1 октябрдан бошлаб ходимлари Ўзбекистонда рўйхатдан ўтган вакциналардан бирининг иккита дозаси билан эмланмаган ташкилотлар фаолияти тўхтатилади. 10 августдан бошлаб айрим умумий овқатланиш объектлари учун карантин чекловлари юмшатилди. Бунинг учун, ресторан ва кафе ходимлари камида иккита дозада коронавирусга қарши вакцина (туридан қатъи назар) билан эмланган бўлиши керак. Шунингдек, ресторанларга фақат QR-коди ёки сертификати бўлган ташриф буюрувчиларни қўйиш тавсия этилди. Барча ҳолатларда саломатлиги бўйича вакцина олишга қарши кўрсатма бўлган шахслар бу талабдан мустасно бўлади.
Ушбу талаблар жорий қилинганидан сўнг аҳолида эмланганлик тўғрисидаги сертификатни қандай ва қаердан олиш мумкинлиги ҳақида саволлар пайдо бўлди. Уларга жавоб олиш учун «Газета.uz» Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги хизмати бош мутахассиси Хурсаной Жамолова ва IT-Med компанияси (ССВ ҳузурида таъсис этилган) ходими Шохрух Қурбоновга мурожаат қилди.
Эмланганлик тўғрисидаги сертификат нима?
Коронавирусга қарши эмланганлик тўғрисидаги сертификат тўлиқ эмланган фуқароларга берилади. Ҳужжатда сертификат саҳифасига олиб борадиган QR-код мавжуд. Сертификат Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан берилади. Унда вакцина тури, ҳар бир доза билан эмлаш вақти ҳамда эмланган фуқаро тўғрисидаги маълумотлар кўрсатилади.
Намуна.
Нечта доза олгандан сўнг сертификат олиш мумкин?
Сертификат фақатгина тўлиқ эмланган фуқароларга берилади.
AstraZeneca, Moderna ёки Спутник-V вакциналаридан бири билан эмланганлар иккинчи дозадан кейин сертификат олишлари мумкин. ZF-UZ-VAC2001 хитой-ўзбек препарати билан эмланаётган фуқаролар эса вакцинанинг учинчи дозасидан кейингина сертификат олишади.
Тўлиқ эмланган фуқаролар бу тўғрисида SMS-хабар олишлари керак. Унда сертификатга элтувчи ҳавола бўлади.
Хитой-ўзбек вакцинасининг иккита дозаси билан эмланган умумий овқатланиш пунктлари ходимлари нима қилишлари керак деган саволга ССВ ҳамда Санитария хизмати вакцина олинган поликлиника берган маълумотномани кўрсатиш мумкинлигини таъкидлашди. Вакцина маҳалла қўмитаси, бозор ёки мактабда олинган бўлса, унда маълумотнома ушбу вакцинация пункти тааллуқли бўлган поликлиникадан олинади.
Шунингдек, умумий овқатланиш объекти ходимлари вакцинанинг иккита дозаси олинганлиги тўғрисидаги SMS-хабарни ҳам кўрсатишлари мумкин. Бироқ, ушбу вакцинанинг биринчи ва иккинчи дозалари олинганлиги тўғрисидаги SMS-хабар баъзи фуқароларга келмаяпти.
SMS-хабар тизими қандай ишлайди?
Вакцинанинг ҳар бир дозасини қилишдан олдин, тиббиёт ходими эмланаётган фуқаронинг шахсий маълумотлари ва фаол телефон рақамини ёзиб олади. Оилавий поликлиникалардаги масъул ходимлар ушбу маълумотларни emlash.uz сайтидаги умумий маълумотлар базасига киритишади.
Фуқаронинг шахсий маълумотлари базага киритилганидан сўнг унга SMS-хабар келиши керак. Ушбу хабарда эмланган шахснинг исми ва фамилияси, шунингдек биринчи ёки иккинчи доза олинган сана ҳамда кейинги дозани олиш бўйича тавсия этилган сана ҳақида маълумот бўлади. Агар фуқаро тўлиқ эмланган бўлса, унда хабарда сертификатга ҳавола бўлиши керак.
Санитария-эпидемиология хизматининг таъкидлашича, ҳар бир поликлиникада маълумотларни emlash.uz сайти базасига киритиш учун масъул ходимлар тайинланган.
Сиз вакцина олдингиз, лекин SMS-хабар келмади. Нима қилиш керак?
Кўплаб фуқаролар вакцинация тўғрисида SMS-хабар олишмаётганликлари ҳақида шикоят қилишмоқда. Баъзилар на биринчи, на иккинчи дозадан кейин хабар келмаганлигини айтмоқда. Айримларга эса иккинчи дозани олиш кераклиги тўғрисидаги хабар тавсия этилган санадан кейин юборилмоқда.
4 август куни вакцинанинг иккинчи дозасини олиши керак бўлган «Газета.uz» муҳарририга бу ҳақидаги хабар 10 август куни юборилди.
Агар сиз вакцина олганлигингиз ёки тўлиқ эмланганлигиниз тўғрисида SMS-хабар олмаган бўлсангиз, Санитария хизмати ва ССВ вакцина қилинган поликлиника ёки эмлаш пунктига мурожаат қилишни сўрайди. Тиббий ходимлардан сизнинг шахсий маълумотларингизни emlash.uz базасига киритишни сўраш керак. Шундан сўнг сизга хабар келиши керак, дея таъкидлайди Санитария хизмати.
Бироқ, «Газета.uz»га маълум айрим ҳолатларда поликлиника ва эмлаш пунктига мурожаат қилинганидан сўнг юборилган SMS-хабарда биринчи доза санасини кўрсатишда бир ойга хато қилинган. Бунинг натижасида амалда тўлиқ эмланган фуқаронинг базадаги статусида хато бўлиши ва унинг эмланганлиги ҳақидаги маълумот тўлиқ бўлмаслиги мумкин. Бундай ҳолларда вакцина турига қараб иккинчи ёки дозани олганлар базада биринчи ёки иккинчи дозани олган сифатида кўрсатилади.
Сизга бошқа кишининг эмланганлиги тўғрисида хабар юборишди. Нима қилиш керак?
Бундай ҳолатларда Санитария хизмати ва ССВ вакцина қилинган поликлиника ёки эмлаш пунктига мурожаат қилиб, уларни хатолик ҳақида огоҳлантиришни сўрайди.
Фуқароларга эмлаш бригадаси ходими журнал ёки компьютерга паспорт маълумотлари ва телефон рақамини тўғри киритаётганлигига эътибор қаратиш тавсия этилади.
Бироқ, кўплаб эмлаш пунктларида маълумотлар қоғоз журналларга киритилганлиги боис, маълумотлар базасини тўлдирадиган поликлиника ходимининг хато қилиш эҳтимоли мавжуд.
emlash.uz сайтида сертификат олиш мумкинми?
emlash.uz сайтида эмланганлар рўйхатдан ўтказилиши ҳақида эълон қилинганидан сўнг кўплаб фуқаролар ушбу сайтда шахсий маълумотларни киритиб, сертификатни топиш мумкин деб ўйлашди.
Бироқ Санитария хизмати ва ССВнинг таъкидлашича, ушбу платформадан фақатгина эмланганлар тўғрисидаги маълумотларни тўғри киритишга масъул бўлган поликлиникалар ходимлари фойдалана олишлари мумкин. Ушбу ходимлар ва поликлиника раҳбари шахсий маълумотларнинг конфиденциаллигини кафолатлайди, дея қайд этди Санитария хизмати вакили.
Фуқароларнинг ўзлари сайтда рўйхатдан ўтолмайдилар ёки сайтдан фойдалана олмайдилар. SMS-хабар орқали юборилган ҳавола ва QR-код фақатгина сертификатни юклаб олиш учун мўлжалланган.
Қўлланма. Сертификатни онлайн олиш ва эмлаш ҳолатини текшириш
Ягона интерактив давлат хизматлари портали (my.gov.uz) сайтида эмланганлик ҳолатини текшириш ёки сертификатни юклаб олиш мумкин. Санитария хизмати таъкидлашича, ушбу порталда фақат emlash.uz базасига маълумотлари киритилганлар ўз ҳолатларини текширишлари мумкин. Эслатиб ўтамиз, фуқаронинг маълумотлари ушбу базага киритилиши биланоқ унга SMS-хабар келиши керак. «Газета.uz»нинг айрим ходимларига на биринчи, на иккинчи дозадан кейин SMS-хабар келмади. Шунга қарамасдан, улар my.gov.uz орқали ўз ҳолатларини текшира олишлари мумкин.
Шунинг учун, биз умумий овқатланиш объектлари ва бошқа ташкилотларнинг эмланган ходимларига ушбу платформадан фойдаланишни тавсия қиламиз.
Рўйхатдан ўтгандан сўнг, «COVID-19 га эмлашга ёзилиш ва ҳолатини текшириш» бўлимига ўтиб, «Хизматдан фойдаланиш»ни танланг.
Ундан кейин ЖШШИР, паспорт серияси ва рақами, шунингдек туғилган санангизни кўрсатинг. Кейин эса «Текшириш»ни босинг.
Агар сизнинг маълумотларингиз поликлиника ходимлари томонидан emlash.uz тизимига киритилган бўлса, сиз эмланганлик ҳолатингизни текширишингиз мумкин. Агар сиз эмланган бўлсангиз-да, лекин бу ҳақида маълумот бўлмаса, вакцина олган поликлиника ёки эмлаш пунктига мурожаат қилинг ва тиббий ходимлардан сизни базага киритишларини сўранг.
Тўлиқ эмлангандан сўнг ушбу саҳифада сиз ўз сертификатингизни юклаб олишингиз мумкин бўлади.
Сертификатни поликлиникада олса бўладими?
Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги хизмати бош мутахассиси Хурсаной Жамолованинг таъкидлашича, маълумотларни умумий базага киритиш учун масъул бўлган поликлиника ходими фуқароларнинг мурожаати асосида уларнинг сертификатларини юклаб олиши ва ишчи принтери бўлган тақдирда қоғозга чиқариб бериши мумкин.
Қайси мамлакатлар Ўзбекистоннинг эмланганлик тўғрисидаги сертификатини тан олган?
Санитария-эпидемиологик хизматининг маълум қилишича, ҳозирги вақтга келиб Ўзбекистон соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан берилган эмланганлик тўғрисидаги сертификат фақат битта давлатда расман тан олинган — бу Венгрия давлати. Шунингдек, яқин кунларда Қозоғистон билан иккала давлат сертификатларини ўзаро тан олиш бўйича келишувга эришилиши кутилмоқда.
Бундан ташқари, ҳозирда Ўзбекистон МДҲнинг бошқа мамлакатлари билан сертификатларни тан олиш бўйича музокаралар олиб бормоқда. Сентябрь ойидан бошлаб Ҳамдўстлик давлатлари ҳам бир бирининг сертификатларини тан олиши кутилмоқда.
Санитария хизматининг таъкидлашича, бошқа мамлакатлар билан сертификатларни ўзаро тан олиш бўйича келишув кейинчалик тузилади.
