Nukus voqealarini o‘rganish bo‘yicha komissiya mahkumlarning yaqinlari ular bilan qo‘shimcha uchrashuvlar tashkil etishni so‘rab murojaat qilganini va masala ko‘rib chiqilayotganini bildirdi. «Gazeta.uz»ga ma’lum bo‘lishicha, sudlanganlarning aksariyati apellyatsiya arizasi bilan murojaat qilgan.
Amanbay Sagidullayev (“Alg‘a Qaraqalpaqstan” partiyasi yetakchisi, Norvegiyada yashaydi) va Niyetbay Urazbayev (Qozog‘istondagi qoraqalpoq diasporasi vakili) Nukus voqealari bo‘yicha jinoiy ishda ayblanmoqda. Sud ularning ishtirokisiz bo‘lib o‘tyapti.
Nukus voqealari bo‘yicha 39 nafar sudlanuvchi qatorida jurnalist Yesimkan Qanaatovga ham hukm o‘qildi. U shartli ravishda ozodlikka chiqarildi. Intervyu davomida Qanaatov Dauletmurat Tajimuratovning «agitatsiyalariga aldanib qolgani»ni aytdi va xalqdan «internetdagi provokatsiyalarga ergashmaslik»ni so‘radi.
17 mart kuni Buxoro viloyati sudida Nukus voqealarida qatnashganlikda gumonlangan yana 39 nafar shaxsga nisbatan sud hukmi o‘qib eshittirildi. Ularning 28 nafariga 5 yildan 11 yilgacha qamoq jazosi tayinlandi. 11 nafar ayblanuvchi esa shartli ravishda sud zalidan ozod qilindi.
O‘tgan yil iyul oyida Qoraqalpog‘istonda sodir bo‘lgan voqealar bo‘yicha 39 nafar sudlanuvchiga nisbatan hukmlar 17 mart kuni e’lon qilinadi.
Prokuror suddan Nukus voqealari bo‘yicha sudlanayotgan 37 nafar shaxsga 5 yildan 12 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish, 2 nafariga esa ozodlikni cheklash jazosi berishni so‘radi. Advokatlardan biri prokuraturaning ayblovlaridagi barcha moddalar ularni rad etuvchi dalillarga qaramay o‘zgarishsiz qolganini aytdi.
Huquq-tartibot idoralarining 3 nafar xodimi iyul oyida sodir bo‘lgan Nukus voqealarida noqonuniy xatti-harakatlar sodir etganlikda ayblandi. Bosh prokuraturaga ko‘ra, ular qamoqqa olindi.
Nukus voqealari bo‘yicha yangi ish bo‘yicha sud jarayonida prokuratura 39 nafar ayblanuvchiga ommaviy tartibsizliklar uyushtirish, separatistik g‘oyalarni tarqatish, huquq-tartibot idoralari xodimlariga hujum qilish, avtomashinalarga o‘t qo‘yish va yo‘llarni to‘sib qo‘yish kabi ayblovlarni o‘qib eshittirdi.
O‘tgan yozda Qoraqalpog‘istonda sodir bo‘lgan voqealarda ishtirok etganlikda gumon qilingan yana 39 nafar fuqaro ustidan Buxoroda sud jarayoni boshlandi. Ular orasida bank huquqshunosi, advokat, jurnalistlar, haydovchilar, ishsizlar va boshqalar bor. Ularga nisbatan jinoiy ish qo‘zg‘atildi.
Bosh prokuratura Nukus voqealari bo‘yicha sudlangan Polat Shamshetov o‘limi yuzasidan tayinlangan sud-tibbiy ekspertizasi natijasini e’lon qildi. Unga ko‘ra marhum o‘pka arteriyasi tromboemboliyasi, o‘tkir yurak-qon tomiri yetishmovchiligi oqibatida vafot etgan.
Qoraqalpog‘iston voqealarining yana 39 nafar ishtirokchisi ustidan sud jarayoni 6 fevralda boshlanadi. Ayblanuvchilar JKning «talonchilik», «ommaviy tartibsizliklar», «noqonuniy o‘qotar qurol saqlash» va boshqa moddalarida ayblanmoqda. Ba’zi ayblanuvchilarning qayerdaligi bir necha oy davomida noma’lum edi.
Kallixanovaning shartli hukmini zal olqishladi, Tajimuratov uning yelkasiga qoqib qo‘ydi. Tajimuratov hukmi oxirgi bo‘lib e’lon qilindi. U hukmni tinglayotganda hayron emasligini ko‘rsatib, boshini qimirlatdi va bir necha marta mushtini ko‘tardi. Hukm qanday chiqarilgani — «Gazeta.uz» reportajida.
Kallixanovaning shartli hukmini zal olqishladi, Tajimuratov uning yelkasiga qoqib qo‘ydi. Tajimuratov hukmi oxirgi bo‘lib e’lon qilindi. U hukmni tinglayotganda hayron emasligini ko‘rsatib, boshini qimirlatdi va bir necha marta mushtini ko‘tardi. Hukm qanday chiqarilgani — “Gazeta.uz” reportajida.
Human Rights Watch tashkiloti Dauletmurat Tajimuratovning hibsda qiynoqqa solingani haqidagi da’volari tekshirilishi kerakligini bildirdi. Inson huquqlari tashkiloti, shuningdek, «huquq-tartibot organlari asossiz o‘qotar quroldan foydalangani uchun» hanuz hech kim jazolanmaganini eslatib o‘tdi.
Nukus voqealari ishi bo‘yicha 16 yilga qamalgan Dauletmurat Tajimuratovning ukasi Rinat Tajimuratov «Gazeta.uz»ga bergan intervyusida sud ishi va apellyatsiya berish rejalari haqida gapirdi. Uning aytishicha, ayblov «to‘liq yutqazdi», akasining aybi va tashqi kuchlarning ehtimoliy ta’sirini isbotlay olmadi.
Qoraqalpog‘istondagi voqealar ishi bo‘yicha 22 ayblanuvchi ustidan sud jarayoni yakunlangach, AQSh O‘zbekiston hukumatini jamoatchilik shaffofligi bo‘yicha o‘z majburiyatlarini bajarishga, shuningdek, qonunlarni buzgan xavfsizlik kuchlarini javobgarlikka tortishga chaqirdi.
Odamlarni tartibsizliklarga jalb qilishda ayblangan Nukus voqealari ishtirokchisi Ahmet Smetullayev shartli jazo olib, sud zalidan ozod qilindi. U OAV bilan uchrashuvda «imkoniyat bergani uchun» prezident Mirziyoyevga rahmat aytib, o‘zini «Dauletmurat Tajimuratovni sotgan» deb hisoblamasligini bildirdi (video).
Qoraqalpog‘istondagi iyul voqealarida «yetakchilik qilish»da ayblangan Azamat Nuratdinov 31 yanvar kuni sud zalidan ozod qilindi. Nuratdinov jurnalistlarga o‘zini sotqin deb hisoblamasligini, endi «oxirgi nafasigacha» Tajimuratovga o‘xshagan «iflos»ga qarshi kurashishini ma’lum qildi (video).
Qoraqalpog‘iston voqealari ishi yuzasidan aybli deb topilgan va shartli ravishda ozod qilingan Lolagul Kallixanova o‘zining eng katta xatosi, «Exo-kamera»ga qanday tushib qolgani va chiqib keta olmagani, qolaversa, sud faoliyati haqida so‘zlab berdi.
Sud Nukus voqealari bo‘yicha jinoyat ishini ko‘rib chiqishni yakunlab, 22 nafar sudlanuvchiga hukm e’lon qildi. Ayblanuvchilarning ayrimlari duoga qo‘l ochgan bo‘lsa, yaqinlari ko‘z yoshlarini tiya olmadi, hukm e’lon qilinganidan keyin mahkumlardan birining onasi hushini yo‘qotdi. «Gazeta.uz» fotoreportaji.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting