Инновацион ривожланиш вазири, академик Иброхим Абдураҳмонов «Ўзбекистон 24» телеканалига берган интервьюсида учинчи босқич клиник синовлари Ўзбекистонда ўтказилиши режалаштирилган Хитой вакцинаси ҳақида гапирди.
Вазирнинг сўзларига кўра, вируснинг тожида учта йирик оқсил бор, у ерда ҳужайраларни юқтиришга ёрдам берадиган кичик домен рецепторлари мавжуд. «Бундан ташқари, у ўз ҳолида зарарсиз, реакция сезмайсиз ҳам ва ҳатто ёрдам бериши ҳам мумкин».
«Лекин Хитой фанлар академиясидаги ҳамкорларимиз шундай янги кашфиётга қўл уришдики, агар шу оқсил димеризация (иккита таркибий элементни бирлаштириш орқали янги моддани шакллантириш жараёни — таҳр.) қилинса, яъни иккита шарикни ёки нуқтачани бир-бирига улаб, генлар инженериясига асосланган рекомбинат оқсил яратилса, бу юзлаб баравар кўпроқ антитаначаларни ҳосил қилишга имкон беради», — деди Иброҳим Абдураҳмонов.
Инновациялар вазирлиги раҳбарининг сўзларига кўра, оқсилнинг кўп қирралилиги шундаки, у нафақат коронавирусга, балки бошқа вирусларга ҳам таъсир қилади, масалан, SARS (атипик пневмония) ва MERS (Яқин Шарқ нафас олиш етишмаслиги синдроми) каби бошқа грипп ёки ўткир нафас йўллари касалликларига ҳам. Академик ушбу вакцинанинг хавфсизлик даражаси шунга ўхшаш бошқа вакциналарга қараганда анча юқори эканлигини қўшимча қилди.
Вазир, шунингдек, ижтимоий тармоқлар фойдаланувчиларининг ўзбеклар вакциналарни текширишда «тажриба қуёнчалари» бўлмаслиги керак, деган фикрларига муносабат билдирди.
«Ҳеч ким тажриба қуёнчасида синовларни ўтказмоқчи эмас. Биз вакцинани олиб келишимиз керак бўлса, албатта синовини ўтказишимиз керак. Буни хавотирга тушадиган жойи йўқ. Бу вакцина бўлса ёки бошқа вакцина бўлса ҳам, аҳолимизга қўллашдан олдин биз буни текширишимиз керак», — дея таъкидлади Иброҳим Абдураҳмонов.
Шунингдек, вазир вакцинани клиник синовларидан ўтказишнинг учинчи босқичи тиббий суғурта асосида, оилавий поликлиникалар мутахассисларининг кечаю-кундуз назорати остида ва синовчиларнинг умумий ҳолатини кузатиш йўли билан амалга оширилишини айтди.
Иброҳим Абдураҳмонов вакцинани синовдан ўтказиш жараёнида кўнгиллилар учун ҳеч қандай тўлов олинмаслигини таъкидлади. Бундан ташқари, улар ҳар томонлама қўллаб-қувватланади ва улар йил давомида саккиз мартагача ПЗР тестларини топшириш ва антитаначалар пайдо бўлиш даражасини текширтириш учун чақирилишлари мумкин.
Вазир мутахассис сифатида ушбу вакцинани синчковлик билан ўрганиб чиққанлигини ва ҳатто уни оила аъзоларига ҳам тавсия қилганини қўшимча қилди. Унинг сўзларига кўра, бугунги кунда бутун дунёда эмлаш технологиясига талаб катта ва ер сайёрасининг 7 млрд аҳолисини ҳисобга олган ҳолда, унинг барча аҳолисини вакциналар билан таъминлашнинг иложи йўқ. Ўзбекистонга вакциналарни олиб келиш уларни тўлиқ ўрганиб чиққандан кейингина амалга оширилади, дейилади «Ўзбекистон 24» репортажида.
Эслатиб ўтамиз, ўтган ҳафта Инновацион ривожланиш вазирлиги Хитой Фанлар Академияси билан Anhui Zhifei Longcom Biopharmaceutical томонидан ишлаб чиқарилган вакцинани учинчи босқич клиник синовларини Ўзбекистонда ўтказиш тўғрисида келишиб олгани маълум бўлди. Синов 18 ва ундан катта ёшдаги кўнгиллиларда ўтказилиши ва синов бошланишидан олдин ХХР вакиллари эмлаш шартларини тушунтириш учун бир нечта тренинглар ўтказиши ҳақида хабар берилди.
