Чимкентдаги сайёҳлик оқими тобора ўсиб бормоқда, бу унинг қадимги Туркистон шаҳрига яқинлиги билан боғлиқ бўлиб, у Қозоғистон кенгликлари бўйлаб чўзилган Буюк ипак йўли тарихида муҳим роль ўйнайди. Тарихий жихатдан туркий дунёнинг маънавий ва маданий маркази сифатида тан олинган Туркистон XIV асрда Темурийлар империясининг муҳим маъмурий ва маданий марказига айланганда машҳур бўлган. Сайёҳлик агентлиги Чимкент ва Туркистоннинг ҳаяжонли дунёсига кириб, ташриф буюришга арзийдиган муҳим жойларни кўриб чиқишни таклиф қилади.
Чимкент
Чимкент бугунги кунда Қозоғистоннинг жадал ривожланаётган мегаполисларидан биридир. Бу майдони бўйича катта шаҳар ва аҳолиси сони бўйича учинчи ўринда туради. Тахминан 2000 йиллик тарихга эга бўлган даштдаги шаҳар Буюк ипак йўлида ҳали ҳам боғловчи роль ўйнайди.
Чимкентнинг қадимий қалъаси
Чимкент бўйлаб саёҳатни шаҳарнинг марказий қисмида жойлашган қадимий қалъадан бошлаш керак. Бу жой Чимкент харитасида кўп йиллар давомида сирли нуқта бўлиб келган. Маҳаллий аҳолидан бозор тепасида жойлашган тепалик ҳақида сўрасангиз, эҳтимол, сизга фақат елка қисишади. Дарҳақиқат, айнан шу ерда, турли хил товарлар, асосан, қурилиш материаллари савдоси гуллаб-яшнаётган «Эски шаҳар» атрофида қадимги тупроқ тепалиги кўтарилиб, гўё асрлар давомида ўз сирини олиб юргандек.
Ушбу туманга «Эски шаҳар» номи тасодифан берилмаган. Чимкент ҳикояси шу ерда бошланади. Бу жой Қозоғистонда қизиқарли воқеа бўлиб, у ерда шаҳарнинг тарихий ядроси — қалъаси бўлган қадимий шахарча — замонавий ривожланиш марказида сақланиб қолган.
Ушбу тарихий-маданий мажмуанинг расмий номи «Шим қалъа». Бироқ кўпчилик уни «қалъа» деб таржима қилинадиган «Камал» деб атайди.
«Шим қалъа» тарихий-маданий мажмуаси уни Қозоғистон ва дунёнинг барча минтақаларидан келган меҳмонлар учун диққатга сазовор жойга айлантириш учун мўлжалланган.
Дендропарк
Шунингдек, ташриф буюриш керак бўлган яна бир жой маҳаллий дендропаркдир. Чимкент дендропарки Марказий Осиёда алоҳида ҳисобланади.
Тоза ҳаводан нафас олиш ва тинчликдан баҳраманд бўлиш мақсадидаги махфийликни севувчилар учун ажойиб дам олиш маскани. Паркнинг майдони 117 га ни ташкил этади ва унинг ҳудудида 105 мингга яқин дарахт ўсади. Жорий қиш ва баҳор ойларининг ўзида 9000 га яқин янги дарахтлар экилиб, боғдаги ўсимликларнинг умумий сони 100 мингдан ошди. Бу ерда сиз Қозоғистон қизил китобига киритилган 10 турдаги дарахтларни, шу жумладан, Кавказ кончиси, Или зирки, Зарафшон арчаси, Недзвеция олмаси, Сиверс олмаси, Сўғдий чағалай, оқ туранг ва тоғ пистасини топишингиз мумкин.
Чимкент ҳайвонот боғи
Ҳайвонот боғи 1980 йилда очилган. Бугунги кунда унинг ҳудуди 30 га ни ташкил этади, унда 296 турдаги 2800 дан ортиқ ҳайвонлар яшайди. Уларга 141 одам ғамҳўрлик қилади.
2013 йилдан бошлаб ҳайвонот боғи аста-секин реконструкция қилинмоқда, шу жумладан, қушхоналар ҳам. Шу вақт ичида «Африка», «Тунги дунё» павильони билан «Тау» экспозицияси, террариум, товуслар, айиқлар, бўрилар, тошбақалар, йиртқич қушлар, сурикатлар, япон макакалари ва гепардлар учун тўсиқлар яратилди. 2021 йилда сув қушлари учун катта кўл ҳам тикланди.
Ҳайвонот боғининг янги очилган «Африка» майдони алоҳида эътиборни тортади. Бу ҳар хил турдаги ҳайвонлар эркин ҳаракатланиши ва бир-бири билан ўзаро алоқа қилиши мумкин булган улкан тўсиқдир. Ушбу зонада яратилган шароитлар уларнинг табиий яшаш жойларига имкон қадар яқин қилинган.
Арбат
Шаҳар марказида жойлашган Арбат узунлиги 430 м ва кенглиги 35 м га чўзилган. Бу ажойиб макон еттита фаввора ва очиқ ҳавода дам олишни рағбатлантириш учун мўлжалланган велосипед йўли билан жонлантирилган. Айниқса, селфи мухлислари учун ҳаётнинг ёрқин дақиқларини суратга олиш мумкин бўлган зона яратилган.
Арбатнинг юрагиида сизни Қозоғистон атласини акс эттирувчи ва 12 та меъморий шакллар билан безатилган ажойиб гранит харита кутмоқда, бу жойга жозиба ва қизиқиш бағишлайди.
Юқорида санаб ўтилган жойлардан ташқари, Чимкентда Абай боғи, Чимкент тарихий-ўлкашунослик музейи, Мустақиллик боғи, «Кен баба» этнографик боғи, «Қазина» этнотарихий мажмуаси ва «Қўшқар-ота» дарёси соҳилига ташриф буюриш тавсия этилади.
Ҳозирги вақтда Чимкент Қозоғистоннинг турли минтақалари билан 29 та тўғридан-тўғри рейсларни, шу жумладан, 7 та мунтазам ва 23 та чартер халқаро рейсларни таъминлайди.
Туркистон — Қозоғистоннинг маънавий маркази
Буюк ипак йўлининг марвариди бўлган Туркистон нафақат Қозоғистоннинг, балки бутун Марказий Осиёнинг энг қадимий шаҳарларидан биридир. Буюк ипак йўлида жойлашган шаҳар улуғвор ўтмиш, динамик бугун ва истиқболли келажакни акс эттиради.
Туркистон 490 йилда ташкил топган ва XII асрда гуллаб-яшнаган. Кучли қалъа деворлари билан ўралган ҳолда, у Ўрта Осиёнинг турли ҳукмдорлари, шу жумладан, Хоразшоҳлар, мўғуллар, Темурийлар ва Шайбонийлар сулолалари учун маъмурий марказ бўлиб хизмат қилган. XVI асрдан XVIII асргача у Қозоғистон хонлигининг пойтахтига, кўчманчи ва ўрнашган маданиятлар, шунингдек, савдо йўллари кесишган жойга айланган. Хонларнинг тахтга ўтириши маросимлари айнан шу ерда, бошқа давлатлар вакиллари иштирокида ўтказилган.
Туркистон тарихидаги асосий шахслардан бири сўфийлик воизи ва шоир, дарвеш — Хўжа Аҳмад Яссавий эди, у ушбу шаҳарда яшаган. Унинг камтарона қабри зиёратгоҳга айланган ва унга уч марта ташриф буюриш Маккадаги ҳажга тенглаштирил. Амир Темурнинг буйруғи билан 233 йилдан кейин Туркистонни асосий мусулмон зиёратгоҳларидан бирига айлантирган улуғвор мақбара барпо этилган.
Туркистонга келганида кўпчилик ташриф буюрадиган биринчи жой — Хўжа Аҳмад Яссавийнинг улуғвор мақбараси. 30 хил хона ва заллардан ташкил топган мажмуа ташқи диаметри 40 м дан ортиқ, атрофи 130 м ва минораларнинг баландлиги 12 м бўлган асосий гумбазни ўз ичига олади. Декорнинг ажойиб нафислиги, шифтларнинг нақшли қирралари ва рангли мозаикалари ноёб атмосферани яратади.
Мақбара асл шаклида ва давлат ҳимояси остида тикланган. Энди барча Туркистондаги ўрта асрлар Шарқининг ушбу марвариди улуғворлигидан баҳраманд бўлиши мумкин.
Мақбара билан бир қаторда, мажмуа атрофида бир нечта музейлар жойлашган: Кольтобе, Хума масжиди, шунингдек, ер остида қурилган масжидлар — Аулие Кумшик-ота ва Ҳилвет, Шилдехан маросим мажмуаси, шарқий ҳаммом, ўрта аср қалъаси ва шаҳристон, шунингдек, қалъа парчалари ва Алхўжа ота ва Гавҳар она мақбаралари харобалари, Рабиги Султон Бегим, Есим хон, Абилай хон, Жолбарис, Қосим хон, Жонибек ботир, Қозибек бия мақбаралари ва бошқалар.
«Азрет-Султон» музей-қўриқхонаси тарих ва маданиятни севувчилар учун ҳақиқий хазинани тақдим этади. 100 дан ортиқ тарих ва археология ёдгорликлари, шунингдек, 25 мингга яқин экспонатлар, шу жумладан, ёзма, меъморий ва нумизматик буюмлар мавжуд. «Азрет-Султон» музейларнинг қадимий шаҳри ва барча туркийзабон халқларнинг маънавий марказига айланди.
Шаҳарда замонавий кўргазмаларга эга кўплаб музейлар ва марказлар мавжуд. Улар орасида «Ули Дала Ели» кўргазма маркази, Хўжа Аҳмад Яссавий музейи ва Altyn Samuryk алоҳида ажралиб туради.
Туркистондаги машҳур меъморий мажмуалардан бири — «Карвонсарой». Ушбу мажмуа ташриф буюрувчиларни Буюк ипак йўли даврига олиб боради, ўша даврнинг савдогарлар ва ҳунармандлар кўчасини ўзида мужассам этади.
«Карвонсарой» таркибига қуйидагилар киради:
- «Учар театр»;
- от шоулари учун амфитеатр;
- кўплаб савдо қаторлари ва дўконлар, меҳмонхоналар, ресторанлар;
- дам олиш учун Spa ва фитнес маркази.
Кинотеатр ва оилавий кўнгилочар марказ бу жойга ранг-баранглик бағишлайди. Мажмуанинг ўзига хос хусусияти сув канали бўлиб, у «Қайиқ паради» номи остида сувда ажойиб театрлаштирилган шоуни намойиш этади.
Instagram: @visitshymkent
Реклама ҳуқуқлари асосида.
