Бугун Ўзбекистон Республикаси президенти администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлигида «Жаҳон адабиёти дурдоналари: ўзбек тилига таржима қилиш ва чоп этишдаги ютуқлар, муаммолар ва истиқболдаги режалар» мавзусида матбуот анжумани бўлиб ўтди. Бу ҳақда агентликнинг телеграмдаги канали орқали хабар берилди.
«Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси қошида жамоатчилик асосида „Таржима ва тарғибот маркази“ ташкил этиш режалаштирилган, юқори малака ва тажрибага эга таржимонлар гуруҳи ҳозирда шакллантирилмоқда, — деди уюшма раиси, халқ шоири Сирожиддин Саййид. — Марказ фаоллари жаҳон ва қардош тиллардан ўзбек тилига, ўзбек тилидан жаҳон ва қардош тилларига таржима қилиш билан шуғулланади. Марказнинг таркиби, ишлаш тартиби ва режалари март ойида ишлаб чиқилади».
Марказ, шунингдек, таржимонлар меҳнатига муносиб ҳақ тўлаш, таржима ишлари учун олдиндан қисман тўловлар тартибини жорий этишни мувофиқлаштиради.
Тадбирда бадиий ва илмий асарларни ўзбек тилига таржима қилишда муаллифлик ҳуқуқи ҳимоя қилиниши юзасидан фикрлар билдирилди.
«Бугунги кунда Ўзбекистонда ўзбек ва жаҳон адабиётини чоп этиш ҳамда муаллифларга ҳақ тўлашда кўплаб қонунбузилиш ҳолатлари мавжуд, — деди Интеллектуал мулк агентлиги қошидаги ўқув маркази директори ўринбосари Воҳиджон Аллаёров. — Масалан, мамлакатимиздаги олий таълим муассасаларида шунақа топшириқлар бўлар экан: ўқитувчиларнинг қўлига рус тилидаги китоб берилади ҳамда „Шуни таржима қиласан ва ўзингнинг номингдан чоп этасан“, дейишади. Ўқитувчи интернетдан китобнинг электрон вариантини кўчириб олади ва таржимонларга пул тўлаб, ўзбек тилига ўгиради, кейин ўзининг номидан чоп эттиради. Бу бир томондан — жуда кулгили ва аянчли ҳолат, иккинчи томондан — қонуннинг қўпол равишда бузилиши».
Интеллектуал мулк агентлиги мутасаддиларининг билдиришича, асарни ёзган шахс ҳаёт бўлса ёки унинг вафотига ҳали 50 йил тўлмаган бўлса, муаллифдан ёки унинг ворисидан розилик олиниши шарт.
«Интернет кутубхоналар, маърифий йўналишда фаолият олиб борадиган сайтларга жойлаштирилаётган асарлар ҳақида ҳам худди шу фикрни айтиш мумкин, — деди Воҳиджон Аллаёров. — Бирор бир порталга асарни жойлаштириш учун интелектуал мулк эгаси (асар муаллифи ёки таржимон) розилиги олиниши лозим. Акс ҳолда бу нафақат маъмурий, балки жиноий жавобгарликка ҳам асос бўлиши мумкин».
Ёзувчилар уюшмаси қошидаги «Ижод» жамоат фонди директори Шерзод Ирзоев ижодкорлар учун белгиланган қалам ҳақи миқдори кам эканини тан олди.
«Албатта, бугун қалам ҳақи учун муайян ставкалар белгиланган, — деди Шерзод Ирзооев. — Ставкаларни белгилашда ўзим ҳам қатнашганман. Қалам ҳақи миқдори камроқ, лекин уни кўпайтирсак, китобларнинг таннархи ошиб кетади».
