиб кетди қонун. Ҳали турибди, лекин лойиҳани тайёрлаб қўйганмиз. Шахсан ўзим ҳам ишлаб чиққанман. Энди хорижда қанақа, деган савол туғилиш мумкин. Хусусан, ўзимизга яқин мамлакатларни олсак, масалан, Белоруссияни оламизми, охирги вақтлар кўп танқид қилиняпти сўз эркинлиги бўйича. Россия, Қозоғистон, ҳаммасида бор. Ўша журналистга тўсқинлик қилгани учун, таъқиб қилгани учун, ахборотни тарқатишда тўсқинлик қилгани учун ва ҳоказо. Шулар учун жиноят кодексларида жавобгарлик белгиланган», — дея қўшимча қилди депутат.
Депутат Ўзбекистонда фуқароларга нисбатан таъқиб қилганлиги учун жавобгарлик масаласи борлигини айтиб ўтди.
«Лекин бу таъқиб қилиш ҳам фуқарони қайсидир давлат органига қилган мурожаатининг оқибатида келиб чиқса, бу жавобгарлик масаласи қўйилган. Яъни бу жавобгарлик масаласи журналистларни тўлиқ қамраб ололмайди. Мурожаат қилиш билан боғлиқ бўлмаслиги мумкин», — дейди у.
Расул Кушербаев шу йил давомида депутатлар яна ушбу қонун лойиҳасини олиб киришга ҳаракат қилишларини таъкидлади.
«Лекин осонмас тўғриси. Ўзи сўз эркинлиги билан боғлиқ қонунлар, бу сиёсий ҳарактерга эга қонунлар бўлади, ҳам нозик жудаям. Сал бир жойини ўзгартирмоқчи бўлсангиз, биринчи навбатда халқаро ташкилотларнинг танқиди остида қолиб кетиш мумкин. Иккинчидан, нозик масалан, сиёсий курсни белгилаб бериш билан боғлиқлиги учун. Лекин биз, шахсан мен ҳам тарафдорманки, биз ҳимоя қонунини қабул қилдикми, ҳимояни бузганга доир жавобгарлик масаласини ҳам жиноят кодексида белгилаб қўйишимиз шарт», — деди депутат.
У ҳозирги ҳолатда лойиҳа ишлаб чиқилгани, бир нечта лойиҳалар борлигини билдирди.
«Шахсан менда ҳам бор лойиҳа. Биз энди буни бирлаштириб, насиб қилса, йил охиригача олиб кирамиз. Балки унгача юқори даражада топшириқ бўлиб қолар, „опкиринглар“, деб. Яна ҳам енгиллашиб кетган бўларди», — дейди у.
Депутат ОАВни бу масалани қўллаб-қувватлашларини, «шу нарса кераклигини қайта-қайта таъкидлаб, керак бўлса парламентдан, бошқа идоралардан талаб қўйишга» чорлади.
«20 йилдан ошди, қонун қабул қилдик, лекин уни бузганлик учун жавобгарлик йўқ. Буни қайта-қайта эслаш керак, турткилаш керак, шунда бизга ҳам осон бўлади ўтказишга. Сабаби бу ерда, амалиётда кўряпмиз, қанча одамлар жавобгар бўлиб кетиши мумкин, мансабдорлар, бошқалар», — дейди Расул Кушербаев
Эслатиб ўтамиз, 2019 йилнинг апрель ойида Жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар суди судьяси «Газета.uz» мухбирини «бозоркомлар» иши бўйича мажлис олдидан суд залидан четлаштирган эди.
2019 йилнинг август ойида эса ўша вақтдаги Олмазор тумани ҳокими ўринбосари Абдурасул Ваҳобов Kun.uz мухбирларига ҳужум қилгани ҳақида хабар қилинган эди. Ҳоким ўринбосари жавоб тариқасида йўллаган видеомурожаатида журналист Раҳматулла Исроилов ўзини номуносиб тутгани, ер ажратишда ёрдам беришни сўрагани, пул таклиф қилгани ва танқидий материаллар чоп этиш билан таҳдид қилганини таъкидлаган.
Раҳматулла Исроилов амалдорнинг сўзларини туҳмат деган ва нашр Бош прокуратурага Абдурасул Ваҳобовга нисбатан чора кўриш тўғрисида шикоят ёзган эди. Кейинроқ Тошкент прокуратураси пойтахт ҳокими номига тақдимнома киритганидан сўнг Олмазор тумани ҳокими ўринбосари лавозимидан четлаштирилган.
