2019 йил июль ойида Ўзбекистон ИИВ ЙҲХББ томонидан йўл ҳаракати қоидалари (ЙҲҚ) бузилганлиги ҳақидаги видеоёзувларни қабул қилиш учун махсус веб-сайт ишга туширилди: dyhxx.ejarima.uz. Видеони юбориш орқали ҳуқуқбузардан ундирилган жарима ҳисобига БҲМнинг 5% миқдорида мукофот олиш мумкин.

2021 йил 1 январгача ЙҲХББ қоидабузарликлар бўйича фақат автомобил видеорегистраторига олинган видеоёзувларини қабул қилди. Аммо эндиликда исталган видеокамерадан, жумладан, кузатув камералари ва мобил телефонларга олинган видеоёзувларни ҳам илова қилиш мумкин.

Видеоёзувларга қўйилган талаблар

Муддат — уч кун. Видеоёзув ЙҲҚ бузилиши аниқланган пайтдан бошлаб уч кундан кечиктирмасдан юборилиши керак. Унда аниқ сана ва вақт кўрсатилган бўлиши керак.

Аниқ қайд этилган қоидабузарлик. Видеода содир этилган қоидабузарлик, транспорт воситасининг маркаси ва давлат рақами кўриниши ва аниқ ажратила олиниши керак.

Давомийлиги — икки дақиқагача. Тизимга 120 сониягача бўлган видеоёзувларни юклаш мумкин. Узунроқ видеоларни қисқартириш мумкин. Видеога бошқа ўзгартиришлар киритиш қатъиян ман этилади.

Яхши тасвир. Рухсат этилган минимал ўлчам 720×480 пиксель. Тасвир ўлчамлари қанчалик баланд бўлса, шунча яхши. Тавсия этилган файл формати — MP4.

Автотураргоҳ қоидалари бузилганида иккита видео. Тўхташ ва тўхтаб туриш қоидалари бузилганини юбориш учун бир вақтнинг ўзида иккита видео илова қилиниши керак. Иккинчиси биринчисидан камида 10 минут ўтгач суратга олиниши керак.

Қоидабузарликлар қанча муддатда кўриб чиқилади

Қарорга кўра, ДЙҲХХ маъмурий инспекторлари уч кун ичида мурожаатни кўриб чиқишлари ва қарор қабул қилишлари керак. Видеони юклаган кишига қабул қилинган қарор тўғрисида жавоб 15 кун ичида электрон тарзда берилиши керак.

Мукофотни қай тартибда ва қанча миқдорда олиш мумкин

Ариза берувчига жарима тўғрисидаги буйруқ чиқарилган куни БҲМнинг 5% миқдорида мукофот белгиланади. 2021 йил май ойи ҳолатига кўра бу маблағ 12250 сўмни ташкил этади.

Видеоёзувда кўрсатилган ҳар бир тасдиқланган қоидабузарлик учун мукофот берилади. Агар битта видеонинг ўзида бешта ҳуқуқбузар кўрсатилса, мурожаатчига беш баравар мукофот берилади: 5×12,250 = 61,250 сўм.

Мукофотни қуйидаги тартибда олиш мумкин:

  • уяли алоқа оператори орқали балансни тўлдириш мумкин. Корпоратив рақамлар қабул қилинмайди;
  • Uzcard сўм картасига ўтказиш мумкин. Картанинг амал қилиш муддати кейинги икки ой ичида тугамаслиги керак;
  • юридик шахснинг банк ҳисоб рақамига ўтказиш мумкин;
  • бешта жамғарманинг бирига хайрия қилиш. Хайрия танлови ҳуқуқбузарга кўрсатилади;
  • мукофотни рад этиш ва пулни тизимда қолдириш. Рад этганлик ҳолати ҳуқуқбузарга кўрсатилади.

Мукофот қачон тўланади

Мукофот ҳуқуқбузар жаримани тўлагандан кейингина тўланади. Маъмурий жавобгарлик тўрисидаги кодекснинг 332-моддасига биноан ЙҲҚни бузганлик учун жаримани тўлаш учун 60 кун берилади. Аммо амалиёт шуни кўрсатадики, жаримани тўлаш сезиларли даражада кечикиши мумкин, шунинг учун рағбатлантиришни тўлаш ҳам кечикади.

Видеони юбориш учун сайтда қандай рўйхатдан ўтиш керак

dyhxx.ejarima.uz сайтига кириб, телефон рақамингизни киритишингиз керак. Ушбу рақамга тасдиқлаш коди билан СМС-хабар юборилади.


Сўнгра исм-шарифингиз, телефон рақамингиз ва манзилингизни кўрсатган ҳолда шахсий маълумотлар тўғрисидаги шаклни тўлдириш керак.


Энди СМС юбормасдан сайтга яна кириш учун аккаунтга пароль қўйиш мумкин.


Йўл ҳаракати қоидалари бузилганлиги ҳақидаги видеоёзувни қандай юклаш мумкин

Йўл ҳаракати қоидабузарликлари қайд этилган янги видеоёзувни юклаш учун «Юклаш» тугмасини босиш керак.


Пайдо бўлган ойнада видеони танлаш ва унинг юкланишини кутиш керак. Юкланган видеони ўрнатилган ички playerда кўриш мумкин.

«Қоидабузарликлар» бўлимида, шунингдек, транспорт воситасининг рақамини кўрсатиш ва ҳуқуқбузарлик тафсилотларини тавсифлаш лозим, бу инспекторга тафсилотларни тушунишга ёрдам беради.


Сўнгра, «Жойи ва вақти» бўлимида қоидабузарлик содир бўлган тахминий манзилни киритиш ва харитада ўша жойни кўрсатиш керак. Шундан сўнг, видеога географик координаталар бириктирилиши учун «Координаталарни қўлда киритиш» катагини белгилаш керак.

Кейин қоидабузарлик содир бўлган сана ва вақтни кўрсатиш керак.


«Рағбатлантириш» бўлимида тўлов турини танлаш ёки уни хайрия ташкилотига юбориш ёки рад этиш ва тизимда қолдириш керак.


«Кўриш» бўлимида тўлдирилган маълумотларни текшириш керак ва кейин «Юбориш» тугмасини босиш лозим.


Шундан сўнг, ариза тугалланган ҳисобланади, «Кўриб чиқиш кутилмоқда» статусини олади ва кўриб чиқиш учун ДЙҲХХ инспекторига юборилади.


Ариза юборилгандан кейин нима бўлади

Ариза топширилганидан сўнг ДЙҲХХ инспектори томонидан кўриб чиқилиши учун ўз навбатини кутади. Навбат келганда, ходим жарима тўғрисида қарор чиқаради ёки аризани рад этади. Бунда, мурожаатчи ариза кўриб чиқилиши тўғрисида СМС-хабар олади.

Қоидабузар жаримани тўлаганда, ариза жўнатувчига статус ўзгарганлиги ва ўтказилган мукофот ҳақида СМС-хабар ҳам келади.

Ариза статуслари нимани англатади

Қоидабузарликнинг видеоёзуви кўриб чиқилиши жараёнида ариза турли статусларда бўлади.

Кўриб чиқиш кутилмоқда — ариза инспектор томонидан кўриб чиқилиши кутилмоқда.

Кўрилмоқда — инспектор аризани очган, лекин кўриб чиқишни тугатмади.

Рад этилди — ариза ДЙҲХХ инспектори томонидан рад этилди.

Кўриб чиқилди — ариза кўриб чиқилди ва маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги қарор шакллантирилди.

Етказилмади — қоидабузарлик тўғрисидаги маълумот техник муаммолар туфайли «Маъмурий амалиёт» тизимига қарор шакллантириш учун юборилмай қолди.

Тўлов кутилмоқда — ҳуқуқбузар томонидан тўловни кутиш.

Тўланди — ушбу қарор бўйича жарима тўланган ва ариза берувчига мукофот ўтказилган.

Бекор қилинди — қоидабузарлик тўғрисида қарор чиқарилди, лекин кейинчалик суд томонидан бекор қилинди.

Нима учун қоидабузарлик тўғрисидаги ариза рад этилиши мумкин

Талабларга жавоб бермаслиги. Қоидабузарликнинг ўзи ёки транспорт воситаси рақами ёмон тасвирланган сифатсиз видеоёзувлар рад этилади. Шунингдек, видеомуҳаррирларда ишлов берилган видеолар қабул қилинмайди. Видеоёзувдаги ва расмийлаштирилган аризадаги вақт тўлиқ мос келиши керак, акс ҳолда у қабул қилинмайди.

Такрорий қоидабузарлик. Агар инспектор томонидан ушбу қоидабузарлик бўйича маъмурий иш қўзғатилган бўлса, ариза рад этилиши мумкин.

Суд қарори билан. Қоидабузар қарор устидан судга шикоят қилиши мумкин. Агар суд унинг фойдасига ҳал бўлса, қарор бекор қилинади.

Қоидабузарлик ҳақидаги видеони смартфонга ёзиб олиш

Қоидабузарлик ҳақида хабар беришнинг шартларидан бири бу видеода сана ва вақтнинг бўлиши шартидир. Уни смартфонга стандарт мобил иловаларда қўшиб бўлмайди.

Аммо iOS ва Android учун Timestamp Camera мобил иловаси ёрдамида сиз видеони суратга олиш пайтида осонгина вақт белгисини қўшишингиз мумкин. Мисол:

Қоидабузарликлар тўғрисидаги видеоларни юбориш ариза берувчилар учун қанчалик хавфсиз?

ИИВ ЙҲХББ ариза жўнатувчининг тўлиқ анонимлиги ва хавфсизлигини кафолатлайди.

Тизимда ариза берувчининг шахсий маълумотлари яширинган, шунинг учун қоидабузарликларни кўриб чиқаётган ДЙҲХХ инспекторлари ва ҳуқуқбузарнинг ўзи уларни кўрмаслиги керак.

Мукофот, ҳуқуқбузар жаримани тўлаганидан сўнг дарҳол тизим томонидан инсон омилисиз ўтказилади.