Май ойида озиқ-овқат маҳсулотлари нархининг кўтарилиши сўнгги ўн йил ичида рекорд даражага етди. БМТнинг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (ФАО) маълумотларига кўра, май ойида озиқ-овқат маҳсулотлари нархлари индексининг ўртача қиймати апрель ойига нисбатан 4,8 фоизга ва ўтган йилнинг май ойига нисбатан бирданига 39,7 фоизга юқори бўлди.

Ушбу ўсишнинг асосий сабабларидан бири ўсимлик ёғи, шакар ва дон маҳсулотлари жаҳон нархларининг кескин кўтарилишида эди. У 2011 йил сентябридан буён ўзининг энг юқори кўрсаткичига етиб, тарихий максимумидан атиги 7,6 фоизга паст бўлди.

Донли маҳсулотлар нархлари кўтарилишининг асосий омили маккажўхори қимматлашганида эди — нархларнинг ўртача қиймати ўтган йилги кўрсаткичдан 89,9 фоизга ошди. Май ойида АҚШда ҳосилни экиш истиқболлари туфайли маккажўхори нархи бироз пасайиб кетди.

Дунёда буғдой нархи ҳам ой охирида пасайишни бошлади, аммо май ойининг ўртача нархи апрель ойига нисбатан 6,8 фоизга юқори бўлди. ФАО ўсимлик ёғи нархлари индекси май ойида 7,8 фоизга ўсди, бунга пальма, соя ва колза ёғлари нархларининг кўтарилиши сабаб бўлди.

Шу билан бирга, ФАО прогнозларига кўра, 2021 йилда дунёда деярли 2,821 млн тонна дон ишлаб чиқарилади, бу 2020 йилга нисбатан 1,9 фоизга юқори. Яқин икки йил ичида, эҳтимол, донга бўлган талаб ҳам ўсиб бориб, 2,826 млн тоннани ташкил этади, бу эса ўтган йилга нисбатан 1,7 фоизга кўп. Дон захиралари уч йиллик қисқаришидан сўнг ўсади, аммо ўртача — фақат 0,3 фоизга.

Шакар ҳам 6,8 фоизга қимматлашди. Бунга сабаб — ўрим-йиғим компаниясининг кечикиши ва дунёдаги энг йирик шакар экспорт қилувчи Бразилияда кам ҳосил кутилаётгани. Ҳиндистондан етказиб берилаётган йирик маҳсулот нархларининг кўтарилиши бироз пасайди, аммо салбий омилларни қоплай олмади.

Май ойида гўшт нархи 2,2 фоизга ўсди — бу асосан Хитойга импортнинг кўпайиши, шунингдек етакчи ишлаб чиқарувчи минтақаларда парранда ва чўчқа гўштига бўлган ички эҳтиёжнинг ошиши ҳисобига юзага келди.

ФАО сут маҳсулотлари нархларининг индекслари ёғли ва қуруқ сутнинг фаол импортига талаб юқори бўлгани учун 1,8 фоизга ўсди.