8 июль куни кечқурун Сербиянинг бир қатор шаҳарларида ҳукуматга қарши норозилик намойишлари бўлиб ўтди. Намойиш иштирокчилари ҳукмрон Сербия прогрессив партияси (СПП) идоралари ва журналистларга ҳужум қилишди, дея хабар берди РИА Новости.
Намойишчилар мамлакатдаги мавжуд эпидемиологик вазиятдан ва ҳукуматнинг коронавирус тарқалишига қарши курашишдаги ҳаракатларидан норозилигини билдирди.
Намойишчилар COVID-19 қурбонлари тўғрисида ҳаққоний маълумот беришни талаб қилишди, шунингдек, улар норозилик ҳаракатларини ноаниқ равишда ёритаётган миллий телекомпаниянинг таҳририят сиёсатини танқид қилишди.
Умуман олганда, Сербияда норозилик намойишлари 7 июль куни бошланди: президент Александр Вучич коронавирус билан касалланганлар сонининг кўпайиши сабабли жума-душанба кунлари комендантлик соатлари жорий этилишини эълон қилганидан сўнг Белграддаги намойишчилар дарҳол парламент биносига келишди.
«[Сербия Президенти Александр] Вучич дам олиш кунлари янги тақиқни эълон қилди. Гарчи бир неча ҳафта олдин бизда сайловлар бўлди, футбол ўйинлари, оммавий йиғилишлар ўтказилди — барча карантин чоралари бекор қилинди ва сайловлар тугаши билан, тўсатдан вазият тўлиқ ўзгарганлиги ва COVID-19 қайтгани аён бўлди. Натижада одамлар ҳукуматга ишонмай қўйдилар ва ҳатто шифокорларга ҳам бошқа ишонмаяптилар. Бу эса жуда хавфли», — дея изоҳлади сербиялик сиёсатшунос Вук Велебит BBC Рус хизматига.
Сербия ички ишлар вазири Небойша Стефановичнинг айтишича, Белграддаги норозилик намойишлари «ҳокимиятни эгаллаб олишга уриниш» билан боғлиқ, COVID-19 га қарши янги чоралар билан эмас. Сербия мудофаа вазири Александр Вулин ҳам мамлакатдаги тартибсизликларни фуқаролар урушини бошлашга уриниш деб атади.
«Бизнинг кўчаларда даҳшатли зўравонлик, давлат тўнтаришини уюштириш, ҳокимиятни зўрлик билан эгаллаб олиш ва Сербияда фуқаролар урушини қўзғашга уриниш рўй беряпти. Буни бошқача тарзда изоҳлаб, тушунтириб бўлмайди. Скупщина (парламент — таҳр.) биносига, Нови-Сад шаҳар кенгашига ўт қўйишга, полицияга ҳужум қилишга, кўчаларда одамларни калтаклаш ҳамда фуқароларнинг ҳаёти ва мол-мулкига хавф туғдириш учун ҳеч қандай сабаб йўқ», — деди Мудофаа вазирлиги раҳбари.
Нови-Саддаги митингда бир неча минг ҳам чап, ҳам ўнг қанот сиёсий ҳаракатлар тарафдорлари намойишда бирдек қатнашишди. Шу билан бирга, улардан баъзилари СПП идорасининг ойналарини синдирди, у ердан мебелларни олиб чиқиб, уларни кириш олдида ёқиб юборишди. Шаҳар ҳокимияти биносига тошлар, пиротехника воситалари билан ҳужум қилишди, Войводина вилоят радио ва телевидениеси офисидаги кириш эшигини синдиришди.
Намойиш давомида миллий РТС каналининг тасвирга олиш гуруҳига ҳам ҳужум қилинди, камерага зарар етказилиб, операторнинг қўлига шикаст етказилди.
Жамоат тартибини сақлаш ходимлари намойишчиларни тарқатиб юбориб, шаҳар марказини кордонлар билан тўсиб қўйишди, шундан кейин вазият барқарорлашди.
Нишда эса намойишчилар СПП идорасига тошлар ва мевалар отишди, РТС телеканали ходимларига ҳужум қилишди, суратга олиш гуруҳининг камерасини синдириб, операторнинг бошига шикаст етказишди.
Кеча Крагуевацда тахминан 1500 намойишчи шаҳар ҳукумати биноси олдида чиқиш қилишди. Дастлаб, намойиш тинч ўтди, аммо тунда маҳаллий полиция бўлимининг деразаларига тошлар ва фальшфейерлар отилди. Хавфсизлик хизмати ходимлари кўзни ёшлатувчи газ ишлатишга мажбур бўлди.
Жабрланганлар ва ҳибсга олинганлар сони ҳақида маълумот берилмаган. Сербия Ички ишлар вазирлиги ҳозирда фақатгина Белградда 10 полиция ходими тан жароҳати олгани ҳақида маълумот берди.
