Бразилия
Жаҳон чемпионатининг барча 20 та финал босқичларида қатнашган ягона жамоа, қатнашганда ҳам энг кўп чемпион бўлган — беш карра (1958, 1962, 1970, 1994, 2002 йилларда) жаҳон чемпиони, 1950 ва 1998 йилларда кумуш, 1938 ва 1978 йилларда бронза медалига сазовор бўлган терма жамоа.
Ажойиб ютуқлар рўйхатига қарамай, «селесао» йигирма йилдан бери жаҳон чемпионлигини қўлга кирита олмади. Прогнозларни дид ва ҳис-туйғуларнинг ифодаси эмас, балки бизнес деб билувчилар (William Hill букмекерлари) пентакампионларни Қатардаги ғалаба учун асосий даъвогар сифатида баҳолаган ҳолда скептицизмни йўқ қилади.
Фото: BrasilEdition / Twitter
Бразилиянинг саралаш босқичидаги мағлубиятсиз серияси жамоанинг энг ашаддий душманларини жим бўлишга мажбур қилган кўринади. Бразилияликлар устози Тите 2016 йилнинг июнида жамоани қабул қилиб олганди. Бугун аниқ айтиш мумкинки, у ЖЧ-2022 йўлида синаб кўрган турли хил тактик вариантлари унинг шубҳалари эмас, балки танлов бойлиги сифатида намоён бўлади. Энг қизиқ томони, сўнгги дақиқада композициядан кимни ажратишларининг номаълум эканлигида.
Бразилия автоматик узатмали ҳашаматли автомобилдаги каби режимларни қандай алмаштиришни билади. Бу ерда ҳашамат — бу Пеле давридан бери севимли бўлиб қолган jogo bonito ва мураккаб механика эса бу схемаларнинг ўзгарувчанлигидир. Бу Ришарлиссон иштирокидаги Копакабана пляжларидан келган сеҳрли «4−2−3−1» тактикаси бўлиши мумкин, бу учта ҳужумчи — Винисиус, Неймар, Антонидан ташкил топган «4−4−3» тактикаси орқали ўта ҳужумкор ўзгариш бўлиши ҳам, ёки тактик хотиржамлик учун қўлланма сифатида Тиаго Сильва ва Каземиро иштирокидаги прагматик «3−5−2» усули бўлиши ҳам мумкин. Бундай алмашиш эркинлиги дунёнинг энг яхши дарвозабонларидан бири бўлган Алиссоннинг сўнгги чегарада ишончли ўйин кўрсатиши билан боғланади.
Бразилия Тите даврида қўлга киритган энг муҳим нарса нима бўлди? — жамоани «Неймарга қарамлик»дан халос қилиш. Гўёки яқинда Неймарнинг ўзи ҳам, балки у шедеврлар кўрсатишдан зерикканлиги учундир, қўлидан келадиганини кўрсатишга ҳаракат қилмасди. Бугун Франциянинг «ПСЖ» клуби ҳужумчиси терма жамоа сафида ўзини кўрсатмоқда: керак бўлса, ҳимояга бораман ва ҳамкасбимга пас бераман. Бразилияликларнинг гуруҳдаги рақиблари юқори формага чиқиш ва кучга тўлиш учун айни муддао. Плей-оффга чиққандан кейин нима бўлиши, бошқа нарсалар қатори, бразилияликларнинг финал йўлига диққатини жамлай олиш қобилиятига боғлиқ.
Камерун
«Енгилмас шерлар» Африка мамлакатлари орасида жаҳон чемпионатига йўлланмалар бўйича рекордчи бўлиб, саккизинчи бор жаҳон чемпионатига йўл олишмоқда. Камерунликлар 1990 йилда Италияда бўлиб ўтган жаҳон чемпионатида энг яхши натижага эришган, ўшанда совет мутахассиси Валерий Непомняший бошчилигида чорак финалга қадар етиб боришган ва у ерда Англияга фақат қўшимча вақтларда мағлуб бўлишган.
Бугунги Камерунда, Африка мамлакатларига хос бўлганидек, мураббийлар билан келишмовчиликлар мавжуд. Ҳал қилувчи ўйинлар олдидан март ойида камерунликларнинг устози унинг собиқ юлдуз футболчиси Ригобер Сонг эди. Унинг тайинланишининг ташаббускори эса, агар энг юқори бўлмаса ҳам, жуда юқори куч — Камерун президенти Пол Бийя эди.
Фото: Lionnes Indomptables / Twitter
Бундай иродали қарорнинг узоқ муддатли таъсирини тушуниш қийин. Африка «шер»ларининг асосий афзалликлари аллақачон малум: дарвозабон Онананинг реакцияси, Токо-Экамби ва Онгленинг икки чеккадаги тинимсизлиги, плеймейкер Ангисса ва ҳужумчилар жуфтлиги Абубакар — Шупо-Мотингнинг олдинги қатордаги креативлиги.
Бироқ, улар қанча гол уришмасин, камерунликлар барибир кўпроқ гол ўтказиб юборишади. Бу жамоа бу йил ҳисобига бирорта ҳам ўйинни «ноль»га ўйнашмади, Ўзбекистон ва Комор ороллари спаррингларида голлар ўтказиб юборилди. Улар Швейцария ёки Сербиядан гол ўтказиб юборишмайди дейишга асосимиз йўқ. Камерун гуруҳнинг яққол аутсайдери ҳисобланади. Агар улар кейинги босқичга чиқса, бу сенсация бўлади.
Сербия
Агар Югославия терма жамоасининг ютуқларидан воз кечадиган бўлсак, серблар жаҳон чемпионатига тўртинчи бор боришмоқда ва ҳозирча гуруҳдан ҳеч қачон чиқа олишмаган. Ўйинчилар саралаш турнирларида берилган авансларни жанжал ёки йирик турнирларда ўйнашга тайёр эмасликларини кўрсатиш учун беҳуда сарфлашди.
Фото: fss.rs
Милинкович-Савич, Митрович, Тадич, Влаҳович — булар Драган Стойкович жамоасининг таянчи, скелети ва тамал тошлари. Улар билан Сербия хотиржам ва ишончли ўйнайди, ҳаётдан завқланади ва ҳеч кимдан қўрқмайди.
Митровичнинг ҳал қилувчи паллада ҳайратланарли даражада чиройли гол уриш одати (батафсилроқ маълумот олиш учун португалияликларга юзланинг) гуруҳда тўлиқ намоён бўлиши керак. Аммо сербларнинг барча фазилатлари эрталабки туман каби тарқалиб кетиши мумкин: жарима майдончасига юқоридан узатмалар оширишга бўлган ҳаддан ташқари иштиёқ, гарчи сербларда бу моҳир автоматизм даражасига олиб чиқилган бўлсада, ўша бразилияликлар ёки швейцарияликлар учун ҳал қилиб бўлмас муаммога айланмайди. Бундан ташқари, учта дарвозабоннинг ҳеч бири олимпик хотиржамлиги ва барқарорлиги билан ажралиб турмайди ва болқонликлар саккизта саралаш ўйинида фақат бир мартагина «нолга» ўйнашган.
Серблар ҳеч бўлмаганда битта чиройли ва самарали ўйин билан эсда қолишлари мумкин (ва керак). Худди шу швейцарияликлар билан ЖЧ-2018даги ўйинда содир бўлган воқеа каби (швейцарияликлар танаффусга қадар 0:1 ҳисобида ютқазиб туриб, кейин эса 2:1 ҳисобида ғалаба қозонишган). Кейин сиёсат қизиқарли футбол триллерини четга сурди. Умид қиламизки, бу сафар ҳаммаси аксинча бўлади.
Швейцария
Жамоа ўн иккинчи бор Жаҳон чемпионатига чиқмоқда, улар гуруҳдан етти марта чиқа олишган ва уч марта — 1934, 1938 ва 1954 йилларда чорак финалгача етиб боришган. Сўнгги йилларда швейцарияликлар ўз мамлакатларида ишлаб чиқарилган машҳур соат брендларининг механизми каби: аниқ, схемалар бўйича тасдиқланган, аммо даҳо учқунларисиз ва футболда усиз ҳеч нарсага эришиб бўлмаганидек, ҳеч қандай фортунасиз ўйнашмоқда.
Аммо бу сафарги саралашда фортуна Мурат Яқин жамоаси томонида эди: швейцарияликлар ҳеч қачон ўзларининг асосий рақобатчиларига — италияликларга, ўйин даражаси бўйича пастроқ бўлган бўлишса-да, бирор марта ҳам ютқазишмади. Қолаверса, Швейцариянинг асосий омад улашувчиси, Мёнхенгладбахнинг «Боруссия» клубида тўп сураётган дарвозабон Ян Зоммер дарвоза ичида мўъжизалар яратишда давом этмоқда ва у кучсиз қолганда эса, рақибнинг ўзи Жаҳон чемпионатига эрта йўлланмани йиртиб ташлади («скуадра адзурра»нинг плеймейкери Жоргиньога катта салом).
Қаҳрамон Зоммердан ташқари, швейцарияликлар бугунги кунда Европанинг ўрта синф жамоасини ифодалайди. Бир жуфт марказий ҳимоячилар Элведи-Шер Болгария ва Шимолий Ирландия терма жамоалари учун ўтиб бўлмас тўсиқ бўлиб кўринади. Ярим ҳимоя етакчи бўлмаган футболчилардан қурилган ва АҚШга кўчиб ўтган Жердан Шакири етакчи даражасига кўтарилмаган.
Фото: JustPicturesPlus / Imago
Букмекерлар Швейцариянинг гуруҳдан чиқишига ишонишмоқда. Бошқа томондан, швейцарияликлар сўнгги саралаш ўйинларида битта юлдузли барча жамоа каби ўйнади: битта ўйинчи имконият яратади, қолган тўққиз нафари унга пас ташлайди. Яратиш зиммаси ҳужумчи Эмболога тушди. Албатта, у ажойиб ҳужумчи. Аммо плей-оффда бундай дастур билан ҳеч қандай имконият қолмайди.
H гуруҳи билан танишув — 17 ноябрь, пайшанба куни «Газета.uz»да.
