Фозил Искандарнинг «Байрамни кутиш байрами» деган машҳур ибораси футболга бефарқ бўлмаган барчанинг аҳволини жуда аниқ тасвирлаб бера олади. Қатарда бўлиб ўтадиган ЖЧ-2022 20 ноябрда бошланади, бироқ ахборот майдони аллақачон аста-секин оммавий ахборот воситаларини бўлажак чемпионат ҳақидаги янгиликлар цунамиси билан таъминлаб бормоқда.

«Газета.uz» ва Дмитрий Поваров ўқувчиларга ва футбол ихлосмандларига ЖЧ-2022 иштирокчилари гуруҳлари билан таништирган ҳолда футбол ойлигига тайёргарлик кўришга ёрдам беради. Келинг, тартиб билан бошлаймиз — бугун А гуруҳи билан танишамиз.

Қатар

Мезбон жамоа жаҳон чемпионатида дебют қилади ва бу «қандай қилиб Жаҳон чемпионатига қандай йўл олиш мумкин» деган абадий мавзуда ўзбекистонлик мухлисларнинг барча орзу-ниятлари тимсоли бўлиб хизмат қилиши мумкин. Мамлакат футболни ривожлантириш бўйича аниқ стратегияни қабул қилди ва якунига кўра Қатар 2019 йилги Осиё Кубогида ғалаба қозонди. Ўзбекистон миллий терма жамоаси ўтган йилларда осон ва табиий равишда ютиб келган жамоадан асар ҳам қолмади.

Қатар терма жамоасида сўнгги пайтларнинг асосий хариди, албатта, мураббий Феликс Санчес Бас. «Барселона»нинг турли ёшлардаги жамоаларида мураббийлик асосларини ўзлаштирган испаниялик мутахассис 2006 йилда Қатарда ишлай бошлаган ва маҳаллий Соҳра Доҳа чўлидаги кўплаб ўз уйларида етиштирилган футболчиларни қумдек элакдан ўтказишга муваффақ бўлган.

Фото: QFA_EN / Twitter

Терма жамоа футболчилари мураббийнинг доимий назорати остида бўлишади — Қатар терма жамоаси маҳаллий Qatar Stars League футболчилари билан тўлиқ таъминланган. Маҳаллий мухлисларни ҳаяжонга солаётган ушбу рўйхатдаги асосий номлар бу — ҳужумчилар Алмоез Али ва Акрам Афифдир. Майдон ва кийиниш хонасида футболчиларни 31 ёшли «амаки» Ҳасан Ал-Хайдос кузатиши керак, у терма жамоа сафида 160 та ўйин ўтказиб, рекорд ўрнатган.

Қатарнинг гуруҳдан чиқиши ҳақидаги далилларни жамоавий иш ва таркибдаги тартиб-интизомдан ташқари, жаҳон чемпионати мезбон жамоаларига омаднинг кулиб боқиши сабаб бўлиши мумкин. Эквадор билан бўладиган очилиш ўйини Бас шогирдлари учун турнирдаги энг муҳими бўлиши керак. Жамоа Эквадорнинг қитъадаги қўшнилари — Аргентина, Колумбия ва Парагвай билан жуда муносиб синов учрашувлари ўтказгани бежиз эмас.

Нидерландия

«Тўқ сариқлар» жамоаси жаҳон чемпионатларида 11-марта иштирок этади. Нидерландия ЖЧ финалларида мағлуб бўлишлар сони бўйича етакчи бўлиб қолмоқда — 1974, 1978 ва 2010 йилларда улар кумуш билан «қониқишган» ва 2014 йилги Жаҳон чемпионатида бронза медалини қўлга киритишган. Нидерландия 2018 йилда Россияда бўлиб ўтадиган жаҳон чемпионатига йўлланма ололмади. Луи ван Гал шогирдлари Қатарда бунинг бутунлай тушунмовчилик бўлганини исботлашади.

Эҳтимол, ҳеч қачон «тўқ сариқлар» дарвозасига гол уриш вазифаси ҳозиргидек даражада қийин бўлмагандир: Голландия Евро-2020'дан буён мағлуб бўлмаган. Тажрибали, юқори малакали ҳимоячи, унинг устунлари Виржил ван Дейк ва Дэйли Блинд бу мавсумда ўз клубларида унчалик зўр ўйин кўрсатишмаган, аммо улар маҳоратли тарзда биринчи узатишни амалга оширишда давом этишмоқда. Тўқ сариқлар»нинг янги юлдузи Юрриен Тимбер ушбу «компанияга» қўшилди.

Кўкрагида шер мозаикаси бўлган футболкалардаги йигитларнинг яна бир асосий қуроли — бу Европадаги саралаш турнирининг етакчи тўпурари ҳужумчи Мемфис Депай, Дензел Думфрис ва Тайрелл Маласиа каби экстремал ярим ҳимоячиларининг ҳужум механизмидир. Улар самарадорликни деярли 100 фоизга етказишди. Депайнинг голлар уришига «Барселона» ҳужумчисининг сентябрь ойида олган жароҳати ҳалақит қилиши мумкин.


Фото: OnsOranje / Twitter

Нидерландия терма жамоасининг гуруҳдан чиқиши фақат биринчи оралиқ натижа сифатида қабул қилинади. Ягона қийинчилик шундаки, «тўқ сариқлар» биринчи ўйинда плей-офф учун бошқа асосий номзод Сенегал билан ўйнайди. Шунинг учун кучни дарҳол ишга солиш керак.

Сенегал

FIFA рейтингидаги энг кучли Африка терма жамоаси учун 2022 йилги жаҳон чемпионати ўз тарихидаги учинчиси бўлади. 2002 йилдаги Сенегалнинг дебюти ҳақида кўплаб мақтовли мақолалар ва қўшиқлар мавжуд — ўшанда француз мутахассиси Брюно Метсю жамоаси дарҳол турнирнинг чорак финалига чиқишга муваффақ бўлди ва мамлакатда ақл бовар қилмайдиган «бум»ни қўзғатди. Лекин мураккаб Африка футбол фольклорида айтилганидек, биринчи «бум» бўлса, кейин «бум-бум» бўлмайди. Россияда бўлиб ўтган 2018 йилги Жаҳон чемпионатида сенегаллик собиқ ярим ҳимоячи Алиу Сиссе бироз шошқалоқлик билан ва жиддий пойдеворга эга бўлмаган жамоани олиб келди — натижада жамоа ҳатто гуруҳдан ҳам чиқа олмади.

Сиссенинг «Сенегал-2022» лойиҳаси етук, барқарор, жисмонан кучли, мувозанатли жамоадир. Сенегаллик ҳужумкор ярим ҳимоячи ва энг яхши тўпурар Садио Мане аллақачон «Ливерпул» афсонасига айланган ва энди «Бавария»даги спорт пантеонига совринлар қўшмоқчи. Жаҳон даражасидаги шахсга айланиш учун Мане 2022 йилги жаҳон чемпионати каби йирик турнирда порлаши муҳим.

Фото: FSFofficielle / Twitter

Терма жамоа ва Лондоннинг «Челси» клубининг асосий посбони Эдуард Менди сўнгги пайтларда ҳар доим ҳам инглиз клубининг асосий таркибида ўйнай олмаяпти — Қатардаги ишончли ўйин унга ўзига бўлган ишончни қайтариш учун яхши туртки бўлади. Унинг жамоадоши Калиду Кулибали, аксинча, Лондон жамоасининг ҳимоя редутларидаги ўрнини мустаҳкамлаб олди.

Жамоанинг заиф томонларини таркибнинг паст ўзгарувчанлиги деб ҳисоблаш мумкин — деярли барча ўйинчилар синфи бўйича сенегаллик «таянч» ўйинчиларидан анча паст. Қолаверса, Сиссе жамоаси барча африкалик жамоаларнинг асосий дардидан халос бўла олгани даргумон, уларнинг футболчилари кўпинча кайфиятдаги ўйинчилар сифатида танилган.

Эквадор

Эквадорнинг тўртинчи Жаҳон чемпионатига (илгари 2002, 2006 ва 2010 йилларда иштирок этган) қийин саралаш гуруҳидан (Бразилия, Аргентина, Колумбия, Чили билан) чиқиши аллақачон ҳаммани ҳайратда қолдирди ва бундан ташқари, бироз жанжалларга сабаб бўлди. Эквадорликлар саралашда ортда қолдирган Чили термаси эквадорлик ҳимоячи Байрон Кастилёнинг паспорт маълумотлари билан боғлиқ найранглари туфайли рақибларини Қатар сафаридан четлаштиришни талаб қилишди. Натижада FIFA бу даъвони рад этишга қарор қилиб, жаҳон чемпионати йўлланмасини Эквадорда қолдирди.

Терма жамоа бош мураббийи аргентиналик Густаво Альфаро футболчиларга муҳим жамоавий хусусиятларни сингдиришга муваффақ бўлди: Эквадор умуман оддий жамоа эмас ва керак бўлса, ўйинни назорат қила олади, босимни йўқотади ва тўпни тезда қайтара олади.

Фото: FEFecuador / Twitter

Эквадорликлар ҳам Первис Эступинян, Перо Инкапи ва айниқса, Моисес Кайседодан иборат яхши ёш авлодга эга. Ҳужумнинг олдида — Эквадор жамоасининг саралашдаги кутилмаган муваффақиятининг яратувчиларидан бирига айланган Микаэл Эстрада. Нидерландия ва Сенегал фонида ҳам бу жамоа жуда чиройли кўриниши аниқ.

Бироқ, «кўриниш» «ғалаба қозониш» дегани эмас. Гуруҳдаги энг ёқимсиз тақвим Эквадорда — мезбонлар билан ҳаяжонли стартдан сўнг, Нидерландия билан ўйнашга тўғри келади, бу эса иккинчи босқичда плей-оффга чиқиш масаласини ёпиб қўйиши мумкин. Бу ерда ҳаттоки 32 ёшли «Фенербахче» ҳужумчиси Эннер Валенсиянинг яхши формада эканлиги ҳам ёрдам бера олмайди. Альфаро жамоаси учун ҳаммаси Сенегал билан бўладиган учинчи ўйиндагина ҳал бўлиши мумкин.

«Б» гуруҳи билан танишув — 3 ноябрь, пайшанба куни «Газета.uz»да.