Ўзбекистон Фанлар Академияси қошидаги геномика ва биоинформатика маркази олимлари истеъмол қилса бўладиган вакцинани ишлаб чиқишди. Бу ҳақда Sevimli TV телеканалининг Zamon дастурида маълум қилинди.

Мутахассислардан бири дастурга берган интервьюсида вакцина қандай «ишлашини» тушунтириб берди.

«Помидор пишганидан кейин уни истеъмол қиладиган бўлсак, ошқозонимизга тушади. Ошқозонимизда помидорларнинг ҳужайралари парчаланади. Ҳужайраларнинг ичида антиген (антитаначалар ишлаб чиқаручиси — таҳр.) ҳосил бўлади. Ўзбекистонда учраётган коронавирусни олиб туриб, тож қисмини клонлаб, мана бу ўсимлик ҳужайрасига киритдик. Ўсимлик ҳужайрасида текшириб кўрдик, ҳақиқатдан ҳам вакцина ажралмоқда», — деди у.

Унинг сўзларига кўра, озиқ-овқат маҳсулоти орқали эмланиш тажрибаси Россия ва Канадада қўлланилмоқда. Масалан,Санкт-Петербургда истеъмол қилса бўладиган биокефир бактерияларига асосланган COVID-19 га қарши вакцина («ряженка вакцинаси») синовдан ўтказилмоқда, Канадада эса Бентҳам тамакиси асосидаги CoVLP коронавирусига қарши ўсимликка асосланган вакцина ишлаб чиқилган. У иссиқхона шароитида ўстирилган, шундан сўнг унинг новдалари генетик модификацияланган Agrobacterium tumefaciens бактерияси билан зарарлантирилган.

«Буни биз қатиқда истеъмол қиладиган бўлсак, у ошқозонимиз орқали ичакларга ўтиб, ичакларда антитаначалар шимилиши ва у ерда иммун тизим ишлаши натижасида бизда коронавирусга қарши иммунитет ҳосил бўлади», — дея қўшимча қилди мутахассис.

Таъкидланишича, вакцина ишлаб чиқилишида помидор, бодринг каби полиз маҳсулотлари бежиз танланмаган. Уларга термик ишлов берилмайди, маҳсулотлар юқори ҳароратда пиширилганда, антитаначалар ҳосил қилувчи вакцина парчаланиб кетади, дейилади репортажда.

«Помидорда синтезланган коронавируснинг S-оқсили ошқозон орқали ичакка тушиб, иммун тизимини уйғотади. Ҳосил бўлган антитаначалар патоген организм билан кураша бошлайди. Бундай вакцинация болалар учун айни муддао», — деди Фанлар Академияси қошидаги геномика ва биоинформатика маркази директори Забардаст Бўриев «Халқ сўзи»га берган интервьюсида. Унинг сўзларига кўра, мазкур ишланма Жаҳон Соғлиқни Сақлаш Ташкилотида бирламчи вакцина сифатида рўйхатдан ўтказилган.

«Ҳозир вакцина-помидорнинг лабораторияда пишиб етилишини кутяпмиз. Кейин уни сичқон, қуён ва каламушларга едириб, натижаларни таҳлил қиламиз. Синовлар жорий йилда тўлиқ якунланиши керак», — дея қўшимча қилди у.

Инновацион ривожланиш вазири Иброҳим Абдураҳмонов Халқаро моллекуляр аллергология маркази иштирокида ва бир гуруҳ Вена университети билан ҳамкорликда вакциналар яратиш бўйича яна бир лойиҳа устида иш олиб борилаётганини маълум қилди.

«Қорамол коронавирусга қарши вакциналар билан вакцинация қилинса, унинг сутида мана шундай иммуноглобулин А пайдо бўлади. Бу сутни пастеризация қилиб пиширмасдан туриб ичилса, организмда сутдаги иммуноглобулин А коронавирусга қарши курашади», — деди у.