Чоршанба куни АОКАда президентнинг 8 июндаги «Ер муносабатларида тенглик ва шаффофликни таъминлаш, ерга бўлган ҳуқуқларни ишончли ҳимоя қилиш ва уларни бозор активига айлантириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги фармони атрофидаги муҳокамаларга ойдинлик киритиш мақсадида матбуот анжумани ташкил этилди.
Маълумот ўрнида, блогер Отабек Бакиров чет эллик инвесторларга ижарага ер берилиши тартибини танқид остига олган эди.
«Афсусланарлиси, чет эл инвестициялари иштирокидаги корхоналарга, халқаро бирлашмалар ва ташкилотларга, чет эллик юридик ва жисмоний шахсларга ҳам ижара ҳуқуқи асосида ер ажратилиши мумкин. Бизга Қозоғистоннинг аччиқ тажрибаси наҳотки дарс бўлмади?», — дея ёзган у.
Унинг таъкидлашича, «биз бу билан келажагимизга катта хатар қолдирамиз».
«Ўзбекистоннинг миллий давлатчилиги ўзига хослиги, суверенитетга бўлган гибрид хатарларнинг мавжудлиги ва ерга нисбатан ўзбекистонликларнинг ҳаддан зиёд боғланганлигини инобатга олиб, ер бевосита ҳам, билвосита ҳам чет эллик юридик шахслар назоратига ва жисмоний шахсларга тақдим этилмаслиги лозим», — деган блоггер.
АОКАдаги брифингда шу каби саволларга тўхталар экан, адлия вазири Русланбек Давлетов президент фармони нотўғри талқин қилинаётганини айтди.
«Ҳужжат бўйича ҳозир ҳар ким битта абзацни олаяптида, „бу ерда эскича тартиб қолибди, бу ерда истисно қолибди, эртага ўйин бўлиб кетади“, деган ҳар хил талқинларни илгари сураяпти. Кечирасизлар-ку, бевосита ҳужжат устида ишлаганлар бор. Мурожаат қилинглар, нимага бундай бўлганини тушунтириб берайлик. Биз ўзидан-ўзи бу ерда ўтирганимиз йўқ. Жуда катта кабинетларда, катта-катта экспертлар, ҳар хил манфаатлари бўлган мансабдорлар орасида муҳокамалар бўлиб, [фармон] мана шу даражага етиб келди», — деди у.
«Чет эллик инвесторларга нимага ер берилиши керак?», деган саволга эса у қуйидагича жавоб берди:
«Нимага ер берилмаслиги керак? Чет эл инвестори келиб, битта фабрика қиламан деса, технологияни трансферини амалга ошираман деса, янги инновацион технология билан келса-ю, унга ер бермасангиз. У Ўзбекистонда қандай қилиб ўз лойиҳасини амалга оширади. „Бошқа давлатларда мумкин эмас“, дейишяпти. Чет эллик инвесторга ер берилмайдиган давлатни кўрсатинглар, мен кўрай шу давлатни. Йўқ унақа давлат», — деди у.
Вазир шунингдек, инвесторларга ажратиладиган ер қишлоқ хўжалиги майдонларидан ташқари ҳудудлардан берилаётганини қайд этди.
«Гап қишлоқ хўжалиги ерлари тўғрисида кетмаяпти. Бизда қишлоқ хўжалиги ерлари жуда қаттиқ ҳимояланган. Чет элликлардан ҳам, бошқалардан ҳам… Бу ноқишлоқ жойлари, тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун керак бўлган ерлар тўғрисида гап кетаяпти. У ерда 25 йилга ижарага, Вазирлар Маҳкамаси томонидан бериладиган бўлаяпти», — деди Давлетов.
У ҳозирга қадар бу каби тартиб бўлмаганини қўшимча қилди. «Ҳозирга қараганда 4−5 баравар ҳимоя кучайяпти», — деди у.
Сўзида давом этар экан, у одамларни, хусусан, ОАВ вакиллари ва блогерларни қийнаётган муаммо, «бизни 100 баравар қийнайди», дея таъкидлади.
«Чунки, бу муаммоларни мутахассислар, соҳани эгалари ичидан билади. Механизм йўқлиги учун соҳани бошқариш, назорат қилиш кўлидан кемаётгандир. Мана энди жуда катта сиёсий иродани натижасида туб бурилиш қиладиган ҳужжатлар тайёрланиб, кучга кираяпти», — дея таъкидлади вазир.
Бироқ, адлия вазири таъкидлаганидек, чет элликларга ноқишлоқ ерлар ажратилишига оид норма фармонда мавжуд эмас.
Жумладан, ҳужжатнинг учинчи бандида: «Вазирлар Маҳкамаси 2021 йил 1 августдан бошлаб, истисно тариқасида, чет эл инвестициялари иштирокидаги корхоналарга, халқаро бирлашмалар ва ташкилотларга, чет эллик юридик ва жисмоний шахсларга — ижарага олиш ҳуқуқини олганлик учун бозор қийматида ҳақ тўлаган ҳолда ер участкаларини тўғридан-тўғри ижарага беришга ҳақли», дея қайд этилган, холос.
