ЕХҲТнинг Демократик институтлар ва инсон ҳуқуқлари бўйича бюроси Ўзбекистон президенти сайловида номзодларни мустақил кўрсатиш имкони йўқлиги масаласини кўтарган эди. Жума куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида ушбу масала юзасидан Марказий сайлов комиссияси раиси ўринбосари Баҳром Қўчқоров изоҳ берди.
24−28 май кунлари ЕХҲТнинг ДИИҲБ Эҳтиёжларни баҳолаш миссияси 24 октябрда бўлиб ўтиши кутилаётган президент сайлови олдидан ташриф буюрганди.
Ўзбекистонда президентлик ва депутатликка номзодларни фақат сиёсий партиялар (мамлакатда 5 та партия рўйхатдан ўтган) кўрсатиши мумкин. Сайловчилар ташаббускор гуруҳлари томонидан номзодларни кўрсатиш имконияти 2009 йилнинг июль ойида қонунчиликдан чиқарилган. ЕХҲТнинг ДИИҲБ 2016 йилги президент сайлови якунлари бўйича берган ҳулосасида номзодларни мустақил равишда кўрсатиш имконияти йўқлигини Ўзбекистон сайлов қонунчилигининг камчилиги деб эътироф этган эди.
«Ҳа, бу масала ДИИҲБ томонидан ўтган сайловларда ҳам кўтарилган эди. Лекин, бизнинг қонунчилигимизга кўра, фақатгина сиёсий партиялар сайлов даврида Ўзбекистон президентлигига номзодларни илгари суриш ҳуқуқига эга. Режа қилинаётгани ёки қилинмаётгани ҳақида бирор нарса дея олмайман, чунки қонунчилик Марказий сайлов комиссиясига боғлиқ эмас. МСК Сайлов кодексида қабул қилинган қонун ижросини таъминлайди», — деди Баҳром Қўчқоров.
Унинг сўзларига кўра, ушбу масаланинг ечими қонун чиқарувчиларга боғлиқ. «Балки, келажакда биз ушбу масалани муҳокама қилишимиз мумкин бўлади. Бу борадаги келгуси ҳаракатлар нафақат Марказий сайлов комиссиясига, балки биринчи навбатда қонун чиқарувчиларимизга боғлиқ», — деди у.
Сенат раисининг биринчи ўринбосари Содиқ Сафоев, шунингдек мустақил равишда президентлик ва депутатликка номзод кўрсатиш иложи йўқлигига ҳам изоҳ берди. У ҳозир қонунчиликда бу нарса ёзилмаганлигини тан олди, лекин мустақил равишда номзодни қўйишнинг иложи йўқлиги очиқ сайловларни ўтказишга тўсқин бўлмаслигини айтди.
«Йўқ, умуман. Сиёсий партиялар, агар улар ҳақиқий сиёсий партия бўлса, буларни ўзида мужассам қилиши мумкин. Биз бу ҳақда баҳслашишимиз мумкин, анжуман ўтказишимиз мумкин. Буни ёқлайдиган ва қарши кўп аргументлар бор… Мен бир нарсани айтишим мумкин, олдинда бир нечта конференциялар бор, ва ушбу мустақил номзодлар масаласи ҳам [кун тартибида] турибди», — деган эди сенатор.
МСК Ўзбекистон президенти сайлови куни этиб 24 октябрни белгилади. Сайлов кампаниясига эса 23 июлдан бошлаб старт берилди.
