IMEI кодларидан (UzIMEI) фойдаланган ҳолда мобил қурилмаларни мажбурий рўйхатга олиш тизимини юритувчи Information Technology Center (ITC) тўлиқ хусусийлаштирилади. Бу президентнинг 19 апрелдаги иқтисодиётда давлат иштирокини қисқартириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисидаги қарорида назарда тутилган.
ITC давлат акциялари ёки улушлари очиқ кимошди савдосига қўйилиши керак бўлган 247 компания рўйхатига киритилган.
Ўзбекистонда 2019 йил апрель ойидан бошлаб мобил қурилмаларни IMEI томонидан мажбурий рўйхатдан ўтказиш тизими ишламоқда. Уни амалга ошириш учун Американинг Delta Telecom International компанияси Ўзбекистонда Information Technology Center қўшма корхонасини ташкил этган. Delta Telecom International компаниясининг корхонадаги улуши 51 фоизни ташкил этади, Рақамли технологиялар вазирлиги ҳузуридаги Республика телекоммуникация тармоқларини бошқариш маркази (РТТБМ) вакили бўлган Ўзбекистон томони 49 фоиз улушга эга. РТТБМ, шунингдек, тизимнинг оператори ва эгаси ҳисобланади, дея таъкидлади Рақамли технологиялар вазирлиги.
Рақамли технологиялар вазирлиги матбуот хизматининг «Газета.uz»га аниқлик киритишича, республика маркази қўшма корхонадаги улуши сотилганига қарамай, тизим оператори бўлиб қолаверади.
Компания турли хил бизнес жараёнларини автоматлаштириш, турли мақсадлар учун маълумотлар базаларини яратиш ва юритиш, турли ахборот тизимлари, маълумотлар базалари, сервер ва бошқа тармоқ ускуналарини сақлаш бўйича аутсорсинг хизматларини кўрсатишга қаратилган дастурий таъминот ва иловаларни ишлаб чиқади.
UzIMEI ҳақида
2019 йил 1 декабрдан бошлаб UzIMEI тизими пулли бўлди. Тизим жорий этилиши биланоқ жамоатчилик норозилигига дуч келган. 2020 йил февраль ойида жамоавий петиция порталида IMEI рўйхатдан ўтказиш тўловини бекор қилиш тўғрисида петиция пайдо бўлганди.
Қонунчилик палатаси қўмитаси мазкур масалани ўрганиб чиққан ва Вазирлар Маҳкамасининг (847-сон ва 778-сон) қарорлари билан тасдиқланган қоидалар асосида IMEI кодларини рўйхатдан ўтказиш амалиётини давом эттиришни «мақсадли ва асосли» деб топган. Қонунчилик палатаси ҳукуматга ҳисоботда қайд этилган таклиф ва камчиликларни инобатга олиб, тизимни такомиллаштириш бўйича ишларни давом эттиришни тавсия қилган.
2021 йил январь ойида РТТБМ вакили IMEI кодларини пулли рўйхатдан ўтказиш тизими жорий этилгандан бери (2019 йил 1 декабрдан) даромадлар 240 миллиард сўмни ташкил қилгани ҳақида маълумот берган. Шундан сўнг тушумлар миқдори ҳақида хабар берилмади. «Газета.uz» Рақамли технолгиялар вазирлиги матбуот хизматига бу бўйича сўров юборди.
Ҳукумат томонидан 2019 йил сентябрь ойида тасдиқланган Мобил қурилмаларни рўйхатга олиш тўғрисидаги низомга кўра, IMEI кодларини рўйхатдан ўтказиш учун йиғилган маблағлар қуйидагиларга йўналтирилади:
- тизим оператори ўз фаолиятини юритиш харажатлари ва мажбуриятлари учун;
- Рақамли технологиялар вазирлигининг қарор, буйруқ ва фармойишларига асосан давлат органларида амалга оширилаётган ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш лойиҳаларини мақсадли молиялаштириш учун (ушбу харажатларга тизим операторининг инвестиция фаолиятидан олинган даромадлари ҳам жалб қилиниши мумкин);
- Рақамли технологияларни ривожлантириш жамғармасига — Вазирлар Маҳкамасининг қарорларига мувофиқ давлат органларида амалга оширилаётган ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш лойиҳаларини мақсадли молиялаштириш учун;
- республика телекоммуникация инфратузилмасини, шу жумладан, қишлоқ ва чекка аҳоли пунктлари, туристик ва рекреацион ҳудудларда ривожлантириш лойиҳалари учун.
Оператор сумманинг қайси қисмини олиши ва қанча фоизи бошқа мақсадларга йўналтирилгани регламентда кўрсатилмаган.
