Қашқадарёда аёл ва у билан ишқий муносабатда бўлган эркакнинг сочини олиб, қамчилаб «самосуд» қилган ота ва унинг 3 ўғлига суд ҳукми ўқилди. Вилоят судлари ахборот хизматига кўра, уларнинг икки нафарига 3 йил муддатга озодликни чеклаш жазоси тайинланди. Бир нафари 3 йилга, яна бири 2 йилга қамалди.
Президент Администрацияси шўъба мудири Саида Мирзиёева Халқаро хотин-қизлар куни муносабати билан аёлларни табриклади. У хотин-қизлар зўравонлик, зарарли стереотиплар ва камситувчи муомала объекти бўлмаслигини таъкидлади. «Улар табиий равишда жамиятнинг тенг ҳуқуқли аъзоси бўлсин, дейман» — деди у.
Тошкентда бедарак йўқолган 12 ёшли қиз мурдаси жинсий зўрлаш белгилари билан топилгани одамларни жунбишга келтирди. Жамоатчилик бундай жиноятлар учун жазо кучайтирилиши лозим, деган фикрда. Айни вақтда, фаоллар «боланинг хавфсизлигини ота-онанинг бўйнига юклашни масъулиятсизлик» деб баҳоламоқда.
Сенатор Гулнора Маруфова Ўзбекистонда хотин-қизларга нисбатан жинсий зўравонлик ҳолатлари камайгани, аммо руҳий ва иқтисодий зўравонлик ортганини маълум қилди. «Бунда, албатта, қонун бўйича ишлар олиб бориляпти, жамиятимиз ҳам бефарқ бўлмай, нафрат билан муносабат билдиряпти», — деди у.
Сенат раиси Танзила Нарбаева тўртта вазирлик, Хотин-қизлар қўмитаси ва Маҳалла агентлигига аёллар масаласи бўйича қатъий талаблар қўйди. У масъул раҳбарлардан зўравонлик қурбони бўлганлар, муҳожир аёллар ва жазони ўтаб қайтган аёлларга кўмак бериш бўйича алоҳида дастурлар ишлаб чиқишни сўради.
«Оила ва хотин-қизлар» илмий-тадқиқот институти ярим йил давомида Ўзбекистоннинг 5 та ҳудудида социологик тадқиқот ўтказди. Унда зўравонликка учраган 18−34 ёш оралиғидаги 420 нафар респондент қатнашди. Аёлларнинг 39,4 фоизи эрга гап қайтаришни зўравонлик ҳолатига сабаб қилиб кўрсатган.
Бир йил аввал пойтахт aвтобусларида тегажоқликка қарши кампания бошланганди, бугун эса ундан фақат чипталардаги тарғибот қолган, холос. Ташкилотчилар лойиҳа давом этиши лозимлигини, «Тошшаҳартрансхизмат» эса таклифларга очиқлигини айтмоқда. Фақат «бунинг молиявий тарафи ҳам инобатга олиниши керак».
Ўзбекистонда 2019 йилда зўравонликдан жабрланган хотин-қизлар учун «ҳимоя ордери» институти жорий этилди. Экспертлар унинг афзалликларини эътироф этса-да, амалда у ҳақиқий ҳимоячига айланолмаганини таъкидламоқда. Сабаблари кўп, улардан бири — зўравонга нисбатан жазонинг енгиллигидир, дейди улар.
Сенат раиси зўравонлик ҳолатларига қарши курашиш учун қонунларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш бўйича ҳужжатлар пакети тайёрлангани ва яқинда президентга ахборот берилишини маълум қилди. «Жамоатчилик вакиллари „Ҳамма жим ўтирибди“, деган фикрда бўлмаслиги керак», — дея таъкидлади Танзила Нарбаева.
9 ойда Ўзбекистонда хотин-қизларга тазйиқ ва зўравонлик ҳолатларининг 27 мингдан ортиғи — оилада, 3 мингдан ортиғи — кўчада, 1 мингдан ортиғи — жамоат жойида содир этилди, дея маълум қилди Оила ва хотин-қизлар қўмитаси. Жами 32 мингдан ортиқ хотин-қизларга ҳимоя ордерлари берилди.
Шавкат Мирзиёев аёлларга нисбатан зўравонликка йўл қўйиб бўлмаслигини айтди. «Бу бизнинг миллатга хос бўлмаган чидаб бўлмас иллат», — дея таъкидлади президент.
ЮНИСЕФ Ўзбекистонда аёллар ва болаларга нисбатан зўравонлик ҳолатларидан хавотирда: айрим ҳодисалар, жумладан, гўдаклар билан боғлиқ бўлганлари жамоатчилик кўз олдида ва кузатувчилар иштирокида содир бўлмоқда. Ташкилот ижтимоий ишчилар институтини ташкил этиш кераклигини айтди.
Сурхондарёдаги тўйда келинни урган куёв жазодан қутулиб қолди. Суд келиннинг даъво ва аризаси йўқлиги сабабли маъмурий жазо қўлламади.
Бола омбудсмани Алия Юнусова Самарқанддаги шифохонада аёл ўз боласини калтаклаганини қоралаб, «ота-оналар» нинг фарзандига нисбатан шафқатсиз муомала қилишини — кечириб бўлмас хато деб айтди. Вакил фарзандларини зўравонлик билан «тарбиялайдиган» ота-оналардан болаларни олиб қўйишни таклиф қилди.
Самарқандда дала майдонида она-бола биргаликда бошқа бир аёлни «самосуд» қилгани айтилмоқда. Видеода йигит токқайчи ушлаб олгани, аёл эса жабрланувчининг бош қисмига ураётганини кўриш мумкин. Самарқанд вилоят ИИБ ҳодиса юзасидан жиноят иши қўзғатилганини маълум қилди.
Сенатда хотин-қизлар ва болалар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, вояга етмаганларга нисбатан номақбул ҳаракатларни содир этганлик учун жавобгарликни кучайтириш бўйича ишчи гуруҳ тузилди.
2021 йилда ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга аёллар ва қизларга нисбатан тазйиқ ва зўравонлик ҳолатлари юзасидан 39343 та мурожаат келиб тушган. Уларнинг 34330 таси ёки 87 фоизи оилада содир этилган.
1 июнга қадар шахснинг шаъни ва номусини камситувчи маълумотларни ошкор қилганлик учун жиноий жавобгарликни белгилашга оид қонун лойиҳаси ишлаб чиқилади. Шунингдек, аёлни ўз ҳомиласини сунъий равишда туширишга мажбурлаганлик ҳамда яқин қариндоши бўлган хотин-қизга қасддан тан жароҳати етказганлик учун жавобгарлик кучайтирилади. Ҳимоя ордери муддати эса 1 йилгача узайтирилади.
Тошкентда «Умидани чақиринг» ижтимоий лойиҳасига старт берилди. Бу ибора билан кўча таъқибига учраган ҳар қандай қиз ёки аёл овқатланиш шохобчалари, дўконлар ва бошқа муассасаларга ёрдам сўраб мурожаат қилишлари мумкин. Лойиҳа БМТ тараққиёт дастурининг ташаббуси билан амалга оширилмоқда.
Украинадаги вазият оқибатларини юмшатиш бўйича чора-тадбирлар режасини тайёрлашни буюрган Шавкат Мирзиёев, Украинадан ўзбекистонликлар эвакуация қилиниши давом этаётгани, ўзбек пахтаси болалар меҳнатидан ҳоли бўлганини қайд этган ХМТ, «Давлат фуқаролик хизмати тўғрисида»ги қонунни маъқуллаган депутатлар, қайта ташкил этилган Маҳалла вазирлиги ва бошқалар — «Газета.uz» нинг 2 мартдаги энг муҳим хабарлари дайжестида.
Қўшимча имкониятларга эга булиш учун сайтда рўйхатдан ўтинг