Инновацион ривожланиш вазирлиги 4−5 ноябрь кунлари кузатилган чанг-қумли туман Ўзбекистонга бошқа давлатлардан келганини тасдиқлаб, уни инсон организми учун хавфсизлигини маълум қилди.
Таъкидланишича, вазирлик ҳузуридаги Илғор технологиялар маркази ва Фанлар академияси Биоорганик кимё институти олимлари томонидан пойтахтда тарқалган чанг бўронидан кейин чўккан чанг таркиби ўрганиб чиқилган.
Чанг таҳлили учун намуналар Олмазор тумани «Беруний» метро бекати ва Мирзо Улуғбек туманининг «Академ шаҳарчаси» худудларидан олинган.
Чанг таркиби SmartSEM дастурий таъминот ёрдамида 100 мкм дан 1 мкмгача бўлган турли масштабларда олинди.
Намуналар SEM — EVO MA 10 (Zeiss, Германия), Panalytical Empyrean рентген дифрактометри, Agilent 7890B газ хроматографи каби қурилмаларда таҳлил қилинган. Ускуналар иши Data Collector дастури ёрдамида назорат қилиб турилгани айтилмоқда.
«Натижалар шуни кўрсатадики, чанг ҳажми 5 микронгача бўлиб, бу катталикдаги чанг зарралари анча зарарсиздир», — дейилади хабарда.
Таъкидланишича, 5 ноябрдаги чанг намуналари 42 турдаги пестицидларга газ хроматографияси ёрдамида таҳлил қилинганда намуналарда пестицидлар мавжуд эмаслиги аниқланган.
«Таҳлил маълумотлари чанг таркибида туз ҳам меъёрда эканлигини кўрсатди. Чанг намуналарида рН ўлчови чанг эриганида ишқорий хусусиятларини кўрсатди», — дея қайд этди вазирлик.
Намуналар таҳлили улар табиатига кўра стандарт чанг эканлигини кўрсатгани маълум қилинди.
«Чанг таркибида оғир металлар, тузлар, инсон саломатлиги учун хавфли пестицидлар мавжуд эмас», дея қўшимча қилинган Инновацион ривожланиш вазирлиги маълумотида.
Аввалроқ Ўзгидромет 5 ноябрь куни соат 21:00 дан 23:00 гача Тошкент шаҳрида чанг миқдори меъёрдан 30 баравар ошгани, кейин эса пасайишни бошлагани ҳақида хабар берган эди.
Ўзбекистонда 150 йил ичида ёки бутун метеорологик кузатувлар давомида биринчи марта чанг-қумли туман кузатилмоқда.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги эса «Тез ёрдам» чақириқлари сони 4 ноябрь куни ортиб, жами 678 киши нафас қисишидан шикоят қилганини билдирди. 7 ноябрга келиб эса 349 нафар шахс нафас етишмовчилиги билан мурожаат қилган.
Аввалроқ ҳавода чанг концентрацияси ортиши муносабати билан Соғлиқни сақлаш вазирлиги тавсияларини эълон қилган эдик. Мутахассислар томоқ ва бурунни озгина шўрланган сув билан чайишни, хоналарга ҳўл сочиқларни осиб қўйишни, кўчага чиқмасликка ҳаракат қилишни ва ниқоб кийишни маслаҳат беришмоқда.
