15 мартдан бошлаб Тожикистон-Ўзбекистон давлат чегарасидаги назорат-ўтказиш пунктлари фаолияти одатдаги иш режимига ўтказилмоқда. Тожикистон ҳукумати МДҲ давлатлари, шу жумладан Ўзбекистон томонидан берилган коронавирусга қарши эмланганлик тўғрисидаги сертификатларни расман тан олишни бошлади.
Европа ҳудудида ишсизлик даражаси рекорд даражада пасайгани, АҚШ ташқи қарзининг 30 трлн доллардан ошгани, Борис Жонсон рус аскарининг Украина ҳудудига қадам босиши биланоқ санкциялар жорий қилишини маълум қилгани, Тожикистоннинг Афғонистонга гуманитар ёрдам жўнатиши, «Толибон» ҳукуматида илк бор аёллар бошқарув лавозимига тайинлангани ва бошқа янгиликлар — «Газета.uz» нинг жаҳон янгиликлари дайжестида.
Тожикистон 2021 йилда 2,5 млрд кВт/соат электр энергияси экспорт қилган. Шундан 1 млрд кВт/соат ресурсларни Афғонистон 55 млн долларга сотиб олган. Ўзбекистон ҳам худди шу миқдордаги электр энергияси импорти учун 23 млн доллар маблағ сарфлаган.
Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавровнинг россиялик дипломатларни Киевдан эвакуация қилиши мумкинлигини айтгани, АҚШнинг Украинага ҳарбий ёрдамни кенгайтириши, Қасим-Жомарт Тоқаевнинг Қозоғистондаги Нурсултон Назарбоев бошчилигидаги ҳукмрон «Нур Отан» партияси раислигига сайлангани, Қирғизистон ва Тожикистон чегарасида юз берган тўқнашувда 2 киши ҳалок бўлгани ва бошқа янгиликлар — «Газета.uz» нинг жаҳон янгиликлари дайжестида.
27 январь куни кечқурун Тожикистон ва Қирғизистон чегарасида оғир ўқотар қуроллар қўлланган ҳолда қуролли тўқнашув содир бўлди. Тўқнашувлар бир неча соат давом этди, сўнгра шу тунда ҳам томонлар ўт очишни тўхтатиш тўғрисида келишиб олдилар. Қирғизистон томонидан 11 ҳарбий яраланган. Тожикистон томонида қурбонлар бор — маҳаллий аҳоли ва тез ёрдам ҳайдовчиси. Яна тўрт нафар тинч аҳоли ва олти нафар ҳарбий жароҳатланган.
25 январь куни Марказий Осиё энергетика тизимида улкан авария юз берди. У Ўзбекистонда электр станциялари, газ конлари, аэропортлар, вокзаллар, ёқилғи қуйиш шохобчалари ва бошқа инфратузилмалар фаолиятининг тўхташига олиб келди. Сиёсатшунос, электр энергетикаси бўйича эксперт Пётр Своик «Газета.uz» га берган интервьюсида ушбу коллапснинг юз бериши сабаблари, минтақа энергия ҳалқаси қандай тузилишга эгалиги, АЭС қурилиши вазиятни ўзгартириши мумкин-мумкинмаслиги ва ушбу инқироз яна такрорланиши эҳтимоллари ҳақида сўзлади.
Пентагон расмий вакили Жон Кирбининг таъкидлашича, Ўзбекистон ва Тожикистондаги Афғонистоннинг ҳарбий самолётларини жойлаштириш масаласи ҳамон кўриб чиқилмоқда. Бироқ, у «самолёт ва вертолётлар „Толибон“ фойдаланиши учун Афғонистонга қайтарилмаслигига» ишонч билдирмоқда.
«Толибон» Ўзбекистон ва Тожикистон расмийларини ушбу давлатларга олиб кетилган афғон самолётлари ва вертолётларини қайтаришга чақирди. Афғонистон муваққат ҳукумати мудофаа вазири в. б. Муҳаммад Ёқубнинг айтишича, агар давлатлар буни қилмаса, «уларни бунинг оқибатлари кутмоқда».
Ўзбекистон ва Тожикистон президентлари телефон орқали мулоқотда Қозоғистондаги вазиятни муҳокама қилишди ҳамда томонларни вазминликка ва вужудга келган масалаларни тинч йўл билан ҳал қилишга чақиришди.
Тожикистоннинг Хоруғ шаҳрида орган ходимлари ҳибсга олиш пайтида фуқарони отиб ўлдирганлиги сабабли митинг уюштирилди. Митингда ўт очилиб, намойишчилардан 6 киши яраланган, «Азия-Плюс» манбасига кўра, бир киши ҳалок бўлган.
Тожикистон Миллий гвардияси қўмондони генерал-лейтенант Бобожон Жамолзода бошчилигидаги делегация илк бора Ўзбекистонга ташриф буюрди. Унинг доирасида 2022 йилга мўлжалланган икки томонлама амалий ҳамкорлик режаси имзоланди.
Қирғизистон Энергетика ва саноат вазири ўринбосари Таалайбек Ибраев Тоқтогул сув омборининг сув сатҳи «ўлик чегара» даражасигача тушиши эҳтимоли катталиги туфайли Марказий Осиё давлатларини кутилаётган сув танқислигидан огоҳлантирди. Унинг фикрича, «вазиятни ўнглаш учун Қирғизистон электр энергетика тизимига қўшни давлатлардан ёрдам олиш зарур».
Толиблар 150 га яқин жангчиларини тожик-афғон чегарасини қўриқлаш учун тайёргарликдан ўтказди. Таъкидланишича, улар Тахор аҳолисининг хавфсизлигини ҳам таъминлашади. «Биз ҳаракат аъзоларидан ва собиқ ҳукумат армияси ҳарбийларидан ташкил топган мунтазам армия тузмоқдамиз ва бошқа давлатнинг бостириб киришига йўл қўймаймиз», — деди «Толибон» бўлинмаларининг Мозори Шариф шаҳридаги қўмондони Мавлави Атаулла Омарий.
«Толибон» биринчи марта Тожикистонга таҳдид қилди. Аввалроқ, Тожикистон ҳукумати қаршилик кўрсатилаётган сўнгги ҳудуд — Панжшер вилояти толиблар томонидан бостирилаётганини қоралаган эди. Улар, шунингдек, «бу мамлакатда зулм ва таъқиблар натижасида тузилган бошқа Афғонистон ҳукуматини» тан олмасликларини билдиришди. Икки давлат чегарасидаги вазият оғирлашмоқда.
YouTube’нинг сайлов натижаларига шубҳа туғдирадиган контентни жойлаштиришни тақиқлагани, Афғонистон муваққат ҳукуматининг қирол Зоҳир Шоҳ давридаги конституцияга амал қилиши, Японияда фавқулодда ҳолат режимининг бекор қилинаётгани ва бошқа янгиликлар — «Газета.uz»нинг жаҳон янгиликлари дайжестида.
Шавкат Мирзиёевнинг таъкидлашича, бир ярим йил давомида Тожикистон президенти билан қийин музокаралардан сўнг, ўзбек-тожик чегарасидаги миналар тозаланган.
Тожикистон ТИВнинг AҚШ элчисига норозилик нотасини топширгани, Қозоғистоннинг Олмаотада Aфғонистонга гуманитар ёрдам кўрсатадиган марказни яратишни таклиф қилгани, Янги Зеландия туб аҳолисининг мамлакат номини ўзгартириш ташаббуси ва бошқа янгиликлар — «Газета.uz»нинг жаҳон янгиликлари дайжестида.
Ўзбекистон ва Тожикистон президентлари Душанбеда бўлиб ўтадиган ШҲТ саммити доирасида икки томонлама ва минтақа кун тартибидаги масалалар бўйича алоҳида учрашув ўтказишга келишиб олдилар.
Тожикистон-Ўзбекистон инвестиция компаниясини ташкил этиш тўғрисидаги Битим тасдиқланди. Инвестицион компаниянинг мақсади Тожикистон ҳудудидаги қўшма лойиҳаларни молиялаштириш ҳисобланади. Компаниянинг бошланғич устав капитали 12 млн доллар бўлади ва босқичма-босқич 50 млнгача етказилади.
Европа Иттифоқи мамлакатлари Афғонистон қўшниларига қочқинларни қабул қилиш эвазига 600 млн евро тўлаб беришни режалаштираяпти, деб хабар берди Financial Times. Нашр маълумотларига кўра, молиявий кўмакни Ўзбекистон, Тожикистон, Покистон ва хатто Эрон ҳам олиши мумкин. Бу Афғонистондан Европага йўл олиши мумкин бўлган қочоқлар оқимининг олдини олишга ёрдам бериши кутилмоқда.
Қўшимча имкониятларга эга булиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг